Solana dobitnik Karlove nagrade

Zvuči paradoksalno: U Aachenu se dodjeljuje nagrada onome ko bi u inostranstvu trebalo da predstavlja EU, a u Moskvi se istovremeno jedan drugi političar nalazi u neugodnoj misiji spašavanja dobrih veza sa Rusijom, radi se o njemačkom šefu diplomatije Steinmeieru.

Bez obzira koliko se odbor za dodjelu Karlove nagrade trudio, Solana nikako da izadje iz sjenke da je vječiti broj dva na vanjskopolitičkom planu. Djelomično se to može pripisati tome da Njemačka kao evropska velesila trenutno predsjedava unijom. Mandat Njemačke na čelu unije će proći, a Solana će ostati na svojoj funkciji.

Solana je ipak doprinio tome da se uticaj funkcije koju obavlja povećao. Ovaj bivši generalni sekretar NATO-a, danas kao visoki funkcioner EU ima priliku da rukovodi štabom zajedničke komande evropskih snaga. Da je usvojen Evropski ustav u svojoj prvobitnoj verziji Solana bi bio prvi koji može da se okiti titulom ministra vanjskih poslova EU.

Titule, ipak, nisu toliko važne koliko djela. Evropska unija, uprkos trojcu na diplomatskom vrhu, kojeg trenutno čine Solana, Steinmeier i komesarka evropske komisije Benita Ferrero Waldner, ima svoj telefonski broj za pozive iz inostranstva. Zasluga Solane je što EU ima odredjenu težinu na vanjskopolitičkom planu- od Konga, do Irana.

Ipak, kada se povede riječ o odnosima sa SAD i Rusijom, tu članice EU ne vuku uvijek u istom smijeru. Tu je srž problema: nijedna od 27 članica unije nije spremna da zarad zajedničke političke linije žrtvuje vlastite nacionalne interese. To bi značilo da unija ima ulogu superdržave, što je horor scenario kojeg se boje brojni političari. Zato zajednička vanjska poitika unije funkcioniše samo tamo gdje njene članice imaju jedinstven stav. A to nije slučaj u sadašnjem sporu izmedju Washingtona i Moskve.

Evropi je potrebna zajednička politika tamo gdje je ona moguća. To je ujedno i poruka odbora za dodjelu Karlove nagrade. EU se mora kao globalni igrač umiješati na svjetsku političku scenu. Ona može svijetu prenijeti svoja pozitivna iskustva nakon drugog svjetkog rata, čija je deviza: diplomatija umjesto rata.

Ipak, ocijeniti Solanu kao mirotvorca na Balkanu, kao što to čini odbor za dodjelu Karlove nagrade, je u najmanju ruku - avanturistički termin. Na kraju krajeva, Solana je bio taj koji je 1999, kao generalni sekretar NATO-a, naredio bombardovanje Srbije za vrijeme krize na Kosovu.