Završen samit EU o Mediteranskoj uniji i zemljama Balkana

Lideri Evropske unije usvojili su Akcioni plan za borbu protiv globalnog otopljenja, po kojem bi do marta naredne godine trebalo donijeti nove zakone na osnovu kojih bi ispuštanje gasova koji proizvode efekat staklene bašte do 2020. trebalo da bude smanjeno za dvadeset odsto u odnosu na nivo iz 1990. godine.

Usvojen je i novi trogodišnji Akcioni plan mjera za jačanje ekonomskog rasta i zapošljavanja u skladu s Lisabonskom strategijom. Uprkos globalnom privrednom pesimizmu koji izazivaju recesija u Sjedinjenim Državama, stalni rast cijena nafte i sirovina, te nepredvidive turbilencije na finansijskom tržištu, EU će nastaviti s priprema strukturnih reformi za treću industrijsku revoluciju koja će se zasnivati na “znanju i inovativnosti”.

Evropski lideri su se dva puta tokom dvodnevnog samita bavili i francusko-njemačkom inicijativom o Mediteranskoj ili Sredozemnoj uniji, u pokušaju da otklone većinu početnih dilema koje su se s ovom idejom izrodile. Uprkos dužini debate, slovenački premijer Janez Janša, koji je predsjedavao vrlo uspješno organizovanim sastankom na vrhu, debatu je rezimirao u dvije rečenice: “Evropski savjet je načelno podržao Barcelonski proces za Sredozemlje, koji bi uključivao sve države članice Unije i nečlanice sredozemnog područja, uključujući i Balkanske zemlje koje pripadaju Jadranu. Pozvali smo Evropsku komisiju da predloži modalitete realizacije ove ideje i da ih prezentira na sastanku na vrhu 13. jula u Parizu”, izjavi je Janša.

Saradnja sa zemljama Mediterana veoma odgovoran zadatak

Najveći dio posla do samita kojim će predsjedavati Francuska, preusmjeren je na Evropsku komisiju, a takvog izazova je, izgleda, predsjednik Barozo potpuno svejstan: “Sljedeći korak je sada na nama, mi to znamo i prihvatamo izazov da pripremimo neophodne prijedloge za iznalaženje najoptimalnijih modela za realizaciju ideje o Mediteranskoj uniji. Iako je vrijeme vrlo kratko, mi ćemo to završiti u roku jer već sada radimo na pripremama samita koji će biti održan u Parizu 13. jula ove godine”.

Iz izvora bliskih uredu viskog predstavnika EU za medjunarodne odnose Havijera Solane, saznali smo da je upravo ovaj, trenutno najiskusniji evropski zvaničnik, o Mediteranskoj uniji govorio s najviše opreza. “Za mene koji sam predsjedavao prvim EU-mediteranskim samitom 1995. godine, kada je zvanično i pokrenut Barcelonski proces, to je bio veliki dogadja, ali bio je veliki i za Evropu, jer je saradnja sa zemljama Mediterana veoma odgovoran zadatak”.

Iako niko od lidera Unije, pa ni Solana, nije direktno najnoviju inicijativu francuskog predsjednika Sarkozija dovodio u vezu sa krizom na Bliskom Istoku, sasvim je izvjesno da je zbog neriješenog izraelsko-palestinskog pitanja došlo do zastoja u realizaciji Barcelonskog procesa i da ga je pod novim imenom i s energijom novih članice potrebno dodatno osvježiti.

Na pitanje da li se u kontekstu Mediteranske unije računa i na vrlo važnu ulogu Turske, slovenački premijer Janez Janša je nedvosmisleno takvu ideju odbacio. “Na današnjoj raspravi Evropskog savjeta koja je prethodila zaključnim stavovima, Turska u tim razgovorima nije spominjana”, rekao je Janša. Ali, na sumnje novinara da se možda ipak iza ideje o Sredozemnoj uniji krije alternativa u koju bi se smjestila i Turska, kojoj neke stare članice EU skoro 30 godina osporavaju pristupanje ‘pravoj’ Uniji, predsjedavajući samita je pojasnio: “Želim naglasiti upravo suprotno - da Turska nije spominjana u vidu problema zbog kojeg bi trebalo nadgradjivati Barcelonski proces i praviti Mediteransku uniju”, pojasnio je slovenački premijer.