Kada se u prijateljstvo umiješa politika

"Više od 2.000 njemačkih i francuskih gradova ima partnerske odnose. Njemački grad Padeborn i francuski Le Mans su se “na vječnu bratsku ljubav” zakleli 836. godine, što je najstarije bratimljenje dva grada u Evropi. Međutim, sada se stanovništvo u više francuskih gradova i općina odlučilo za ultra desne gradonačelnike i njihove partnerske gradove u Njemačkoj dovelo u nezgodan položaj u kojem se postavlja pitanje: kako se odnositi kada se u prijateljstvo umiješa politika?

Sedam glasova i neprospavana noć

„Kada sam čuo kakvi su rezultati izbora, nisam spavao cijelu noć“, kaže Georg Schäfer. „Nakon toga se postavilo pitanje: da li možemo ili ne možemo nastaviti saradnju? To je u posljednjih nekoliko dana uticalo na moje zdravlje“, ističe Schäfer kada govori o lokalnim izborima u francuskoj opštini Le Pontet koja broji oko 17.000 stanovnika. U toj opštini je sa samo sedam glasova više od drugoplasiranog na izborima pobijedio mladi političar Nacionalnig fronta. Njemački grad Hochheim na Majni i Le Pontet su partnerski gradovi.

Oko 100 porodica iz Hochheima na Majni ima lične kontakte sa partnerskim gradom u Francuskoj. „Razmjena učenika se dobro odvija“, kaže Schäfer koji je inače sekretar u udruženju za razvoj partnerstva ova dva grada. On dodaje da plivačka udruženja već dogovaraju termine za uzajamne posjete. Naredni veliki projekat je njemačko-francusko veliko putovanje u Berlin, planirano za kraj juna.

Kraljica vina je suzdržana

Schäfer odbija prekid partnerstva. „Ako bi rekli da više ne želimo ništa čuti o Le Pontetu, onda bi to bilo navođenje vode na mlin nacionalista. To je glupost. Ne želimo to. Niko o tome i ne razmišlja“, kaže Schäfer koji poznaje neprijateljske pozicije prema strancima koje ima Nacionalni front, ali koji ne poznaje novog gradonačelnika. „Pitanje je koliko se prijatno i srdačno odnosite prema nekome. Moramo sačekati i vidjeti kakvi će biti odnosi tokom prve naredne posjete kada imamo i veliku proslavu. Gradonačelnica, kraljica i princeza vina će putovati u Le Pontet kao što je uvijek i bila tradicija. Međutim, one su trenutno suzdržane od bilo kakvog komentara“, kaže Schäfer.

Nema rukovanja sa fašistima

Dva belgijska grada su se već odlučila za prekid kontakta sa partnerskim gradovima u Francuskoj. „Politički ne možemo sarađivati sa ljudima koji šire takvu vrstu gledišta“, kaže gradonačelik belgijskog grada Farciennes. Slično je bilo i u Njemačkoj sredinom 90-ih godina. Tada su se građani na izborima u francuskim gradovima Toulon, Vitrolles, Marignane i Orange odlučili za ultradesne gradonačelnike što je dovelo do velikog nezadovoljstva u njemačkim gradovima Mannheim, Mörfelden-Walldorf, Wolfsburg, Rastatt i Dillenburg. Tadašnji gradonačelnik Rastatta je rekao da ne želi pružiti ruku jednom fašisti. Pet njemačkih opština je zvanično prekinulo prijateljstvo sa francuskim opštinama.

"Sporna odluka"

„Partnerstvo između dva grada ne živi samo preko zvaničnih kanala i posjeta gradonačelnika“, kaže gradonačelnik Dillenburga Michael Lotz i dodaje: „Živi i na temelju kontakta građana“.

Da li je tadašnja odluka o prekidu kontakta bila ispravna? „Bila je to sporna odluka“, kaže Lotz. Tada su mnogi bili mišljenja da se ne treba suditi demokratskim odlukama: ko je izabran, izabran je.

Kontakt je ponovo uspostavljen 12 godina kasnije. Naime, bilo je vrijeme da se obilježi 50. godišnjica partnerstva. Problema više nije bilo jer je gradonačenik Orangea, po mišljenju Dillenburga, upravljao gradom bez problema i zato što je istupio iz Nacionalnog frota.

Početak katastrofe

Danas je nezamislivo da se kolektivno prekinu odnosi. U njemačkim gradovima preovladava drugačiji stav. Da recimo u rudarskom gradu Herne postoji kraljica vina ona bi morala piti pivo. 1906. godine se na sjeveru francuske dogodila rudarska nesreća. „Tada je poginulo preko 1.000 francuskih rudara“, kaže gradonačelnik Hernea Horst Schiereck za DW. „Spasilačka ekipa iz Hernea je priskočila u pomoć. To je bio kamen temeljac za prijateljstvo, koje je prvo bilo rođeno među rudarima“, kaže Schiereck. Od tada je Herne povezan sa gradom Hénin-Beaumont – i to želi i ostati.

„To je važno prijateljstvo među građanima na lokalnom nivou od kojeg ne želimo odustati“, kaže Schiereck, inače socijaldemokrata, koji govori o angažmau stanovnika Hernea u borbi protiv desničara, o hladnom ratu i novom spomeniku žrtvama holokausta. Novi gradonačelnik partnerskog grada u Francuskoj je Steeve Briois nije bilo ko u Nacionalnom frontu, nego generalni sekretar. Biće interesantno vidjeti kakva će biti saradnja socijaldemokrate Schierecka i nacionaliste Brioisa.

„Znate šta, partnerstvo je preživjelo Prvi svjetski rat, vladavinu nacista, dva njemačka napada na Francusku i vjerujem da ni gradonačelika iz Nacionalng fronta neće spriječiti da se i dalje njeguje prijateljstvo između familija, udruženja i saveza“, kaže Schiereck.

Autori: Hendrik Heinze / Mehmed Smajić

Odgovorni urednik: Svetozar Savić