100 godina FBI

Na početku su nadzirali bordele i ganjali švercere alkohololm. U vrijeme Adhar Huvera (Adhar Hoovera) su najveći protivnici bili komunisti koje su slijedili u stopu, da bi u najnovije vrijeme nakon 11.septembra dospijeli na udar kritike.

Od tada FBI ima prevashodno zadatak da Ameriku štiti od terora. Niti jedna obavještajna služba neke zemlje nije toliko prisutna na filmu, TV serijama ili u knjigama.

Ali, istovremeno niko nije pretrpio i tolike kritike. Janhs Borhers (Jens Borchers) o 100 godina postojanja Tajne američke službe FBI.

Kada je prije 100 godina osnovan FBI, u SAD još nije bilo savezne policije i svaka je savezna američka država imala svoje čuvare. "To se mora promijeniti", rekao je tada predsjednik Teodor Ruzvelt (Theodore Roosvelt) i formirao "Biro za istragu“ u kojem su bila zaposlena samo 34 službenika. Prvi službeni zadatak bio je nadgledanje bordela. Potom su se tzv.“Feds-i" uključili u progon gangstera koji su trgovali alkoholom u vrijeme prohibicije.

Bilo je to vrijeme borbe sa bandama, pucnjave na ulicama i korupcije, vrijeme dugih kaputa i šešira sa obodom. Gangsteri sa mašinkama i luksuznim automobilima koji se ne boje. Imidž FBI-a tada je bio na zavidnom nivou kaže istoričar Džon Foks (John Fox):

"Tridesetih godina se FBI razvio u organizaciju poznatu u čitavoj Americi. Upravo zbog borbe protiv krijumčara kakvi su Džon Dilinger (John Dillinger), Bejbi Fejs Nelson (Baby Face Nelson) ili Priti Boj Flojd (Prety Boy Floyd), banditima sa, po pravilu, lijepim imenima, akcije su porasle".

U vrijeme spektakularnih jurnjava za gangsterima, FBI-ajem je 30-tih godina dominirao jedan čovjek, Džej Edgar Huver (J.Edgar Hoover) koji je postao direktor 1924. godine, da bi Službu etablirao kao niko prije ni poslije njega. Huver je uveo naučne metode u ovoj organizaciji i savezni policajci su postali poznati pod nazivom "G -Men“-Gouverment-men“.

Huver je FBI vodio 48 godina i ispratio je čak osam američkih predsjednika. Borba protiv sabotaže i špijuniranja obezbijedila mu je 50/60-tih godina epitet jednog od najmoćnijih ljudi u SAD. Raspolagao je dosijeima političara, prominentnih ličnosti Amerike, glumaca i intelektualaca. Pod njegovim vođstvom je povedena i kampanja tajnog prisluškivanja osumjničenih komunista i boraca za ljudska prava. Na svakom uglu je vidio komuniste: "Komunisti su bili i ostali prijetnja slobodi, demokratskim idealima, našoj odanosti Bogu i američkom načinu života“.

Među onima koje je označio komunistima bio je crnački lider i borac za ljudska prava Martin Luter King (Martin Luther King), koji mu je bio trn u oku. Lutera je prisluškivao u svakoj prilici. Od hrabrog goniča gangstera postao je tako uhoda i umro je u službi.

Danas je FBI razvio nekoliko oblasti na kojima djeluje: terorizam, špijunaža, organizovani zločin i kriminal, otmice i razni oblici kršenja elektronskog komuniciranja-ukupno 200 polja na kojima FBI djeluje.

Ali, glavna "roba“ koju prodaje je nacionalna sigurnost. A, onda dolazi 2001. godina. Direktor FBI Luis Frih (Louis Freeh) najprije je pred TV kamerama morao priznati da je jedan od specijalaca FBI Robert Filip Hansen (Robert Philipp Hanssen) pune 22 godine špijunirao u korist Rusa!

Hansen je osuđen doživotnom robijom, a tri mjeseca kasnije uslijedio je još teži udarac, kojim je potvrđeno da, itekako, ima rupa u nacionanoj sigurnosti- napadi 11. septembra 2001. u Njujorku.

Robert Muler (Robert Mueller) je tek jednu nedelju bio na čelu FBI-a, kada se suočio sa činjenicom da iznova mora organizovati državnu sigurnosnu službu. Posebna istražna komisija ustvrdila je da je bilo informacija koje su ukazivale na moguće napade, što je vlastita birokratija zaustavljala, kao i konkurencija pojedinih sektora FBI-a.

Emi Zegert (Amy Zegert) specijalista za nacionalnu sigurnost Univerziteta u Los Angelesu kaže: "Iako je FBI-a 1998. godine terorizam označio primarnim zadatkom kobnog dana samo šest posto služebenika je bilo okupirano ovim problemom. Novi službenici FBI-a imali su više odmora nego vježbi u borbi protiv terorizma. Interna istraga godinu prije je pokazala da je dvije trećine FBI agenata bilo nekvalifikovano za bavljenje ovim poslom“.

Slabo poznavanje stranih jezika, premalo informacija o radikalnim organizacijama, posebno radikalnim Mulsimanima, doprinijeli su tome da još danas FBI-a ima prilično negativan imidž. Međutim, u ovoj službi radi 30 000 ljudi, koji raspolažu budžetom od devet milijardi godišnje.

To obećava da bi FBI ponovo mogao postati dio vlasti koja ima samo jedan zadatak-nacionalnu sigurnost.