1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Karadžiću 40 godina zatvora

Dževad Sabljaković24. mart 2016

Pretresno vijeće Haškog tribunala proglasilo je ratnog predsjednika Republike Srpske Radovana Karadžića krivim za genocid u Srebrenci i za zločine protiv čovječnosti u BiH, i izreklo mu kaznu od 40 godina zatvora.

https://p.dw.com/p/1IJa9
Niederlande Radovan Karadzic vor Gericht in den Haag
Foto: Reuters/R. van Lonkhuijsen

Pretresno vijeće, kojim je predsjedavao Južnokorejac O-Gon Kvon (Kwon), a čiji članovi si bili sudije Hauard Morison (Howard Morrison) iz Velike Britanije i Melvil Berd (Melville Baird) sa Trinidada, utvrdilo je da je optuženi Karadžić kriv za genocid, zločine protiv čovječnosti i kršenje zakona i običaja ratovanja, koje su počinile srpske snage u ratu u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. godine

Proglašen je krivim za genocid na području Srebrenice u julu 1995, ali je najteže optužbe oslobođen za zločine koji su cijelog rata vršeni u drugim bosanskohercegovačkim opštinama.

Učestvovao u udruženom zločinačkom poduhvatu

U velikom dijelu Bosne i Hercegovine snage pod vrhovnim zapovjedništvom optuženog počinile su ubistva i progone, formirale zatočeničke objekte i logore, u kojima je mučeno nesrpsko stanovništvo. Hiljade muslimana i Hrvata prisiljeni su bili da napuste svoje domove, ali vijeće nije dobilo dovoljno dokaza da je tome prethodila genocidna namjera optuženog.

Vijeće je utvrdilo da je između aprila 1992. i novembra 1995. Karadžić učestvovao u udruženom zločinačkom poduhvatu opsade Sarajeva. Civili su bili meta snajperista i nasumičnog granatiranja grada. Karadžić po ocjeni sudija nije preduzeo ništa da spriječi artiljerijsku i snajpersku vatru, nego je u susretu sa predstavnicima međunarodnih mirovnih snaga i pregovarača uporno nijekao nesporne činjenice o opsadnom teroru.

Radovan Karadzic verhaftet
Karadžić sa mapama podjele BiHFoto: picture-alliance/dpa/A. Niedringhaus

Snajperisti su ubijali i djecu smišljeno da bi stvorili atmosferu terora i beizizlaznosti, rekao je sudija O-Gon Kvon u sažetku presude. Optuženi Karadžić, kao vrhovni komandant Vojske Republike Srpske (VRS) nije tome stao na put, mada je bio svjestan da su žrtve opsade civili. Odobravao je ili tolerisao sve napade, jer je teror bio u funkciji njegovih političkih i vojnih ciljeva, ali i pregovora sa predstavncima međunarodne zajednice.

Silom i zauvijek protjerati muslimansko stanovništvo

Uzimanje pripadnika međunarodnih snaga za taoce, sudijsko vijeće je takođe okvalifikovalo kao zajednički zločinački poduhvat. Karadžić je učetvovao u stvaranju plana i pripremi za uzimanje talaca, tretirao ih kao neprijateljsku stranu i postavljao uslove za njihovo oslobađanje.

Sudijsko vijeće je na osnovu izvođenja dokaza utvrdilo da je optuženi imao namjeru da iz Srebrenice silom i zauvijek protjera muslimansko stanovništvo. Od 13. jula uveče znao je da se vrše masovna streljanja. Kao vrhovni komandant VRS jedini je imao ovlasti da spreči masovne egzekucije, ali to nije učinio. "Sam je naredio da se većina zarobljenih iz Bratunca sprovede ka Zvorniku, to jest ka mjestima pogubljenja," rekao je sudija Kvon. Sudijsko vijeće je bilo složno u ocjeni da je jedini razuman zaključak da je optuženi odobravao da se unište svi muslimani u Srebrenici, što može imati samo jedno ime - genocid.

Vijeće je zato konstatovalo da je Karadžić kriv za genocid u Srebrenici, i to je u osnovi izricanja prvostepene kazne od 40 godina zatvora.