Sevdah na ćirilici

Korijeni rijeci "SEV" - ljubav i "DAH" naneseni su sprejom u bojama na ulazni ugao galerije K.U.K. u Kelnu, otvarajući posjetiocu mogućnost ulaska u čarobni svijet sevdaha. Zlatnim prahom na staklo naneseni "DAH" reflektira se na postavljenu zidnu instalaciju na suprotnom zidu galerije s motivom iz četiri velike beogradske crkve. Zlatna i crvena boja kao simbol posebnog stanja duha - "sevdaha" ponavlja se i na svim apstraktnim uljanim radovima s motivima beogradskih ulica i prožimaju trenutnu panoramu grada jednim neponovljivim osjećajem. Tako izgledaju radovi njemačke umjetnice Lise Busche (Liza Buše), izloženi u galeriji u centru Kelna.

Obojila Beograd u sevdah

Ljubav prema sevdahu Lisa nije otkrila u Bosni, već u Beogradu: "Impuls za izložbu mi je dalo upoznavanje sa sevdalinkom preko jednog studenta iz Beograda, koji je iz Banjaluke. Pričali smo na engleskom i on mi je rekao da je to nešto strašno lijepo, dakle istovremeno i strašno i lijepo. Pošto radim sa riječima i pošto su one izvor moje inspiracije odlučila sam da sevdah unesem i u moju izložbu" Lisa je bila kako kaže, prije pet godina prvi put na Balkanu. Oduševila se ljepotom hrvatske obale a posjetila je i Sarajevo. Razvila je posebnu tehniku, kojom "fotografijama, koje je donijela sa putovanja po Balkanu, slika". Ova tehnika posebno je došla do izražaja na izložbi u Kelnu, kojom je obojila Beograd u sevdah.

Sevdah se "čuo" u četiri velike beogradske crkve

Galeristkinja Emira Krupić: "Interesantno je da Lisi Busche nije bio u potpunosti poznat opći diskurs, koji se vodi u vezi sa sevdalinkama i sevdahom , od Goethea pa do danas. U svojoj emacionalnosti ona je tražila sevdah po beogradskim ulazima, ulicama, na prozorima u izlozima i u crkvama. Tako da se ovom izložbom u Kelnu desilo ono što se samo u umjetnosti može desiti a to je da se sevdalinka čula u četiri velike beogradske crkve, koje su predstavljene na instalaciji u samoj galeriji."

Plagijat ili inspiracija

Sevdalinka je međutim lirska pjesma puna ljubavne čežnje i duboke tuge i melanholije koju nosi Bosna. Sama riječ ima izvor u arapskoj medicini i u prevodu znači "crna žuč", koja upravlja emocijama. Sevdah se, kao stanje duha, na instalaciji Lise Busche pojavljuje međutim na ćirilici. Galeristkinja Emira Krupić pojašnjava da je za one koji sevdalinku i sevdah samo prisvajaju to samo plagijat a za one koji je istinski prihvataju - inspiracija. "Ovom izložbom izbjegnut je cijeli negativan diskurs nedavanja, nego upravo suprotno, došlo je do stopostotnog davanja i pitanje je da li postoje granice primanja za onog ko uzima nešto iz druge kulture.Upravo radi toga ovo kompletno sažimanje i konfrontacija i kontroverznost dvije instalacije sevdalinke na ćirilici, koja se samom instalacijom i prostorom na neki način uvezuje i preslikava na srpsku duhovnost nameće pitanja i na posjetiocu je da ocijeni šta to znači i da postavlja pitanja, jer na kraju umjetnost samo postavlja pitanja a ne daje odgovore", kaže Emira Krupić.

Ima li političke poruke

A umjetnica Lisa Busche, koja je sevdalinku i sevdah prevela na ćirilicu i njime ispunila crkve u Beogradu pomirljivo priznaje da je to veoma brizantna tema. "Mislim da je dobro biti u komunikaciji, za obje strane je važno da nešto iz toga nauče i da se pitaju, šta to znači, koliko su svi oni povezani i u kojoj je mjeri tu ima ili nema i političke poruke."

Novi projekat galerije K.U.K. u Kelnu

Galerija K.U.K. u Kelnu osnovana je sa namjerom da predstavi bosansku umjetničku scenu i postavi je u dijalog sa internacionalnim tokovima u savremenoj umjetnosti (contemporary art). Prethodno je u njoj izlagao Damir Nikšić a naredni projekt je Video salon, koji je uža selekcija iz Sarajevske zime 2008, a čije će otvaranje biti 9. januara u Kelnu. Biće predstavljena selekcija radova, koje je izabrao kustos Pjer Kortan (Pierre Courtin), francuski umjetnik i Art direktor Galerije 10m² i novog izložbenog prostora Duplex, koji od 2001 živi i radi u Sarajevu. Među radovima na Video salonu su i radovi Adele Jusić, Ibre Hasanovića, Lejle Čmajčanin i Ervina Babića, te umjetnika iz Francuske, Italije i Makedonije.