Novi početak u njemačko-američkim odnosima

Očekivanja od ove posjete bila su velika, pogotovo je američka strana očekivala mnogo. No, niko za jedan dan ne može u potpunosti obnoviti komplicirani odnos između Njemačke i SAD, ne može to ni gospođa Merkel iako bi htjela.

Super sila Amerika i jedna evropskih sila – Njemačka, nalaze se u kompleksnom ekonomskom, političkom i geostrateškom odnosu, opterećenom antipatijom dva čovjeka sa vrha koja se očigledno nisu podnosila. Angela Merkel to sada želi promijeniti. Ona dobro zna da kod predsjednika Busha uživa simpatije jer zastupa stranku koja nije od samog početka osuđivala rat u Iraku i koja je akcenat u predizbornoj kampanji stavljala na američko-njemačko prijateljstvo. Stoga je Merkel u Washingtonu i mogla nastupiti opušteno i ljubazno. Nastupila je kao predstavnica jedne nove Njemačke koja sebi uzima za pravo da kritikuje velikog saveznika, a da pri tome ne dovodi u pitanje međusobno partnerstvo.

Sastanak dvoje visokih političara u svakom slučaju je imao simboličan karakter. Jer, šansa za razmatranje mogućnosti za novo, strateško partnerstvo između SAD i Njemačke trenutno je vrlo povoljna, na što ne ukazuje samo aktuelni način ophođenja ove dvije zemlje prema atomskim ambicijama Irana. Njemačkoj u tom slučaju, iz perpektive Washingtona, kao najvećoj zemlji EU pripada vodeća uloga. Ukoliko se prihvati te uloge i ne upotrijebi je protiv američkih interesa već postupi kao prirodni saveznik, onda će stavovi Njemačke u Washingtonu ponovo dobiti značajnije mjesto.

Njemačkoj SAD nisu potrebne za sopstvenu odbranu. Potrebno joj je međutim američko tržište kao ekonomska lokomotiva za razvoj njenog eksporta. Sa druge strane, SAD je Njemačka potrebna kao važna sila u Evropi bez čijih privrednih i vojnih reusrsa američka globalna agenda nema šanse. Možda i zbog toga što Amerika ponovo mora pronaći svoj moralni kompas kojeg je kako se čini ponekad znala izgubiti u ratu protiv terorizma, Njemačka može dati značajan doprinos i u međunarodnoj borbi protiv terorizma i u zalaganju za uvođenje slobodne trgovinske zone.

Sve ove teme bile su na dnevnom redu tokom Merekelove posjete SAD. U atmnosferi koja ulijeva nadu. No, strateški dijalog o tome šta Njemačka u Evropi zajedno sa SAD može postići, tek je počeo. U tom smislu, posjeta njemačke savezne kancelarke Americi, predstavlja zaista možda jedan novi početak.