Ένας χρόνος επιθέσεων του IS στο Βόρειο Ιράκ

«Θέλουμε να εισακουσθούν οι προσευχές μας και να απελευθερωθούμε όσο το δυνατό γρηγορότερα». Με αυτά τα λόγια ο καθολικός αρχιεπίσκοπος της Μοσούλης Γιοχάνες Μπούτρος έκλεισε το λόγο του πριν από λίγες μέρα, μετά από τη θεία λειτουργία που τέλεσε μαζί με εκπροσώπους των άλλων χριστιανικών δογμάτων στο κατεστραμμένο από πυρά του Ισλαμικού Κράτους χριστιανικό μοναστήρι του 4ου αιώνα Μαρ Ματάι, στο Βόρειο Ιράκ κοντά στα σύνορα με τη Συρία.

Το Μαρ Ματάι είναι πιθανώς το αρχαιότερο χριστιανικό μοναστήρι στον κόσμο, το οποίο σήμερα μπορεί να το επισκεφθεί κανείς μόνο με ειδική άδεια διότι βρίσκεται σε εμπόλεμη ζώνη μεταξύ Συρίας και Βορείου Ιράκ. 100 χιλιόμετρα βορειοδυτικά βρίσκεται η κουρδική πόλη Ερμπίλ.

Πριν ακριβώς από ένα χρόνο από εδώ ξεκίνησαν οι επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους (IS) στο βόρειο Ιράκ. Μοσούλη, Τικρίτ, Νινευή, Ντιγιάλα ήταν μερικές μόνο από τις πόλεις όπου το Ισλαμικό κράτος εδραίωσε την κυριαρχία του στις αρχές του Ιουνίου του 2014. Στις αρχές Αυγούστου προχώρησε στην περιοχή Σιντζάρ, από όπου εκτοπίστηκαν δεκάδες χιλιάδες Κούρδοι της μειονότητας των Γεζίντι. Ακολούθησε η κατάληψη της κουρδικής πόλης Ερμπίλ, της Ντοχούκ και άλλων μικρότερων στόχων.

Διεθνής παρέμβαση δίχως αποτέλεσμα

Ήδη από πέρυσι οι ΗΠΑ άρχισαν αεροπορικές επιθέσεις στην περιοχή. Ένα χρόνο μετά αναρίθμητες αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ και άλλων 20 συμμάχων τους πλήττουν στόχους στη Συρία και το Ιράκ, χωρίς ωστόσο απτά αποτελέσματα. Το αντίθετο. Κάθε φορά που η «Δύση» πλήττει έναν στόχο του Ισλαμικού Κράτους, το δεύτερο απαντά με πρωτοφανή αγριότητα.

Αυτό είχε μέχρι σήμερα ως συνέπεια το Ισλαμικό Κράτος όχι μόνο να μη χάνει σε ισχύ αλλά να κατακτά ολοένα περισσότερα εδάφη, από τα Όρη Σιντζάρ μέχρι το φράγμα της Μοσούλης. Η επέλαση του Ισλαμικού Κράτους είχε ως συνέπεια να εκδιωχθούν από την περιοχή Κούρδοι Γεζίντι και Πεσμεργκά αλλά και χριστιανικές μειονότητες που ζούσαν στην περιοχή.

Η πανοραμική θέα από το μοναστήρι Μαρ Ματάι δίνει μια ενδεικτική εικόνα των συσχετισμών που διαμορφώνονται στην περιοχή. Από τη μια πλευρά μπορεί κανείς να διακρίνει αναχώματα των κούρδων μαχητών Πεσμεργκά και από την άλλη πλευρά δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία υπολογίζεται ότι στην περιοχή αυτή έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 1.500 μαχητές Πεσμεργκά.

Οι διωγμοί κατά των Γεζίντι συνεχίζονται

Δίχως αμφιβολία όμως η μειονότητα που δέχθηκε τις αγριότερες διώξεις στην περιοχή ήταν αυτή των Γεζίντι. Η 28χρονη ακτιβίστρια Ναρέεν Σάμο από την Μπασίκα, «το μικρό Ιράκ», όπως η ίδια αποκαλεί τη γενέτειρά της, κλαίει όταν θυμάται την πατρίδα της, την οποία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει. Ο Ναρέεν υπογραμμίζει το γεγονός ότι στην περιοχή αυτή ζούσαν επί αιώνες αρμονικά άνθρωποι με διαφορετικό πολιτισμικό ή θρησκευτικό υπόβαθρο. «Ήμουν χαρούμενη που ζούσαμε όλοι μαζί», αναφέρει η ίδια περιγράφοντας περιστατικά από την ανέμελη παιδική της ηλικία. «Τίποτε δεν είναι πια όπως παλιά».

Η Ναρέεν μένει προς το παρόν στο Ερμπίλ και βλέπει δύσκολο να επιστρέψει στην γενέτειρά της. Στο μεταξύ η ίδια δεν είναι σε θέση να αποδώσει ευθέως ευθύνες για την χαοτική κατάσταση στην περιοχή. Οι κτηνωδίες του Ισλαμικού Κράτους είναι αδιαμφισβήτητες, ωστόσο πολλοί επιρρίπτουν ευθύνες και στις τάξεις του κουρδικού στρατού, ο οποίος δεν προστάτευσε τους Γεζίντι της περιοχής ως όφειλε.

Μπίργκιτ Σβένσον / Δήμητρα Κυρανούδη