Petnaest godina od masakra na Markalama

Bio je to i posljednji veliki masakr koji su snage bosanskih Srba počinile u glavnom gradu BiH, opkoljenom Sarajevu, tokom rata 1992-1995. godine. Nakon tog napada, uslijedila je prva vojna intervencija združenih NATO snaga u historiji ovog vojnog saveza (Deliberate Force).

U Sarajevu će i danas, 15. godina nakon stravičnog zločina, biti odata počast ubijenim civilima. 28. avgusta VRS (Vojska Republike Srpske) je ispalila nekoliko minobacačkih granata na uže gradsko jezgro. Jedna od njih pala je ispred sjevernog ulaza u gradsku tržnicu i ubila 43 osobe.

Mediji koji su tada bili pod kontrolom Radovana Karadžića, kao i u ranijim slučajevima, objavili su da je granata ispaljena sa položaja bivše Armije BiH, pozivajući se na izvore iz ruskog kontingenta zaštitnih snaga UN-a (UNPROFOR - United Nations PROtection FORces).

Bivši predsjednik Republike Srpske Radovan Karadžić, optužen za genocid u BiH, i u haškoj sudnici nastoji osloboditi VRS odgovornosti za ovaj zločin, tvrdeći da su za masovnu pogibiju civila u dva artiljerijska napada na Markale (94. i 95. god.) "odgovorne muslimanske vlasti".

Dejvid Harland: "UNPROFOR nikada nije imao sumnje da su granate stigle sa pozicija pod kontrolom VRS"

Svjedok optužbe u haškom procesu protiv Karadžića, bivši član komande UNPROFOR-a u BiH David Harland, potvrdio je da su snage bosanskih Srba vršile "ciljane napade na Sarajevo" kako bi doveli do širenja terora kod civilnog stanovništva.

"Tada smo (1995. god.) rekli da ne znamo ko je te granate bacio, samo da bi sakrili da se UNPROFOR spremao da krene sa velikim napadima na snage bosanskih Srba, i mislim da je to doprinijelo tom mitu, o tome ko je bacio tu minobacačku granatu", kazao je Harland.

Spekulacije nekih srpskih medija o odgovornosti za masakr na sarajevskoj pijaci Markale 28. avgusta 95., okončao je Međunarodni sud za ratne zločine (ICTY), izricanjem konačne presude bivšem komandantu 2. Romanijskog korpusa VRS Dragomiru Miloševiću.

"Od svih incidenata u kampanji granatiranja jedan od najstrašnijih bio je incident na tržnici Markale 28. augusta 1995. Pretresno vijeće je zaključilo da je tržnicu Markale granatirao Sarajevsko-Romanijski Korpus i to minobacačem od 120 mm", navodi se u presudi Haškog suda.

(http://www.icty.org/x/cases/dragomir_milosevic/cis/bcs/cis_milosevic_dragomir_bcs.pdf)

Što se samog generala Miloševića tiče, on je oslobođen odgovornosti za to djelo, jer je u vrijeme granatiranja Markala bio na liječenju u Beogradu, a komandu Sarajevsko-Romanijskim Korpusom u tom periodu je imao načelnik štaba Čedomir Sladoje.

Pijaca Markale i obližnja Gradska tržnica tokom proteklog rata često su bile na udaru artiljerije VRS. Tokom opsade Sarajeva 1992-1995. snage bivše VRS ubile su oko 10.000 civila.

Autor: Samir Huseinović

Odg. ur.: A. Slanjankić