Srbija na putu ka bezviznom režimu

Ambicije Evropske komisije su da se, nakon nedavnog potpisivanja Sporazuma o pridruživanju, sa Srbijom što prije okončaju pregovori i o liberalizaciji viznog režima kako bi već do ljeta bili stvoreni uslovi za besplatno izdavanje viza za sve građane Srbije, a do kraja godine i za njihovo potpuno ukidanje, odnosno za prelazak Srbije na bezvizni režim sa Evropskom unijom.

Prema “redoslijedu poteza” s kojim potpredsjednik Evropske komisije u srijedu dolazi u Beograd, put do ukidanja šengenskih viza za građane Srbije vodi preko ispunjenja uslova definisanih u četiri, za Evropsku uniju ključne, oblasti, a to su bezbjednost putnih isprava, odnos Srbije prema pitanjima migracije, pitanja javnog reda i spoljnih poslova. Potrebno je, takođe, provesti u djelo i sve postojeće sporazume o viznim olakšicama i o readmisiji odnosno o prihvatanju svih izbjeglica iz Srbije koje na području Evropske unije borave ilegalno.

Pregovori bi mogli da počnu odmah

Konačna verzija “mape puta” za Srbiju usaglašena je na tijelima Evropske unije krajem prošlog mjeseca neposredno prije potpisivanja Sporazuma o pridruživanju i ukoliko bi vlasti u Beogradu u srijedu prihvatile briselsku platformu, razgovori o viznoj liberalizaciji bi mogli da počnu odmah.

„Samo ako budemo radili efikasno i brzo na obje strane i ako vlasti u Srbiji budu ponudile dobre zakonske propise iz ove oblasti, tada bismo mogli očekivati da konačni cilj o ukidanju viza bude ostvaren do kraja godine. U tom slučaju Evropska komisija bi prije decembra, rado Savjetu EU ponudila prijedlog o bezviznom režimu sa Srbijom “, navodi se u uredu potpredsjednika Baroa.

Sporazum Srbije i EU bitno olakšao posao

U Evropskoj komisiji takođe smatraju da su luksemburškim potpisima na Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju pregovori o bezviznom režimu „sa evropske strane bitno olakšani“, ali da su, zbog predizborne atmosfere i neizvjesnosti izbora u Srbiji „višestruko otežani“ .

Nezvanični izvori u sjedištu Evropske komisije, međutim, podsjećaju da odluka o besplatnim vizama ne zavisi od političkog stanja u Srbiji, već od Evropske unije i njenih članica. Isti izvori smatraju da EU, ako želi, uvijek može načiniti prvi veliki korak ka bezviznom režimu tako što bi se njene članice odrekle dijela vlastitih budžetskih prihoda koji se ubiru na viznim taksama, kojima se iz džepova građana Srbije godišnje izvuče i po nekoliko stotina miliona eura.

Članice EU su za liberalizaciju, ali i za strogu kontrolu

Dva dana uoči Baroove posjete Beogradu u Evropskoj komisiji postoji nepodijeljena spremnost da se odluka o obaveznom plaćanju viza ukine, ali imajući u vidu da su nadležnosti u ovoj oblasti podijeljene između EU i zemalja članica, potrebno je postići jednoglasnost na nivou cijele Zajednice. Kako sada stvari stoje, ni jedna članica EU se za sada ne protivi liberalizaciji viznog režima sa Srbijom, uključujući i ukidanje taksi na vize, ali će se insistirati na stvaranju strogog režima kontrole putnih isprava i državnih graničnih prijelaza, uključujući i kontrolu nad nezakonitom trgovinom i potpuni nadzor nad kretanjem migranata.