Srbija bi mogla kad bi htjela - SSP tehnički spreman za potpisivanje

Nakon konfuzije koju su krajem prošle sedmice izazvale dvosmislene izjave i demantiji holandskih zvaničnika, danas je mnogo jasnije nego uoči vikenda da Holandija, zbog unutrašnjo-političkih razloga, ipak, nije odustala od zahtjeva za izručenjem generala Mladića.

Iako je ulogu posrednika sada preuzela Francuska, promjenu stava zvaničnog Haga je teško očekivati nakon što se holandsko-belgijskoj suzdržanosti pridružila i Njemačka koja polazi od vlastitog iskustva da je na Balkanu sve moguće, pa i pobjeda radikalno orjentisanih političkih snaga na predstojećim izborima u maju, što bi moglo dovesti u pitanje ratifikaciju Sporazuma u novom sazivu srbijanske Skupštine pa i sam potpis Evropske komisije ukoliko bi Sporazum bio odobren prije izbora.

Strah od blamaže

Ako bi se to dogodilo, bilo bi to prvi put u istoriji Evropske unije da je jedna zemlja na koju se Sporazum odnosi, jednostrano odbacila ovu vrstu evropskog ugovora. “Takvu vrstu poniženja, Evropska unija sebi ne bi smjela dopustiti”, upozorava se iz njemačkih diplomatskih izvora u Brisela.

Bez jedinstvenog stava svih članica EU, Sporazum o pridruživanju, međutim, nije moguće potpisati iako je Evropska komisija za to tehnički potpuno spremna.

Evropski komesar za proširenje Oli Ren tim povodom je izjavio: “Vi znate da su tehnički pregovori o Sporazumu o stabililaciji i pridruživanju završeni u novembru 2007. godine u Briselu, tako da smo mi tehnički potpuno spremni… naša mašinerija je spremna. Mi smo na čekanju i kada obje strane budu spremne da pritisnu dugme, tada ćemo moći ići dalje. Međutim, Sporazum ima i vrlo dobro poznate uslove o kojima smo do sada mnogo puta diskutovali”.

SSP za “zasluge” a ne na poklon

Većina članica EU, ekspertnih timova i visokopozicioniranih pojedinaca, među kojima su i Havijer Solana, Oli Ren, Doris Pak i najveći broj članova Evropskog parlamenta, ipak, zagovaraju potpisivanje Sporazuma prije majskih izbora, prvenstveno zbog uvjerenja da je Srbija takav status zaslužila izvrsnim i vrlo brzo obavljenim pregovorima o SSP-u.

Nakon Hrvatske, koja je ovu vrstu ugovornih odnosa s Evropskom unijom ispregovarala za samo pola godine, Srbija se u Briselu smatra zemljom koja je to obavila najtemeljitije. U Briselu se takodje vjeruje da Srbija ima sve institucionalne, stručne i kadrovske kapacitete za uspješan nastavak pregovora ka kandidatskom statusu, koji bi, po opštem uvjerenju dobro obaviještenih stručnih krugova u sjedištu Unije, mogao biti ispregovaran sa Srbijom već do sredine naredne godine ukoliko bi SSP bio potpisan u narednih nekoliko sedmica, ili najkasnije do kraja juna.

Imajući u vidu da bi SSP bio prvi međunarodno-pravni ugovor između EU i Srbije kojim se prvenstveno pospješuje bescarinska trgovinska razmjena srbijanske privrede s jedinstvenim ekonomskim prostorom od oko 500 miliona potrišača, odgađanje ovog Sporazuma najviše štete donosi izvozno orjentisanim preduzećima u Srbiji i potrošačima u zemlji kojima se uskraćuje mogućnost izbora između domaćih relativno skupih proizvoda i evropske, konkurentnije i raznovrsnije ponude roba široke potrošnje.