Potrebna je solidarnost s Grčkom

Grčka se opredijelila za novi početak. Pod vođstvom harizmatičnog, mladog Aleksisa Ciprasa i njegove lijevo orijentisane partije Siriza zemlja želi da iza sebe ostavi praksu korumpirane stare elite, kao i katastrofalnu ekonomsku i socijalnu politiku koje je tzv. Trojka (MMF, ECB, EK) propisala zemlji prije nekoliko godina - a sve to u zamjenu za restruktuiranje duga i dalje finansiranje grčke države.

Iza čvrstog stava Trojke u prvom redu stoji njemačka vlada, u stvari njemačka kancelarka Angela Merkel i njen ministar finansija Volfgang Šojble. Sada se postavlja pitanje kako će se Savezna vlada Njemačke odnositi prema pobjedi Sirize i kako će to izgledati u očima Grka, Evropljana i samih Nijemaca.

Iskreno se nadam da će se na izbor građana Grčke reagovati s pažnjom, poštovanjem i solidarnošću. Njemačkoj evropskoj politici su potrebne inovacije, jer politika strogosti je očigledno zakazala. Godine rigorozne štednje su dovele do toga da je se povećanjem javnog duga istovremeno rasla i nezaposlenost.

Postoje dvije mjere koje bi Evropska komisija mogla da preduzme koje bi bile povoljne i po evropsku privredu, a istovremeno bi se Grčkoj i drugim zemljama na jugu Evrope demonstrirala solidarnost. I Njemačka bi mogla da profitira od ovih mjera.

Kao prvo trebalo bi investirati i to masovno. Jer, ekonomskim problemima pogođene zemlje juga Evrope niti žele niti bi trebalo da tonu dublje u dugove. A ovu stupicu bi najbolje bilo izbjeći koristeći evropska a ne nacionalna finansijska sredstva, prije svih sredstva Evropske centralne banke (ECB) i Evropske investicione banke (EIB), kako bi se finasirala infrastrukturna renesansa u Evropi.

Onda bi bilo moguće da se sredstva od planiranog masovnog otkupa državnih obveznica - a riječ je o 60 milijardi evra mjesečno od marta 2015. - direktno usmjere u realnu privredu. To bi moglo zaista da bude nekomplikovano i veoma jednostavno. Prvi korak bi bio da EIB proda svježe obveznice, koje nemaju ograničen rok, privatnim investitorima i bez plaćanja kamata. U drugom koraku bi ECB iste obveznice otkupila već istog dana, formalno sa sekundarnog tržišta, od privatnih investitora koji bi pak ostvarili mali dobitak.

Neto efekat bi bio sljedeći: svakog mjeseca je na raspolaganju 60 milijardi svježeg novca na računu posebnog fonda Evropske investicione banke. Investirati bi se moglo u energetske sisteme, poboljšanje komunikacijskih i saobraćajnih mreža, obrazovanje... A prijedlog naziva fonda jeste "Evropski renensansni fond".

Druga mjera je da bogate evropske kreditorske nacije koje posjeduju najveći dio grčkih državnih obveznica - u prvom redu Njemačka - treba da te iste obveznice restrukturiaju u cilju grčkog ekonomskog oporavka.

Jer, ideja Evropske unije mora da bude ispunjena novim životom. EU, odnosno evropski projekat će preživjeti samo ako narod bude razumio da je riječ o stvarima koje su dobre i prosperitetne. Kratkoročno - ako bude bilo opipljive solidarnosti a dugoročno - kroz zdravu privredu u svim regionima.

Evropski narodi su nakon Drugog svjetskog rata Njemačkoj oprostili teške zločine i iskazali solidarnost. Sada je došlo vrijeme da Njemačka oprosti blage grijehe, što je u duhu evropske kulture i tradicije, grijehe finansijskih malverzacija.