EU za efikasniju pomoć Romima

Procjenjuje se da u Evropi trenutno živi između 10 i 12 miliona Roma, od čega oko šest milona u zemljama članicama EU i oko pet miliona u drugim zemljama Starog kontinenta. I pored dosadašnjih programa za efikasnije uključivanje romske populacije u socijalne i ekonomske tokove evropskih zemalja konkretnih rezultata u tom pravcu za sada nema, a brojke su porazavajuće. Tako naprimjer, samo 42 odsto romske djece završi osnovnu školu, dok je evropski prosjek iznad 97 odsto. Tek 10 odsto Roma upiše srednju školu. Procenat zaposlenih Roma u Evropi veoma ja mali, dok je smrtnost romske djece, zbog loših uslova života i nedostatka zdravstvene zaštite, najmanje pet puta veća u odnosu na ostatak stanovništava Evrope. Istovremeno životni vijek Roma je, u prosjeku, za 10 godina kraći od evropskog prosjeka, a stopa siromašnih Roma iznosi oko 75 odsto njihove populacije.

Obrazovanje, zapošljavanje, zdravstveno i stambeno zbrinjavanje

Zahtijevajući hitnu akciju u prvcu poboljšanja socijalne i ekonomske situacije romske populacije, na evropskim i nacionalnim nivoima, Evropska komisija izašla je sa okvirom za nacionalne strategije za integraciju Roma. Iako se romske zajednice u različitim državama članicama EU suočavaju sa različitim situacijima i problemima, definisana su četiti zajednička cilja - obrazovanje, zapošljavanje, zdravstvena zaštita i stambeno zbrinjavanje Roma. Potpredsjednica Evropske komisije, Vivijana Reding je izjavila:

„Radeći na ova četiri primarna cilja, postavljamo zajedničke smjernice za nacionalne strategije za integraciju Roma. Svaka zemlja članice EU, u odnosu na specifičnu situaciju romske populacije u toj zemlji, moraće da posebno usmjeri svoje programe i odredi neophodne fondove. Te nacionalne strategije biće dostavljene Evropskoj komisiji do kraja godine. One će se prve nedjelje aprila 2012. tokom „romske nedjelje“, objaviti, analizirati, a pratiće se i njihovo proviđenje svake naredne godine.“

Reding je dodala da je rješavanje problema romske populacije i postojanje odgovarajućih nacionalnih programa važno i za balkanske zemlje, koje žele da postanu dio EU. Procjenjuje se da u ovom trenutku u BiH živi oko 50 000, Hrvatskoj 40 000, a u Srbiji 600 000 Roma.

Za bolji život i suživot Roma u Evropi

U Briselu kažu da je cilj da svako romsko dijete završi bar osnovnu školu. Stepen obrazovanja direktno će uticati i na brojnost zaposlenih Roma. Svjetska banka izračunala je da bi puna integracija Roma donosila oko pola milijarde evra godišnje ekonomijama pojedinih zemalja kroz povećanu produktivnost, smanjene izdatke za socijalnu pomoć i veći priliv poreskih doprinosa. U Evropskoj komisiji podsjećaju da 70 posto od ukupno izdvojenih evropskih sredstava za integraciju Roma nikada nije ni iskorišteno. Pored ekonomske pomoći, neophodna je i politička odlučnost od lokalnog do evropskog nivoa, a komesar za zapošljavanje i socijalna pitanja, Laslo Andor dodaje:

„Nije samo niži životni standard, već i suživot i opšti odnosi romske manjine i ostatka društva ono što se mora uzeti u obzir i mijenjati ako želimo da popravimo situaciju. Razlika u obrazovanju, zapošljavanju, procentu siromašnih je ono što mora da se nadgleda, a nacionalne strategije će poslužiti da se smanje te razlike.“

Autor: Marina Maksimović

Odg. urednik: Zorica Ilić