Αγία ή "άγγελος της κολάσεως";

Αν ζούσε σήμερα θα γίνονταν 100 χρονών. Η μητέρα Τερέζα έγινε γνωστή στα πέρατα της γης για το φιλανθρωπικό της έργο και πήρε πολλές διακρίσεις με ανώτατη το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1979. Τον Σεπτέμβριο του 1997 πέθανε στην Καλκούτα από καρδιακή ανεπάρκεια και 6 χρόνια αργότερα ανακηρύχτηκε αγία από τον Πάπα Παύλο τον 2ο. Το έργο της δεν προκάλεσε μόνο το θαυμασμό, αλλά και επικρίσεις. Κατηγορήθηκε για αδιαφανή τρόπο χειρισμού των χορηγιών, αλλά και για φόνο εξ αμελείας σε σχέση με τους ετοιμοθάνατους.

Στην υπηρεσία των φτωχών

Το πραγματικό της όνομα ήταν Άγκνες Γκόντζε Μποζαντιού και γεννήθηκε στα Σκόπια. Ο πατέρας της ήταν επιχειρηματίας αλβανικής καταγωγής. Ανατράφηκε μέσα σε αυστηρό καθολικό πλαίσιο, στα 17 της εγκατέλειψε το σπίτι της και εντάχθηκε στην ιεραποστολική οργάνωση Αδελφές του Λορέτο. Το Δεκέμβριο του 1928 πήγε για πρώτη φορά στις Ινδίες και εγκαταστάθηκε στο Νταρτζίλινγκ, όπου άρχισε τη μοναχική ζωή στο μοναστήρι των αδελφών του Λορέτο. «Είναι η τρυφερή αγάπη του Θεού, έλεγε, αγαπά τον καθένα μας, ξέρει το όνομά μας και φροντίζει εμάς πιο πολύ από τα λουλούδια, τους αγρούς και όλη την ομορφιά της φύσης», έλεγε η Μητέρα Τερέζα.

Το 1946 ο Θεός την κάλεσε στην υπηρεσία των φτωχών και των κατατρεγμένων. Πεισμένη ότι μέσα σε κάθε φτωχό ζει ο Θεός εγκατέλειψε με την άδεια του Πάπα Πίου του 12ου το μοναστήρι για να ιδρύσει το δικό της τάγμα, τους ιεραπόστολους της αγάπης. Φόρεσε σάρι με μπλε λωρίδες και αφιερώθηκε στην περίθαλψη των ασθενών. Στην Καλκούτα η Μητέρα Τερέζα έβλεπε χιλιάδες να πεθαίνουν. Κάποτε βρήκε μια αναίσθητη γυναίκα στο δρόμο μισοφαγωμένη από τα ποντίκια. Κι όταν το προσωπικό κάποιου νοσοκομείου αρνήθηκε να την περιθάλψει, ορκίστηκε να μην αφήσει κανένα πια να πεθάνει. Η πόλη της Καλκούτας της επέτρεψε να χρησιμοποιήσει ένα οίκημα για το Σπίτι των Ετοιμοθάνατων. Μοναχοί, συγγενείς και φίλοι έφερναν ανθρώπους στο Σπίτι, όπου εθελοντές, μοναχές και μοναχοί τους φρόντιζαν και τους έδιναν φαγητό. 40.000 άνθρωποι πέθαναν εκεί όλα αυτά τα χρόνια σε αξιοπρεπείς συνθήκες. «Ο θάνατος», έλεγε, «είναι η ανώτερη εξέλιξη της ζωής, διότι όταν κάποιος πεθαίνει εν ειρήνη, τότε αγγίζει την ανώτερη εξέλιξη».

«Φτώχια στη ψυχή»

Οι δυτικές χώρες άρχισαν να της στέλνουν βοήθεια. Οι μοναχές του τάγματός της δεν δραστηριοποιούνταν ως κοινωνικές λειτουργοί, αλλά ως μοναχές στην υπηρεσία της θρησκείας. Η προσφορά δεν ήταν η αποστολή, αλλά η προσευχή. Τα σπίτια για τους φτωχούς πολλαπλασιάστηκαν. Στην Καλκούτα βέβαια με τους 500.000 αστέγους η βοήθεια της Μητέρας Τερέζας ήταν σταγόνα στον ωκεανό. Αλλά δεν το έβαλε κάτω. Συνέχισε το έργο της για το οποίο πήρε το 1979 το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.

Όμως όπως συμβαίνει και με άλλες προσωπικότητες, υπήρχαν κι αυτοί που επέκριναν την αποστολή της, αφενός για τον αδιαφανή τρόπο διαχείρισης των χρημάτων από χορηγούς, αφετέρου για τις συναντήσεις της με δικτάτορες και τέλος για την άρνησή της να δίνει παυσίπονα σε όσους πέθαιναν μέσα στους πόνους. Ο αμερικανός συγγραφέας Κρίστοφερ Χίτσινς την χαρακτήρισε "άγγελο της κολάσεως". Εκείνη ωστόσο αρνιόταν να ασχοληθεί με τις απόψεις των επικριτών της. Η θρησκεία ήταν η ζωή της.

«Κάθε άνθρωπος υποφέρει σε αυτόν τον κόσμο», έλεγε. «Αυτός ο πόνος θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί στη σωστή ψυχή για να μεταμορφωθεί σε αγάπη για τον Ιησού Χριστό. Κυρίως σήμερα που επικρατεί η αμαρτία».
Οι μοναχές του τάγματός της έχουν φτάσει τις 4000 και δραστηριοποιούνται σε 130 χώρες του κόσμου.

«Να προσεύχεστε για μας», είπε κάποτε η Μητέρα Τερέζα. «Για να μην αλλοιώνουμε το έργο του Θεού. Για να μείνει το έργο μας. Δεν υπάρχουν μόνο αυτοί που τους βοηθούμε υλικά. Υπάρχει πολύ φτώχια στην ψυχή κυρίως των δυτικών χωρών. Σας παρακαλώ να ξαναφέρετε την προσευχή στις οικογένειες, να προσεύχεστε μαζί για να ενισχύσουμε τη μεταξύ μας αγάπη, όπως ο Θεός μας αγαπά, όχι μόνο στα λόγια αλλά και στα έργα».

Sonila Sand/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Επιμέλεια Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου