Šta je pokretalo Internet u ovoj godini?

Jutjub

Farel Vilijams sa svojim videom za dobro raspoloženje „Happy“ napravio je pravu pometnju, koja je početkom godine počela da se širi na platformi Jutjub. Mnogi su ga kopirali i pravili parodije na njegov veliki hit. Na svim stranama svijeta grupe veselih ljudi plešu po gradovima, od Pariza do Dubaija, od Njujorka do Kelna, od Bogote do Budimpešte. Profesionalni plesači, konobarice, šeici i mnogi drugi. Ukoliko se zbroje klikovi svih tih verzija, happy-snimci imali su oko pola milijarde klikova.

Postoje brojni remiksi i porodije, ali ipak najveći broj klikova ima originalan video snimak. Često je ismijavan, ali i te verzije je pogledalo skoro 95 miliona ljudi: crno-bijeli video snimak „Poljubac“ na kome se ljube nepoznati ljudi. Na drugom mjestu je jedan reklamni spot kompanije Najk u kojem nastupaju najveće svjetske fudbalske zvijezde. Video je pogledalo skoro 100 miliona ljudi. Apsolutni broj jedan na Jutjubu je video na kome jedan pas maskiran u ogromnog pauka plaši prolaznike. 114 miliona klikova za video Mutant Giant Spider Dog.

Teror na internetu

Kada su na internetu počeli da se šire prvi snimci na kojima se vidi nasilje terorističke grupe Islamska država, platforme su nastojale da ih što prije uklone sa interneta. To im je samo djelimično polazilo za rukom. Onaj ko traži i dalje može da pronađe snimak odrubljivanja glave američkom novinaru. Teroristička organizacija veoma dobro poznaje mogućnosti interneta i na njemu uspješno širi svoju propagandu.

Korisnici interneta u Njemačkoj dižu glas protiv desničarske propagande koja je sve intenzivnija. Pristalice pokreta „Pegida“, jedne „patriotske“ organizacije, koja želi da stane na put „islamizaciji Zapada“, otvoreno se izjašnjavaju – nerijetko punim imenom i prezimenom – protiv islama, izbjeglica i doseljavanja u Njemačku. Način na koji to rade, mnoge podsjeća na nekadašnje nacističke kampanje protiv Jevreja.

Najveća kampanja na internetu

Još uvijek nedovoljno istraženo i neizlječivo nervno oboljenje ALS (Amiotrofična lateralna skleroza) svjetskoj javnosti je postalo poznato kroz jednu kampanju za prikupljanje pomoći. Nju je na internetu pokrenuo jedan od oboljelih tako što se polio kofom punom leda i istovremeno izazvao druge poznate ličnosti da to isto urade. Onaj ko nije bio spreman to isto da uradi, trebalo je da uplati 100 dolara na račun fondacije koja se bori protiv ALS. Ljudi su masovno počeli da se polivaju ledom, istovremeno uplaćujući i novac fondaciji i nastavili da izazivaju svoje prijatelje i druge poznate ličnosti. Akcija je stigla do najprominentnijih krugova, pa i do Bijele kuće. Potom se Ice Bucket Challenge proširio i na Evropu i ostatak svijeta. U Njemačkoj su se naročito angažovale fudbalske zvijezde, ali i pojedini političari. Na račun fondacije ALS uplaćeno je 41 miliona dolara – godinu dana ranije na isti račun stiglo je tek 2,1 miliona dolara.

Hashtag godine

Tviter: kratke, ali važne poruke od 140 karaktera. Malo koja platforma privlači toliku pažnju svjetske javnosti poput ove sa mikro-blogovima. Na #Worldcup i #GermanyWins pobjeda nemačke reprezentacije na Svetskom fudbalskom prvenstvu u Brazilu proslavljenja je sa 672 miliona tvitova. Njemački korisnici veliko interesovanje su pokazali i za vijesti o bivšem predsjedniku fudbalskog kluba Bajern Uliju Henesu. Sudski proces protiv njega zbog utaje poreza i zatvorska kazna od tri i po godine na Tviteru su se pratili sa velikim zanimanjem.

Veliku pažnju ove godine je privukla i njemačka željeznica Dojče ban (DB) kada vozovi nisu saobraćali zbog štrajka mašinovođa iz sindikata GDL. Otkazani vozovi i kašnjenja bili su na udaru stotine hiljada korisnika tvitera. #Bahnstreik je bila jedna od omiljenih tema njemačkih korisnika.

Međunarodnu pažnju na Tviteru ove godine je posebno privukao konflikt u Ukrajini. Najveća hashtag akcija bila je pak #bringbackourgirls: 200 djevojčica u Nigeriji je otela teroristička organizacija Boko Haram. Mnoge poznate ličnosti iz čitavog svijeta fotografisali su se sa natpisima na kojima od otmičara traže da puste djevojke. Njihova sudbina je do danas neizvjesna. Ta masovna otmica nije usamljen slučaj: u istom regionu, u decembru je oteta još jedna grupa sa oko 180 žena i dece.

Na #RIPRobinWilliams milioni ljudi su tugovali za glumcem Robinom Vilijamsom, koji je sebi 11. avgusta u Kaliforniji oduzeo život.

Tviter rekord #Oscar: američka glumica i voditeljka Elen Dedženeres je na dodjeli Oskara oko sebe okupila nekoliko poznatih i napravila tzv. selfi. Među glumcima su bili Dženifer Lorens, Meril Strip, Kevin Spejsi, Bred Pit, Džared Leto i Bredli Kuper. Oskar-selfi bio je snimak godine i na nekoliko minuta je paralizovao Tviter, jer se 3,4 miliona puta retvitovao. Rekord.

Internet knjiga godine

U knjizi Circle (Krug) američki pisac Dejv Edžers opisuje kako jedan veliki internet koncern vlada svijetom. Circle je sve u jednom: mašina za pretraživanje, socijalna mreža, proizvođač hardvera. To je najveći svjetski internet igrač, čija moć seže duboko u privatne živote ljudi. Za mladu Mae Holand najprije sve izgleda idilično. Ona vjeruje da je kod uspješne kompanije pronašla posao iz snova. Ali uskoro obruč počinje da se steže. Priča postaje prava katastrofa. Jedna mala kamera sve neprestano snima i sve postaje svima vidljivo. Uskoro nestaju sve tajne. Onaj ko se teroru odupire dovodi svoj život u opasnost.

Od izlaska u avgustu, ova knjiga je na listi deset najboljih i obavezno štivo za sve nekritične korisnike oduševljene internetom. Ona pokazuje potpuno opravdan strah od Gugla i sličnih kompanija i od onoga što je možda već sada moguće, što tek postepeno shvatamo, zato što dobro znamo da smo mi ti koji internet gigante čine toliko moćnima.

Veliki igrači ostaju moćni

Zaštita podataka i špijuniranje nas prati i u 2014. godini u svijetu. Pri tom u prvom planu više nije NSA-skandal, već više naše ponašanje na internetu. I tu se primjećuju nevjerovatne stvari: i obični korisnici se zanimaju sa zaštitu podataka, ali se i dalje ponašaju po starom. Stav glasi: i ovako, i onako je već prekasno, oni već sve o meni znaju, uostalom i nemam šta da krijem. Postoje i pokušaji da se suprotstavi i konkuriše velikim internet gigantima poput zaključanog programa za slanje poruka Threema kao alternativa za WhatsApp ili mašina za pretraživanje qwant umjesto Gugla. Na društvenu mrežu Ello prelaze oni koji su razočarani Fejsbukom.

Nijedna od tih platformi nije u stanju da konkuriše velikima. Kroz aplikacije i nove uređaje internet-giganti i dalje nastavljaju da se hrane podacima koji se skoro nekontrolisano o nama skupljaju. Tako dobijamo reklamu namijenjenu isključivo nama. Moramo da budemo svjesni i toga da nisu svi sakupljači podataka dobronamjerni. Prikupljanje podataka i nadzor bile su glavne teme ovogodišnje konferencije blogera re:publica, koja svake godine privlači sve više ljudi. Sa – u međuvremenu – više od 5.000 učesnika, ona je postala važna društvena konferencija, koja za cilj ima da skrene ljudima pažnju na šanse i opasnosti interneta, kao i digitalizacije naše svakodnevice.