Crna mrlja na kosovskim insitucijama

Prema nepotpunim preliminarnim rezultatima vanrednih parlamentarnih izbora na Kosovu najviše glasova, oko 32 odsto, osvojila je Demokratska partija Kosova, Hašima Tačija. Međutim, izbori još uvijek nisu završeni. Zbog velikog broja zabilježenih neregularnosti Centralna izborna komisija (CIK) je 9. januara ponovila izbore u cjelosti u opštinama Glogovac, Srbica i Dečani i djelimično u Lipljanu i Mališevu. Potom je nakon odluke Vrhovnog suda Kosova, koji je prihvatio primjedbe Pokreta “Samoopredjeljenje” (Vetvendosje) naredio da se 23. januara ponove izbori i u opštitni Mitrovica.

Birači su osim za političke stranke imali mogućnost da glasaju i za po pet ličnosti unutar partijskih lista što je takođe iskorišćeno za manipulacije. Zato je CIK nakon decembarskog glasanja ponovno prebrojao glasove sa 40 odsto glasačkih mjesta, a prebrojavanja je bilo čak i nakon ponovljeneg januarskog glasanja.

Negativna ocjena izbora

Zbog velikog broja zabilježnih neregularnosti opšta ocjena izbora je negativna, smatra politički analitičar Beljulj Bećaj. On ističe da su najviše zakazale političke partije čiji predstavnici nisu bili na visini zadatka.

“Mi možemo reći da izbori imaju atribut slobodnog izražavanja, ali to što se dogodilo preko partijskih komesara je dokaz da tamo gdje je trebalo da se sazna o sadržaju, o značaju ovih izbora, mislim da se tamo najviše podbacilo, dakle upravo u političkim partijama, upravo tamo gdje se određuju ljudi koji bi trebalo da budu mreža koja neće da propusti ono što ugrožava demokratiju i politički sistem društva.”

Sanacija štete samo djelimična

Istovremeno, direktor Instituta za političa istraživanja i razvoj-KIPRED, Krenar Gaši kaže da su izborne neregularnosti bile rasprostranjene na cijelom Kosovu: “Ono što se može reći za izbore održane 12. decembra, uključujući i ponovljene 9. januara, jeste da je to u suštini oštećen proces zbog mnogobrojnih manipulacija slobodnim glasovima.”

Gaši ocjenjuje da je sanacija te štete djelimična i da ne može da izbriše crnu mrlju na legitimnosti insitucija koje će se formirati iz ovih izbora. Po njegovom mišljenju od velike je važnosti da Tužilaštvo Kosova sada odradi svoj posao i pokrene postupak protiv svih onih koji su manipulisali glasovima birača.

“Moram reći da je jedan od najvažnijih razloga što su zlupotrebe i manipulacije na izborima 12. decembra bile na tako visokom nivou upravo nefunkcionisanje državnog Tužilaštva i našeg pravosudnog sistema u vezi sa manipulacijama zabilježnim na izborima 2007. i 2009. godine”, kaže Gaši.

Dosta je bilo tolerisanja

I Bećaj smatra da je bilo dosta tolerisanja i ignorisanja nepravilnosti i da je vrijeme da i međunarodni posmatrači daju realnu ocjenu: “Mislim da je izjava koju je dala gospođa Lunaček u korist suočavanja sa neprihvatljivostima i ona idu u prilog stvaranja normalnih pretpostavki koje se tiču zdravog društva i jedino tako mi možemo biti zdravi pretendenti za evropsko ujedinjenje i evropske integracije.”

Bećaj i Gaši ocenjuju da nakon ovakvih izbora kosovske insitucije neće biti stabilne i da se prije isteka njihovog četvorogodišnjeg mandata mogu očekivati novi izbori.

Autorka: Zulfija Jakupi, Priština

Odg. urednik: Svetozar Savić