Άγγελοι Ειρήνης

Είναι μια έκθεση που συνδυάζει τις δύο πλευρές του Βλάσιου Τσοτσώνη, τον αγιογράφο Τσοτσώνη των ψηφιδωτών στον Πανάγιο Τάφο στα Ιεροσόλυμα με το σύγχρονο καλλιτέχνη Τσοτσώνη των Αγγέλων ειρήνης. Tην έκθεση στην "Καρμελίτενζαλ" άνοιξε η Γενική Πρόξενος Μονάχου Άννα Κόρκα. Το Ελληνικό Προξενείο είναι διοργανωτής της έκθεσης που πραγματοποιείται με την υποστήριξη και του συλλόγου "Ελληνική Ακαδημία Μονάχου".

Σε έναν ορθόδοξο ναό παρέπεμπε την Παρασκευή 15.06.07 η αίθουσα τελετών "Καρμελίτενζαλ" στο κέντρο του Μονάχου που φιλοξενεί την έκθεση του Βλάσιου Τσοτσώνη, με την Παναγία την Πλατυτέρα των ουρανών ειρήνη του κόσμου, τον Παντοκράτορα και τη Δευτέρα Παρουσία, αλλά και τον κύκλο Άγγελοι Ειρήνης. Έργα του αγιογράφου Τσοτσώνη βρίσκονται σε εξέλιξη σε μερικά από τα μεγαλύτερα μνημεία της ΟΥΝΕΣΚΟ. Επί οχτώ χρόνια κάνει ψηφιδωτές συνθέσεις μεγάλων διατάσεων στον Πανάγιο Τάφο στα Ιεροσόλυμα, ενώ επί 12 χρόνια εικονογραφεί το καθολικό στο μοναστήρι του Αγίου Στεφάνου στα Μετέωρα.

Ο Βλάσιος Τσοτσώνης δεν είναι μόνον κλασσικός, απομονωμένος στο έργο του αγιογράφος. Είναι και ευαίσθητος, σύγχρονος καλλιτέχνης που σχολιάζει όσα συμβαίνουν γύρω του με τους Αγγέλους ως μέσο έκφρασής του. «Η λύση μου ήταν να καταφύγω στους αγγέλους», λέει στη Ντόιτσε Βέλε, «γιατί πιστεύω ότι οι άγγελοι είναι κάτι που υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους, είναι η αναπτέρωση της ψυχής μας. Κάθε άνθρωπος ψάχνει να βρει τον άγγελό του για μια ολόκληρη ζωή. Πάνω σ΄ αυτή τη σκέψη άρχισα να εργάζομαι με τις πρώτες φιγούρες των αγγέλων. Στην αρχή είχαν χαρακτήρα πιο κοινωνικό. Όταν ήθελα να διαμαρτυρηθώ για την καταστροφή των νεοκλασικών κτιρίων στην Αθήνα, επιστράτευα τους αγγέλους. Είναι μια διάσταση σ΄ αυτά τα έργα, με την οποία θέλω το θεολογικό στοιχείο να περνάει στην καθημερινότητά μας, αλλά με ένα πολύ διακριτικό τρόπο. Αυτά τα εντάσσω σε μια πιο κοσμική ζωγραφική για να μη παρεξηγηθώ, δεν είναι εκκλησιαστική ζωγραφική, αλλά πηγάζουν από την αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο και το σήμερα, που δηλώνουν το δέσιμο του παλιού με το καινούριο».

Έτσι προέκυψε ο κύκλος «Άγγελοι Ειρήνης», αλλά και το «νυχτερινό των αγγέλων» σε νεοκλασικό της Αθήνας. Ο «Νικηφόρος Άγγελος», αλλά και «ο άγγελος του κορινθιακού», το «θαλασσινό τοπίο» ή «η ανοιξιάτικη πνοή». Η ιδιαιτερότητα του Βλάσιου Τσοτσώνη είναι ο τρόπος με τον οποίο συνδέει την κλασσική αγιογραφία με τη δική του προσωπική ματιά στη σημερινή εποχή. Ο καθηγητής, πρώην διευθυντής του επιστημονικού τμήματος στο μουσείο της Καρλσρούης Μίχαελ Μαας επισημαίνει ότι «τη διάκριση ανάμεσα στην παράδοση την οποία συνεχίζει να υπηρετεί, και την προσωπική ματιά, με την οποία συνδέει την ιδέα των αγγέλων με τη σημερινή μας πραγματικότητα. Φτάνει μάλιστα μέχρι του σημείου να έχουν παρεισφρήσει στο έργο του ακόμη και χιουμοριστικά στοιχεία και αυτό είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα διάσταση θρησκευτικής προσέγγισης».

Η ανάγκη του ανθρώπου να εξηγήσει με εικόνες υπήρχε πάντα, είναι η ψυχολογική βάση και για τη θρησκευτική αναζήτηση του ανθρώπου. Είναι μια αρχετυπική συμπεριφορά του ανθρώπου που εκφράζεται και στη θρησκεία, λέει ο καθ. Μάας: «Η σκέψη ήταν πάντα συνδεδεμένη με τις αισθήσεις», σημειώνει. Ακόμη και εκεί που η εικόνα απαγορεύεται ως δυνατότητα έκφρασης, αναπτύσσεται μια διαφορετική οπτική προσέγγιση». Ο καθ. Μάας παραπέμπει στην καλλιγραφία και το ρόλο που η καλλιγραφία παίζει στο ισλάμ, καθώς και στις ρεφορμιστικές εκκλησίες με εχθρική στάση απέναντι στις εικόνες. «Και εκεί γίνεται εικονογράφηση αλλά με διαφορετικά μοτίβα».

Η αγιογραφία του Τσοτσώνη ακολουθεί πιστά την ορθόδοξη, δογματική παράδοση. Αλλά στους αγγέλους ο καλλιτέχνης εμπλουτίζει τα εκφραστικά του μέσα σε χρώματα, μοτίβα, υλικά. «Οι άγγελοι πάντα μετέφεραν μηνύματα ήταν όντα που λειτουργούσαν με ένα χαρακτήρα πολύ ιδιαίτερο. Αλλά βασική μου επιδίωξη είναι αυτή: οι άγγελοι να προσεγγίζουν την καθημερινότητα και το σπουδαιότερο, να σχολιάζουν τη δική μας ζωή», λέει ο κ. Τσοτσώνης.

Στο πνεύμα αυτό εντάσσεται και η οπτικοακουστική «πτώση των αγγέλων», με την οποία έκλεισαν τα εγκαίνια τις έκθεσης στο Μόναχο. Το κοινό έχει την ευκαιρία μπορεί να δει την έκθεση στην Καρμελίτενζαλ μέχρι τις δύο Ιουλίου.