Više od memorijalnog centra od kamena i željeza

Prije 73 godine su nacisti u preko 50 njemačkih gradova javno spaljivali knjige iz gradskih biblioteka. 10.000 takozvanih «nenjemačkih» knjiga bilo je spaljeno i nestalo sa očiju javnosti. Većina autora tih knjiga su protjerani ili izbjegli, neki su ubijeni. U znak sjećanja i opomene da se takvo barbarstvo ne ponovi, Centar za Evropske Jevrejske studije «Moses-Mendelssohn», u Potsdamu lansirao je takozvanu «Biblioteku spaljenih knjiga». .

Hiljade knjiga nestalo je u plamenu kada su nacisti 10. maja 1933. započeli sa spaljivanjem. 316 od tih knjiga predstavljeni su i objavljeni sada u ediciji izdavačke kuće Georg Olm. Izbor naslova sačinila je komisija stručnjaka. Julius Schoeps, šef ovog centra, inicijator je cijelog projekta i kaže da mu je bilo veoma važno da sastavi izbor knjiga. Biblioteka bi trebalo da bude složena u dva ili tri regala koji će biti smješteni u 3.000 srednjih škola i gimnazija u Njemačkoj. Schoeps smatra da je to način da se ovaj spomenik održi u današnjici. To je važnije od nekog spomenika od kamena ili željeza, to su knjige, kaže šef komisije stručnjaka, koji je inicirao ovaj neobični spomenik.

Tu gdje se spaljuju knjige- na kraju obično gori i čovjek, napisao je Heinrich Heine, puno prije nego što su njegove knjige bile spaljene. Nedugo nakon što su njegova djela spaljena, filozof i politički publicista Theodor Lessing je ubijen u Egzilu, a pacifista i nobelovac Carl von Ossietzky umro je od posljedica mučenja u koncentracionom logoru.

Na lomači nacista našle su se knjige Sigmunda Freuda, Heinricha Heinea, Bertolta Brechta, Kurta Tucholskog, Thomasa Manna, Stefana Zweiga i Anne Seghers. Najviše trećina tih autora su bili Jevreji, ali samo je kod svakog desetog autora jevrejsko porijeklo imenovano kao razlog njihovog zlostavljanja. 20 procentata tih autora bili su stranci čija su djela prevedena i objavljena u Njemačkoj, kao sto su djela Jacka Londona i Ernsta Hemingwaya.

Studenti tadašnji sljedbenici nacista slavili su spaljivanje knjiga, njihovi profesori su bili uz njih. I to poglavlje njemačke istorije trebalo bi da bude zastupljeno istraženo u ovom novom projektu.

«Biblioteka spaljenih knjiga» trebalo bi da se nadje u mnogim školama u Njemačkoj. Ovaj projekat biće subvencionirfan te će izdavanje knjiga školama koštati najvise 980 eura. Tako će se mnoge knjige ponovo vratiti u Njemačku – zemlju iz koje su nekada protjerane.