Έκθεση του ΔΝΤ: Αυξήθηκε η συστημική σημασία των τραπεζικών γιγάντων

Οι μεγάλοι υπερεθνικοί χρηματοπιστωτικοί όμιλοι εξακολουθούν να συνιστούν και σήμερα απειλή για την σταθερότητα του συστήματος. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ σε ανεπίσημη έκθεσή τους για τους κινδύνους που απειλούν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Και μπορεί η εν λόγω έκθεση να έχει τον χαρακτήρα ενός non paper, βρίσκει όμως σύμφωνο τον επικεφαλής οικονομολόγο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Ολιβιέ Μπλανσάρ.

Yπερσυγκέντρωση χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών σε λίγα χέρια

Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί διεθνώς ένα μοντέλο αναδόμησης των χρηματοπιστωτικών γιγάντων προκειμένου σε περιόδους κρίσεων να μην πληρώνουν οι φορολογούμενοι το μάρμαρο, αλλά οι επενδυτές. Οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να απλοποιηθεί η δομή των μεγάλων επενδυτικών ομίλων, να περιοριστεί το πεδίο των δραστηριοτήτων τους και να ενισχυθεί η κεφαλαιακή τους βάση. Κάτι τέτοιο όμως δεν έχει συμβεί ακόμη, παρατηρούν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ. Αντιθέτως, παρατηρείται υπερσυγκέντρωση χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών σε λίγα χέρια, καθώς αυξήθηκαν οι εξαγορές προβληματικών τραπεζών από τους ισχυρούς ανταγωνιστές τους. Τις διαπιστώσεις αυτές συμμερίζεται και η καθηγήτρια Μέχτιλντ Σρότεν, στέλεχος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών, DIW, του Βερολίνου.

«Ο αριθμός των σημαντικών για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα τραπεζών έχει αυξηθεί και αυτό είναι το ενδιαφέρον συμπέρασμα από την κρίση. Ταυτόχρονα έχει αναβαθμιστεί η σημασία αυτών των τραπεζών. Παρατηρούμε στον χρηματοπιστωτικό τομέα ένα κύμα συγχωνεύσεων και αυτό αφορά και τις μεγάλες τράπεζες. Και όταν συγχωνεύονται οι μεγάλες τράπεζες προκύπτουν ακόμη μεγαλύτερες και έτσι αυξάνεται η συστημική τους σημασία», επισημαίνει η γερμανίδα οικονομολόγος.

Δεν έχουμε πλήρη εικόνα του τι κρύβεται στους τραπεζικούς ισολογισμούς

Τα τεράστια ποσά που δαπάνησαν τα εθνικά κράτη προκειμένου να διασώσουν τις προβληματικές τράπεζες κατά την πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση προκάλεσαν σοκ στους φορολογούμενους. Οι κυβερνήσεις «είδαν» τις δραματικές συνέπειες που θα είχε η κατάρρευση μεγάλων τραπεζών και αποφάσισαν να δράσουν. Τώρα όμως ο κίνδυνος έχει αυξηθεί, καθώς πολλές μεγάλες τράπεζες έγιναν μεγαλύτερες. „Too big to fail“ είναι το μότο. Και όπως θα υπογραμμίσει η Μέχτιλντ Σρότεν: «Εάν ο στόχος ήταν ως προληπτικό μέτρο να μειωθεί ο αριθμός των τραπεζών με συστημική σημασία θα πρέπει να πούμε απερίφραστα ότι αυτός δεν επετεύχθη, τουλάχιστον όχι στη Γερμανία. Ακόμη δεν έχουμε πλήρη εικόνα του τι κρύβεται στους τραπεζικούς ισολογισμούς. Ωστόσο, εξαιτίας του γεγονότος ότι στο παρελθόν οι τράπεζες συγκροτούσαν τις λεγόμενες Bad Banks προκειμένου να ξεφορτωθούν τα τοξικά τους, μπορούμε να ελπίζουμε βάσιμα ότι είναι πιο υγιείς από ότι πριν από δύο χρόνια».

Το εάν η αισιοδοξία της κας Σρότεν είναι βάσιμη ή όχι θα φανεί πιθανότατα στα επόμενα stress test, που θα πραγματοποιήσει η Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή Τραπεζών, EBA.

88 τράπεζες, εξ αυτών 13 γερμανικές θα υποβληθούν στο τεστ αντοχής. Πάντως το πρώτο τεστ του είδους πριν από έναν χρόνο μόνο επιτυχές δεν ήταν. Μεταξύ των 91 τραπεζών που εξετάστηκαν κόπηκαν επτά. Και ανάμεσα σε αυτές δεν ήταν οι τέσσερις τράπεζες που λίγο αργότερα οδήγησαν την Ιρλανδία σε χρεοκοπία.

Σταμάτης Ασημένιος/Rolf Wenkel

Υπεύθ. Σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου