271011 EZB Trichet Draghi

Jean-Claude Trichet je proslavio svoj zvanični odlazak već sredinom mjeseca oktobra u krugu predstavnika centralnih banaka, zatim šefova vlada i finansijske elite. Čak je i Christine Lagarde, u međuvremenu šefica MMF-a, priredila prijem i prisustvovala njegovom prigodnom oproštaju u frankfurtskoj Staroj operi. Trichet je prvi predsjednik Evropske centralne banke (ECB) koji je apsolvirao cijelokupni mandat u trajanju od osam godina. O pritisku kojeg su na njega u prve četiri godine tokom njegovog mandata vršile tri velike vlade, Trichet kaže:

"Mi smo se svim silama borili da zadržimo pravo na nadgledanje finansija u Evropskoj regiji, dok su tri velike evropske zemlje pokušavale da oslabe kako pakt stabilnosti tako i pakt daljeg rasta."

Svjetski fenomen

Ali, onda se pojavila finansijska, a potom i dužnička kriza o čemu Trichet kaže:

"Od avgusta 2007. svjedoci smo krize novog tipa. Radi se o svjetskom fenomenu koji u tom obliku nije postojao od Drugog svjetskog rata. U proteklih 66 godina finansijski sistem razvijenih zemalja prvi put je epicentar jedne globalne krize."

Ta kriza je uticala na Trichetov mandat sve do samog kraja. Zbog toga su njegove zasluge za stabilnost zajedničke valute ostale po strani. Međutim, stabilna vrijednost novca, koja je od posebnog značaja za najsiromašnije članice Evropske unije je nešto u što je Trichet čvrsto uvjeren.

Takav evropski stav, kao i njegov doprinos monetarnoj politici, dobio je velike pohvale eksperata.

'Super Mario'

Mnogi kritičari, pogotovo u Njemačkoj, nisu saglasni sa odlukom Evropske centralne banke da se otkupljuju državne dionice Grčke te u međuvremenu i drugih zemalja unije koje su se našle u krizi. Evropska centralna banka je dopustila svoju instrumentalizaciju i tako izgubila nezavisnost. U takvoj proceduri kupovne transakcije nisu funkcionirale optimalno, mišljenja je Michael Heise, inače glavni ekonomista alijanse. On s tim u vezi upozorava:

"Principijelno se ne treba odreći kupovine. Na kraju krajeva Evropska centralna banka je najfunkcionalnija odbrambena linija koju imamo u borbi protiv krize, a dopustiti krizi da se proširi ne bi bila politički prihvatljiva strategija jer bi ona posebno mogla pogoditi Njemačku."

Trichetov nasljednik, predsjednik italijanske Centralne Banke Mario Draghi od ponedjeljka će morati do dokazuje zbog čega mu je uopšte dat nadimak "Super Mario".

"Moji prijatelji kažu da se ne bojim čak ni nemogućih zadataka."

Tako kaže Draghi. I upravo zato što je Italijan, on će najprije morati da pokaže da mu je kao i Trichetu važna stabilnost eura.

Autor: Brigitte Scholtes / Senad Tanović

Odgovorni urednik: Svetozar Savić