Međuentitetska granica i ekonomska saradnja u BiH

Entitetska linija je podijelila nekada jedinstveni ekonomski prostor u Bosni i Hercegovini. Čini se da su najveći gubitnici u područjima direktno uz granicu između dva bh. entiteta. Na gubitku su obični ljudi jer je trgovina značajno reducirana, a zajednički poslovni projekti privrednika, koji bi premostili entitetsku granicu, su u sferi izuzetka, a ne ekonomskog pravila.

“Dosta je podjela”

Nurudin Žunić, sekretar Kantonalne privredne komore u Tuzli, smatra da se ova praksa mora prekinuti i da se taj prostor, u ekonomskom smislu, prije ili kasnije morati povezati.

„Sav taj poremećaj koji poslije rata traje već dvadesetak godina je implicirao mnoge stvari. U svijetu se desila globalizacija, ono što nije bilo. Dakle, mi smo tehnološki zaostali. Stvorena su neka nova tržišta, a ovaj ravnomjerni razvoj smo prekinuli i sada razvijamo neke naše strategije, a na 20 km od nas ljudi razvijaju neke druge strategije“, rezignirano konstatuje Žunić.

Ako se posmatra regija sjeveroistočne Bosne, još uvijek se osjećaju posljedice rata i granica nije samo na mapi nego i među građanima sa obje strane entitetske granice. Čelni ljudi opština uz entitetsku granicu, bez izuzetka, nagašavaju kako je saradnja među njima dobra ali je, ekonomski mjereno, još uvijek skromna.

Da li su krivi Sarajevo i Banja Luka?

Za načelnika Opštine Lopare, Radu Savića, zategnuti politički odnosi na relaciji Sarajevo – Banja Luka i nepovjerenje među običnim ljudima su glavni razlozi zašto se privredne veze tako sporo obnavljaju.

„Ljudi, zbog toga što ne postoje signali sa višeg nivoa, se više i ne usuđuju otići na pijacu i prodavati nešto u većoj količini. Ne postoji realni strah. Postoji taj imaginarni strah koji je kroz ovo stanje u kojem se cjelokupno društvo nalazi stvoren kod ljudi. Ljudima nije prijatno. Neko će reći ja idem. Ali, nije to to, više se ljudi u tim sredinama ne osjećaju kao nekada“, kaže Savić.

Privreda ne poznaje granice

Komšijske opštine Lopare i Čelić imaju od prošle godine potpisan ugovor o međusobnom investiranju ali je obim tih investicija izuzetno skroman. Načelnik Općine Čelić Sead Muminović, kaže da postoje pozitivni primjeri saradnje privrednika preko entitetske linije.

„Privrednici i jedne i druge općine uglavnom se koncentriraju da ovladaju tržištem na području matične općine. Ta pojedinačna saradnja podstiče aktiviranje firmi iz jedne ili druge općine da izvode određene radove. Radi se uglavnom o uslužnoj djelatnosti”, optimistično zaključuje Muminović.

I u drugim regijama sjeveroistočne Bosne saradnja privrednika je daleko od obima koji bi bio moguć i poželjan. Zbog ovoga i opštine uz entitetsku granicu postaju sve više izolovana i siromašna područja u kojima se svih postratnih godina bilježi konstatan trend iseljavanja stanovništva.

Autor Samir Kahrović

Odgovorni urednik: Mehmed Smajić