Porodične svađe - Porše i Folksvagen

Istorija Poršea i Folksvagena je priča o porodici. Ali, kao i većina porodičnih priča nije bez svađe. U prvom redu tu je Ferdinand Porše (Porche), praotac ove porodice. 1930. otvorio je inženjerski ured za konstruisanje, koji je kasnije postao firma Porše. Za naciste je izgradio prvo Folksvagenovo postrojenje i razvio Folksvagenovu “Bubu” (Volkswagen VW). Kada je Porše umro, firma je podijeljena na jednake dijelove djeci. Sinu Feriju (Ferry) i kćerki Luizi (Luisa). Luiza je bila udata za Antona Piha (Piëch), koji je za vrijeme Drugog svjetskog rata bio na čelu VW-a. Do danas porodice Porše i Pih imaju stoprocentnu kontrolu nad akcijama Poršea.

„Ja namjeravam biti pobjednik“

Ferdinand Pih, sin Antona i Luize, rođen je 1938. Karijeru je, kao mladi inžinjer počeo u Poršeu, gdje je izabran za tehničkog direktora. On je beskompromisno rukovodio firmom – i zbog toga bio kritikovan tokom čitave karijere.

“Ne nalazim da ne mogu komunicirati sa drugima. Ali, postoje ljudi s kojima neću da komuniciram. I onda se oni žale na moj nedostatak komunikacije”, kaže Pih.

Pošto je mladom i ambicioznom inženjeru kao porodičnom prijatelju put ka vrhu bio zatvoren, jer je rukovodstvo odlučilo da firmu može da vodi samo neko izvan porodice, on 70-ih godina napušta firmu i profesionalnu karijeru nastavlja na drugom mjestu.

Za početak prelazi u Audi gdje ubrzo preuzima rukovođenje kompanijom. Pod njegovim rukovođenjem Audi je bio izuzetno uspješan, a pet godina kasnije dolazi na sam vrh. Postaje prvi čovjek Folksvagena, najvećeg proizvođača automobila u Evropi. 2002. premješten je u Nadzorni odbor, ali je on još uvijek jedan od najuticajnjih ljudi u VW-u. Pih kaže da nije nikakva tajna da se on ne boji tvrde borbe. „Uvijek ima dobitnika i gubitnika, a ja namjeravam biti pobjednik“, kaže Pih.

Dobici u drugom planu

Kompanija Porše i Pih ostaju u tijesnoj vezi. Prvo, Pih od 2008. sjedi u Nadzornom odboru Poršea, a drugo ima 13 odsto akcija s pravom glasa.“ Pihov rođak Volfgang Porše (Wolfgang) takođe posjeduje 13 odsto akcija Poršea. Kao najmlađe dijete Ferija Poršea još od ranije je imao mjesto u nadzornom odboru proizvođača sportskih automobila, a od 2007. je i predsjednik Poršea.

Vendelin Videking (Wendelin Wiedeking) do juče prvi menadžer Poršea, u skladu sa tradicijom nije bio u porodičnoj vezi sa vlasnicima. On je svoju preduzetničku vještinu pokazao tokom 90-ih kada je od firme koja je gotovo bila pod stečajem, napravio najprofitabilnijeg proizvođača automobila na svijetu. Zato je bio i debelo nagrađen. Sa 60 miliona evra postao je najbolje plaćeni menadžer u Evropi.

U složenim finansijskim transakcijama Porše zarađuje milijarde i mimo prodaje svojih automobila, ali Videking dok je rukvodio „akcijom preuzimanja“ tvrdio je da su dobici za njega u drugom planu. „Mi želimo da preuzmemo VW. To je cilj svih naših poslovnih poteza, a ne ostvarivanje milijardskih zarada.”

Porodična fuzija

Porše je najveći akcionar VW-a, ali ipak ima manje uticaja od njemačke savezne pokrajine Niderzaksen, koja ima 20 odsto udjela u Folksvagenu. Posebnim zakonom Folksvagena je uređeno da niko nema jače pravo glasa od pokrajine Niderzaksen, čak iako ima više akcija.

Koliko god se komisija Evropske unije pred Evropskim sudom protivila ovim posebnim regulativima, njemačka vlada se čvrsto uhvatila baš za to i dok god je posebni zakon VW-a na snazi, Porše neće moći da kontroliše VW.

Pored VW zakona i finansijska kriza je zaslužna za ometanje planova Poršea oko preuzimanja. Jer, Porše se zbog preuzimanja zadužio deset milijardi evra i hitno mu je potreban svjež novac koga u kasi nema. U datoj situaciji šef Nadzornog odbora Ferdinand Pih je promijenio kurs. Naime, vlasnici Poršea, porodica Porše i Pih, dogovorili su se o fuziji sa Folsksvagenom. Kako će ona izgledati vidjeće se na sljedećem sastanku Nadzornog odbora. Za sada je Pihov cilj jasan. On želi da plasira Porše kao desetu auto marku u VW imperiji.

Autor: Andreas Becjer/ Svetozar Savić

Odg. urednik: Svetozar Savić