Pohod na Evropski parlament

Stranka Jobik, čija je parola „Mađarska Mađarima“, a koja je u posljednje vrijeme pobijedila na mnogim lokalnim izborima, sada bi mogla ući u Evropski parlament, a iduće godine prvi put i u nacionalni.

Prema ispitivanjima javnog mnjenja oko deset procenata birača glasalo bi za Jobik. Njena ksenofobična, rasistička i šovinistička ideologija ima daleko veći broj simpatizera. Filosof Gašpar Mikloš Tamaš pravi paralelu sa mađarskim društvom između dva svjetska rata:

„Kao i tada, i danas je desni ekstremizam pokret srednje klase. U istočnoevropskim društvima, to nije samo mađarski slučaj, postoji srednji sloj zavisan od države čiji je položaj veoma nesiguran. U tom sloju postoji veliki, gotovo paničan strah od budućnosti, strah da će srednji sloj izgubiti svoj položaj i prestiž. I postoji velika konkurencija za sve manje resurse države.“

Širenje „patriotske ljubavi“

Šef stranke Jobik i njenog paravojnog ogranka „Mađarska garda“ Gabor Vona, naravno, osporava da je riječ o desničarskom ekstremizmu. Kaže da je smisao parole „Mađarska Mađarima“ u zaštiti srednjeg sloja, prije svega preduzetnika:

„Kada u zgradi stanuju gazda i podstanar ne određuje podstanar pravila ponašanja. Međutim, u Mađarskoj je to slučaj. Ovdje odlučuju strane kompanije. Mi želimo da mjerilo budu interesi nacije – u privredi kao i u medijima i kulturi. Svuda mora da postoji patriotska ljubav.“

Država ne štiti građane i poduzetnike

Jene Radecki, preduzetnik i šef privredne komore u Sekešfehervaru više puta je pozivao Vonu da drži predavanja. On je protivnik nasilja i marševa Mađarske garde, ali, kako kaže, mora se razumjeti kontekst:

„Javna bezbjednost u Mađarskoj nevjerovatno je loša. Država više ne štiti građane i preduzetnike, učestale su provale u naše firme i refleksivno dolazi do samoodbrane. Mora se preventivno djelovati protiv porasta broja krivičnih djela.“

Nedovoljna reakcija policije

Dok broj krivičnih djela u Mađarskoj, zapravo, već godinama opada ono što Radecki naziva „refleksom samoodbrane“ preraslo je u brutalan desnoekstremni teror. U posljednjih godinu i po dana ubijeno je osam Roma. Protesta nije bilo. Kako kaže budimpeštanska advokatkinja Timea Borovski jedva da ima intersovanja za sudbinu Roma:

„Cijela politička elita morala bi da ustane i kaže da se takvi zločini neće tolerisati. Policija mora svim snagama da traga za krivcima, mora biti formiran krizni štab. Ništa od toga se nije desilo. I to me mnogo više zabrinjava od samih zločina.“

Autori: K. Versek/ N. Briski

Odg. urednik: Z.Ilić