Έκθεση προόδου για την Τουρκία: να εφαρμοστεί το κοινοτικό κεκτημένο

Αναμένεται μάλιστα ότι θα περιέχει κριτική για την επιβράδυνση των μεταρρυθμίσεων σε όλους σχεδόν τους τομείς εκτός της οικονομίας. Λέγεται μάλιστα ότι ο αρμόδιος επίτροπος για τη διεύρυνση Όλι Ρεν θα συμπεραίνει πως η Τουρκία δεν έχει ακόμα διασαφηνίσει με ποιο τρόπο θα ανταποκριθεί στις πολιτικές απαιτήσεις που προϋποθέτει μια ένταξη στην ΕΕ.

Αρκεί να διαβάζει κανείς εφημερίδα για να διαπιστώσει ότι η Άγκυρα συνεχίζει την ίδια πορεία όπως παλιά κυρίως στο πεδίο της δικαιοσύνης. Για παράδειγμα, πρόσφατα καταδικάστηκε κάποιος που έβαψε προτομές του Κεμάλ Ατατούρκ με μπογιά σε 22 χρόνια κάθειρξη, ένα αδίκημα για το οποίο σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ θα πλήρωνε απλά πρόστιμο.

Ο κατάλογος των επισημάνσεων της Κομισιόν προβλέπεται μακρύς. Αφορά την ελευθερία γνώμης, την ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών και λατρευτικών καθηκόντων και τον τερματισμό των βασανιστηρίων. Η έκθεση προόδου αναμένεται να περιέχει αναφορά και στο Κυπριακό, η οποία να καλεί στην ουσία την Άγκυρα να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Κομισιόν ζητά εν ολίγοις την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου και όχι μόνο την υιοθέτησή του.

Στην έκθεση προόδου προβλέπεται ακόμα και η διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε περίπτωση παραβίασης της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του σεβασμού των αρχών του κράτους δικαίου. Η ξεκάθαρη και σκληρή γλώσσα της έκθεσης συνάδει με τις απόψεις πολλών χριστιανοδημοκρατών ευρωβουλευτών και κυρίως του Ελμαρ Μπροκ προέδρου της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο οποίος είχε πει πρόσφατα σε συζήτηση στο Στρασβούργο: «Τα ζητήματα του πλουραλισμού, της ανεκτικότητας και της άσκησης των θρησκευτικών καθηκόντων αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συστήματος αξιών της ΕΕ. Οι αξίες αυτές πρέπει να παίζουν πρωταρχικό στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις».

Στις δηλώσεις του και ο τουρκικής καταγωγής γερμανός ευρωβουλευτής Τζεμ Έζντεμιρ παραδέχεται ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα και μεγάλες ελλείψεις: «Στη νομοθεσία έχουν γίνει σημαντικές πρόοδοι από την πλευρά της Τουρκίας. Η Άγκυρα δυσκολεύεται ωστόσο να εφαρμόσει τους νέους νόμους. Ίσως αυτό εξηγείται με το γεγονός ότι οι ίδιοι δημόσιοι υπάλληλοι που μέχρι χθες εφάρμοζαν την παλιά νομοθεσία διατηρούν ακόμα τα αξιώματά τους και παρεμποδίζουν συνειδητά τις μεταρρυθμίσεις».

Και πράγματι. Πολλά είναι τα προβλήματα κυρίως στην τουρκική δικαιοσύνη, έναν πεδίο στον οποίο αναμένεται ότι θα εστιάζεται η κριτική της Κομισιόν στην Τουρκία. Ο γερμανός ευρωβουλευτής Τζεμ Έζντεμιρ δηλώνει σχετικά: «Από τις δικαστικές διαδικασίας στην Τουρκία κατά του Ορχάν Παμούκ, στον οποίο απονεμήθηκε φέτος ως γνωστόν το βραβείο ειρήνης των γερμανών εκδοτών ή κατά του αρμενικής καταγωγής αρχισυντάκτη της εφημερίδας «Αγος» Χραντ Ντίνκ για αδικήματα που αφορούν την ελευθερία της γνώμης, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι πολλά πρέπει να αλλάξουν και μάλιστα άμεσα».

Για τον γερμανό ευρωβουλευτή η τουρκική κυβέρνηση βρίσκεται ανάμεσα σε δυο μέτωπα. Την ΕΕ από τη μια και την εθνικιστική αντιπολίτευση που κατηγορεί τον Ερντογάν για υποχωρητικότητα έναντι της ΕΕ και θα προτιμούσε να σταματήσει το γρηγορότερο η προσέγγιση της Τουρκίας στην Ευρώπη έτσι ώστε να αποκατασταθεί η «παλιά Τουρκία». Κατά την άποψή του κ. Εζντεμιρ η Τουρκία περπατά πάνω σε τεντωμένο σχοινί. Η επιτυχία η πορείας αυτής θα εξαρτηθεί σε μεγάλο μέρος και από τη στάση που θα τηρήσει η νέα γερμανική κυβέρνηση έναντι στην Τουρκία.