10.10.- Medjunarodni Dan borbe protiv smrtne kazne u svijetu.

Smrtna kazna je ukinuta u mnogim zemljama. 1899 su je ukinule samo tri države: Costa Rica, Venezuela i San Marino, a do danas ukupno 128 država. Medjutim, u čak 68 preostalih još uvijek se izriču smrtne kazne, a u tim zemljam žvi čak tri četvrtine svjetskog stanovništva. Te države sprovode upravo ono što zakonski žele da suzbiju- ubistva. .

Ima jedna kineska poslovica koja kaže: ko poseže za nasiljem, taj ne poznaje argumente. Smrtna kazna je ultimativno nasilje, koje jedna zemlja vrši nad svojim gradjanima. Samo država koja sebe stavlja u nadredjeni položaj u odnosu na postivanje ljudskih prava može sebi dozvoliti jedan takav zakon. Tačnije rečeno, smrtna kazna znači: ti nisi čovjek. Jer po konvenciji UN-a o ljudskim pravima ljudsko dostojanstvo je neprikosnoveno. Egsekucija je nedostojanstven odnos prema čovjeku, bez obzira da li se vršila vješanjem, ubrizgavanjem otrova ili upotrebom vatrenog oružja tj metkom u čelo. Smrtna kazna je nedostojanstven čin ne samo za žrtvu kojoj se tim oduzima jedino što zaista posjeduje na ovom svijetu, a to je - njegov život, već i za državu, koja koristi silu jer ne nalazi argumente.

Čovjek mora odgovarati za svoja nedjela. Džrava mora kazniti onoga ko je počinio zločin. Pravila igre su jasna: Kažnjivo djelo mora biti kažnjeno u odredjenom roku. Ali kazna, kao što stoji u demokratskom zakonu, mora biti srazmjerna sa počinjenim zločinom. Počinilac i društvo pojašnjavaju koji odnos nije prihvatljiv. Kazna mora biti zastrašujuca, ona mora nagnati počinioca da spozna krivicu a žrtvu da na neki način odšteti. Nikada medjutim, ta kazna na smije biti osvetnička.

Smrtnom kaznom država se izdiže iznad ljudskog dostojanstva i upotrebljava kaznu čije dejstvo može biti dovedeno u pitanje.

U pojednimim dijelovima SAD, u kojima se sprovodi smrtna kazna, procenat ubistava je viši nego u zemljama u kojima je ukinuta smrtna kazna. Od kako je u Kanadi ukinuta ova kazna, broj smrtnih zločina je bitno smanjen.

Ostaje argument: mrtav ubica ne može ponovo ubijati. To je doduše tačno. Statistički gledano, većina počinilaca, koji su osudjeni zbog ubistva, nisu masovne ubice, koje uvijek iznova ubijaju. To su ljudi koji su u odredjenoj situaciji, uglavnom u afektu, ubili nekog drugog čovjeka. To unazadjuje diskusiju o smrtnoj kazni i daje joj oblik onoga što ona u stvari jeste- a to su osveta i nemoć.

Oko za oko, zub za zub- ako to postane pravilo društva, onda će ono završiti u beskrajnom krvoproliću. Država se mora izdići iznad takvih ljudskih pobuda, koje su za žrtve i rodbinu žrtava legitimne. Medjutim država koja ubija i koja time samu sebe čini ubicom, sprovodi upravo ono protiv cega se i sama bori. Država koja sprovodi smrtnu kaznu, nije u stanju da koristi argumente, već upotrebljava ultimativnu silu jer nema nikakav drugi odgovor. Zato je izricanje smrtne kazne znak nemoći države.