Medom protiv tumora

Doktor Dejan Baskić, profesor mikrobiologije sa kragujevačkog Medicinskog fakulteta i vođa tima stručnjaka, kaže da je prvi efekat preparata ostvaren kod humanih leukemija, a zatim i kod nekih drugih tumora. Osim selektivnog djejstva preparata na maligne ćelije, ima indicija da ti sastojci utiču i na regeneraciju oštećenog tkiva, kaže Baskić:

„Ti preparati u laboratorijskim uslovima ubijaju maligne, a štite zdrave ćelije. Prvobitno smo to pokazali na humanim leukemijama. U posljednjih par godina eksperimente smo proširili na neke druge tumore, takozvane ćelijske linije, gdje smo utvrdili da ovi preparati imaju istovjetno djejstvo na širokom spektru malignih ćelija. Na nekih desetak ćelijskih linija koje smo do sada ispitali pokazalo se da ovi preparati pokazuju selektivnu toksičnost na ćelije“, kaže Baskić.

Dodatak u ishrani oboljelih

Preparate koji su predmet istraživanja u laboratorijskim uslovima proizvodi jedna firma iz Srbije. Godinama se primjenjuju u jednoj privatnoj bolnici u Beogradu, a sadrže propolis, germanijum i ekstrakte nekih biljaka, kaže član stručnog tima molekularni biolog Suzana Popović i dodaje da se preparati ne koriste kao lijek, već kao dijetetski dodatak u ishrani oboljelih od najtežih bolesti:

„Počeli smo istraživanja kada nas je koleginica koja radi na privatnoj klinici gdje se preparati koriste obavijestila o odličnim rezultatima u njihovoj primjeni. Kad su stigli prvi rezultati ispitivanja, bili smo oduševljeni. Jer, izuzetno je teško ubiti malignu ćeliju, a pri tom sačuvati zdravu. A, ovi preparati upravo pokazuju da imaju selektivno citotoksično djejstvo”, kaže dr Popović.

Dug put do statusa lijeka

Obavljena su i istraživanja u Institutu “Vinča”, gdje se pokazalo da ovi preparati umanjuju i toksično djejstvo radioterapije, odnosno posljedice jonizujućeg zračenja, dodaje Popovićeva. Put od laboratorijskih analiza do kliničkog ispitivanja preparata je dug. Da bi jedan preparat postao lijek, potrebna su opsežna i skupa istraživanja, za koja nadležne institucije u Srbiji nisu pokazale interesovanje, kaže profesor Baskić:

„Napominjem da nije u pitanju lijek za rak, već se radi o sredstvu koje pomaže i olakšava život pacijentima na hemioterapiji tako što može da popravi njihovo trenutno stanje. To nije supstanca koja postoji samo u laboratoriji i nije dostupna nikome. Da li će se to pretvoriti u lijek, to je pitanje na koje u ovom trenutku niko ne može da odgovori, jer tek slijede obimna i skupa klinička ispitivanja“, objašnjava Baskić.

Dosadašnja istraživanja u potpunosti je finansirao Medicinski fakultet Univerziteta u Kragujevcu, a timu stručnjaka nedavno se obratio i Fond za inovacije Republike Srbije, koji je zainteresovan da podrži nastavak istraživanja. Značaj istraživanja u Kragujevcu prepoznao je i Institut „Marija Kiri“ u Parizu, gdje je obavljen jedan dio istraživanja.

Autor: Miloš Santrač

Odgovorni urednik: Mehmed Smajić