Manjinski jezici u EU

U okviru EU govori se 23 službena jezika. To je mnogo,ali ipak ne i dovoljno.Jer,šta je sa baskijskim ili katalanskim jezikom ili frizijskim ili samijskim kojim govore na sjeveru Finske. U okviru EU je u upotrebi i 60 regioinalnih ili jezika manjina. Da bi se oni zaštitili krajem 80-tih je u Dablinu osnovan “Evropski biro za jezike manjina”. Riječ je o nevladinoj organizaciji, koju je donedavno finansirala EU. Jedan od propekata je "Eurolang" koji emituje vijesti na jezicima koji se manje koriste. Naprimjer velški.

Ladinski čitelj posjećuje valežansku školu.To je jedan od izvještaja na internet-stranici Eurolanga. Napisan je na valšanskom, ali alternativno je ponudjen i engleski.

Svrha ove posjete, može se pročitati na Web-stranici, je razmjena iskustava. Ladinski jezik, jezik je postromanski a velški onaj kojim se govori u Welsu, na zapadu Engleske. Ladinski je jezik koristi na sjeveru Italije. Ove jezike treba zaštiti kaže Davyth Hicks urednik improvizovane redakcije jezičkog projekta Eurolong:

“Jezička složenost je dio biloške složenosti. Ako neka životinjska ili biljna vrsta izumire,onda je to šteta za čitavu planetu. Stoga kažem ljudima,

ako izgubimo jedan po jedan jezik i ostanemo samo na njemačkom, engleskom,francuskom ili kineskom, onda smo kao čovječanstvo na gubitku,osiromašeni smo”

Davyth Hicks je iz Cornwalla i pored engleskog govori staro-keltskim kornijskim jezikom. Kasnije je naučio velški i škotsko-galski,pa i irski, koji je u medjuvremenu postao i službeni jezik u okviru EU.

Najčešće ovi manjinski jezici i narječja imaju i svoje medije,ali jedni o drugima znaju malo. Zbog toga je 2000-te godine osnovana agencija

"Ideja je bila da okupimo novinare iz čitave Evropoe sa različitih jezičkih područja, tako da oni mogu pisati i govoriti na engleskom,ali i na svojim materinjim jezicima.Imamo toga jednoj novinara iz finske koji govori frizijski, i jednog iz Engleske koji govori velški .Oni rade za vlastite medije, ali i pored toga, pišu za Redakciju Eurolanga, kako bi ljudi njihovim manjinskih naroda bili bolje informisani o tome šta se u Evropi aktuelno dogadja".

Prilozi agencije obradjuju razluičite teme, a govori se jezicima,koji se u Evropi manje upotrebljavaju. Tako se može čuti šta se u okviru EU priprema u domenu očuvanja jezičke cjeline. Sjedište agencije Eurolang je u Briselu, gdje ustvari uvijek sjedi urednik Davyth Hicks.

On nema svoje redakcije, nego samo jednu sobu i praktikanticu, pošto priloge, novinari šalju od kuće putem interneta. Velšanin Hicks je imao i ambicioznije planove, ali novca nema, pošto je EU prestala finansirati ovaj projekat. Od tada se Biro za očuvanje manjinskih jezika u Evropi –kratko Eblul-kao i sama agencija “Eurolang” moraju sami finasirati kaže Hicks.

“Naš Biro je posao žrtva sopstvenog uspjeha. Počeli su u Engleskoj da više koriste velški ili galski u Škotskoj, te su i vlasti za njih počele više brinuti. Slično je u Španiji sa baskijskim ili katalonskim. Tako su Katalonci i Velšani kazali, više nam ne trebate”.

Ali, Hicks kaže kako ima još dosta regionalnih jezika širom Evrope koji traže podršku. A, kakva će biti finansijska podrška Biroa u Briselu, pokazaće naredna godina. Na tome on upravo radi.

Petra Lambeck