Godinu dana od smrti Slobodana Miloševića

Na godišnjicu smrti svog bivšeg predsednika Slobodana Miloševića, Srbija je još uvek oštro podjeljena na one koji smatraju da je Miloševićeva vladavina u svakom pogledu bila katastrofalna za državu i građane i na one koji nastavljaju da ga veličaju.

Ovi drugi, prije svega iz njegove Socijalističke partije i Srpske radikalne stranke, poručili su da nastavljaju tamo gde je Milošević stao i nastavili da optužuju Haški tribunal, svjetske sile i demokratske snage u Srbiji za njegovu smrt i za "zavjeru" protiv Srba.

Predstavnici demokratskih snaga, pak, ocjenili su da su katastrofalne posledice Miloševićeve politike ne samo i danas vidljive, već će ih građani osjećati još dugo, dugo vremena.

Aleksandar Popov, kopredsjednik Igmanske inicijative, koalicije nevladinih organizacija iz zemalja regiona koje se zalažu za normalizaciju odnosa na Balkanu, za DW kaže da je Miloševićevo naslijeđe, i godinu dana nakon njegove smrti, više nego živo:

"I godinu dana posle njegove smrti i evo sedam godina posle njegovog odlaska s vlasti, njegovo nasleđe je maltene življe nego u njegovo sopstveno doba. Jedini je problem što je to sada prikriveno pod nekom demokratskom formom. Inače, sve ono što je ostavio u nasleđe, ništa od toga se nije na pravi način promenilo. Počev od toga da pune saradnje sa Hagom nema, da Kosovo i dalje posmatramo njegovim očima, do toga da i danas imamo imitaciju višepartizma jer stranke međusobno dele teren pa je to i dalje faktički jednopartijski sistem. Od Evrope smo i dalje udaljeni maltene kao u njegovo vreme… Tako da se ništa veliko od tada nije promenilo."

Posebno boli, kaže Popov, što se u Srbiji ni malo nije promjenio odnos prema počinjenim ratnim zločinima:

"Od 5. oktobra 2000. godine nije skoro ništa učinjeno da se objasni, da se kaže šta se zapravo dešavalo za vreme ratova i koje je učešće bilo i pojedinaca, i grupa, i same države u vreme ratnih zbivanja i šta je sve učinjeno prema drugima. Javne ličnosti, i iz političkog ali i iz javnog života, iz nekih ‘nacionalnih institucija’ čine čak suprotno: ne da se ljudima kaže prava istina, već ponavljaju da Srbi nisu ništa krivi, da Srbija ništa veliko tu nije uradila, ili bar da su svi podjednako krivi…"

Miloševićev grob, koji se nalazi ispred porodične kuće u Požarevcu, rijetko ko posećuje, sem u slučajevima poput današnjeg obilježavanja godišnjice njegove smrti, kada se u tom gradu okupe njegovi partijski i režimski prijatelji i grupe mahom opskurnih ličnosti iz inostranstva.

A ima i slučajeva, poput onog nedavnog, kada je fotograf iz Požarevca Miroslav Milošević izveo "performans", tako što je grob Slobodana Miloševića probio glogovim kolcem.

Miloševićeva supruga, Mirjana Marković, napustila je Srbiju februara 2003. a sin Marko odmah nakon što je Milošević izgubio vlast. Oboje danas žive u Moskvi, a kćerka Marija u Crnoj Gori. Protiv Mirjane Marković pokrenut je sudski postupak i za njom je raspisana poternica.

Dinko Gruhonjić