1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Dan kada su Nijemci izgubili strah od diktature

Alexander Kudascheff9. oktobar 2014

Demonstracije održane 9. oktobra 1989. označile su uvod u kraj tadašnjeg DDR-a. Protesti u Leipzigu predstavljali su prekretnicu, smatra Alexander Kudascheff, osvrćući se u svom komentaru na ovaj datum.

https://p.dw.com/p/1DSCV
Foto: picture-alliance/dpa

Deveti oktobar 1989. je datum koji je ušao u njemačku i evropsku slobodarsku istoriju. Tog ponedjeljka se 70.000 ljudi okupilo u Leipzigu, kako bi protestovali protiv Komunističke partije DDR-a (SED). Oni su komunističkim moćnicima skandirali: "Mi smo jedan narod". Bile su to masovne demonstracije usmjerene odozdo protiv "onih gore", glavešina u Politbirou i Centralnom komitetu, koji više nisu znali ništa o onome što je narodu najviše potrebno: slobodi. Slobodi življenja, slobodi društva, ali i slobodi da putuju i što je još važnije da otputuju iz zemlje. Jer, dok su jedni sve snažnije demonstrirali na ulicama protiv skrbništva države nad narodom, svakog ponedjeljka ne samo u Leipzigu, već i u Halleu ili Eisenhüttenstadtu, desetine hiljada njih je, uglavnom ilegalno, napuštalo zemlju, frustrirani zbog sklerotične države i sistema koji je vladao u DDR-u. Bile su to takoreći demonstracije "nogama" - u DDR-u i van iz DDR-a.

Taj 9. oktobar bio je prvi iskorak u slobodarskoj istoriji Njemačke. Bio je to dan u kome je 70.000 građana imalo hrabrosti DDR-u javno reći "NE!". Bio je to prvi mirni ustanak u periodu od naredne četiri sedmice do 9. novembra 1989., kada je pao Berlinski zid - četiri sedmice u kojima se pisala njemačka i evropska istorija. Bio je to dan u kome su Njemci - koji, prema Lenjinovoj zločastoj opasci, kupuju kartu za ulazak na peron kada krenu u revoluciji jurišajući na željezničku stanicu - dijelom prednjačili u ustanku naroda srednje i istočne Evrope protiv komunizma, protiv diktature tamošnjih komunističkih partija, protiv pretenzija za vlašću iz Moskve. Ono što je u Poljskoj započeo sindikat Solidarnost ranih 80-ih godina i što je spiritualno pratio poljski papa Ivan Pavao II., razbuktalo se u te četiri sedmice, kako u istočnoj Njemačkoj, Poljskoj, Čehoslovačkoj i Mađarskoj. Narod se podigao i komunističke diktature su implodirale.

Nekoliko sedmica prije 9. oktobra DDR je pompezno i uz vojne parade proslavio jubilarnih 40 godina postojanja države. Međutim, znak vremena, želje za promjenama državni i partijski vrh nisu uzeli za ozbiljno. Oni su na miran način izazvani na dvoboj i potom pometeni. Tog 9. oktobra su istočni Njemci počeli pisati istoriju. Započele su četiri mirne sedmice - sa uvijek novim demonstracijama i okupljanjima - nakon kojih je okončana njemačka i evropska podjela. Taj 9. oktobar je uvod u njemačku slobodarsku istoriju, prekretnica na putu ka 9.novembru, datumu pada Berlinskog zida. To je dan na koji istočni Njemci, a posebno oni iz Leipziga, mogu biti ponosni. To je dan kada je narod izgubio strah od diktature.

Alexander Kudascheff
Alexander KudascheffFoto: DW