'Αγνωστες παραμένουν οι συνέπειες της πετρελαιοκηλίδας στον Κ. του Μεξικού

Η οικολογική καταστροφή στον Κόλπο του Μεξικού από την πετρελαιοκηλίδα της BP έχει μια μοναδικότητα: ποτέ μέχρι τώρα δεν χύθηκε στη θάλασσα τόσο πολύ πετρέλαιο και σε τέτοιο βάθος (1.500 μέτρα).

Επτά μήνες μετά την μοιραία έκρηξη και την πετρελαιοκηλίδα τίποτε σχεδόν στον Κόλπο του Μεξικού δεν προδίδει πλέον αυτή την καταστροφή.

Την περιοχή επισκέφθηκαν ήδη τρεις φορές ερευνητικά πλοία της Greenpeace, αλλά και ομάδες ερευνητών, οι οποίοι πήραν δείγματα από διαφορετικά σημεία του Κόλπου του Μεξικού και τις παράκτιες ακτές.

Ένας από τους επιστήμονες που βρέθηκε με ερευνητικό σκάφος στην περιοχή ήταν και ο Αντριου Τζουλ, από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, για τη θαλάσσια βιολογία και τη γενετική. Στόχος του να ρίξει φως στο βασικό ερώτημα που ταλανίζει όλους τους επιστήμονες αυτή τη στιγμή: «που βρίσκεται το πετρέλαιο, πως εξαφανίστηκε, γιατί δεν είναι ορατό. Γνωρίζουμε με μεγάλη ακρίβεια πόσο πετρέλαιο χύθηκε στη θάλασσα. Δεν ξέρουμε όμως τι έγινε, που διοχετεύθηκε, τι διεργασίες συμβαίνουν τώρα στην περιοχή, στις ακτές, στο βυθό, αλλά και στις χερσαίες περιοχές. Μήπως εξαπλώθηκε και σε περιοχές που δεν υποπτευόμαστε; Μήπως εξατμίστηκε ή μήπως το αποσύνθεσαν οι διάφοροι μικροοργανισμοί; Αυτό είναι το υπ’ αριθμόν ένα ερώτημα και σε αυτό δεν μπορούμε ακόμη να δώσουμε καμία απάντηση.»

Οι συνέπειες της καταστροφής θα είναι μετρήσιμες σε 10 ή 20 χρόνια

Oι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν ότι τα φαινόμενα απατούν: διότι έστω και αν κανείς δεν βλέπει πια σταγόνα πετρελαίου στην περιοχή, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν υπήρξε οικολογική καταστροφή. Αντίθετα υπάρχουν ιδιαίτερα ανησυχητικές ενδείξεις όπως π.χ. τα νεκρά ή ετοιμοθάνατα κοράλλια σε βάθος 1.370 μέτρων και σε μεγάλη απόσταση από την πετρελαιοκηλίδα.

Πέραν τούτου όμως ο Ρίτσαρντ Στάινερ, καθηγητής Οικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αλάσκας, που μελέτησε εμπεριστατωμένα την πετρελαιοκηλίδα που προκάλεσε το ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου Εxxon Valdez στο κόλπο Prince Wiliam Sound της Αλάσκας (1989) υπογραμμίζει ότι ακόμη και σήμερα στην περιοχή υπάρχουν υπολείμματα πετρελαίου: «Σε ορισμένες παράκτιες περιοχές της Αλάσκας υπάρχουν γύρω στα 80.000 με 120.000 λίτρα αργού πετρελαίου στα θαλάσσια ιζήματα. Από 30 είδη πτηνών και χερσαίων ζώων επέζησαν από την καταστροφή και άρχισαν να αποκαθίστανται γύρω στα 10 και αυτό μετά από 21 χρόνια.»

Το γιατί το εξηγεί ο καθηγητής Στάινερ με το παράδειγμα της ρέγγας του Ειρηνικού Ωκεανού: «Τα ενήλικα ψάρια επέστρεψαν για την αναπαραγωγή ένα χρόνο μετά την καταστροφή στον κόλπο Prince Wiliam Sound. Τότε σκεφθήκαμε όλοι ότι τη γλυτώσαμε. Μετά όμως από δύο ή και τρία χρόνια εξαφανίστηκαν οι ρέγγες. Η αιτία; Μπορεί οι ρέγγες να μην απορρόφησαν τόσο πολύ πετρέλαιο για να πεθάνουν αμέσως, αλλά ο οργανισμός τους μολύνθηκε ανεπανόρθωτα, το πετρέλαιο έθεσε το αμυντικό τους συστημα εκτός λειτουργίας. Έτσι προσβλήθηκαν σοβαρά από ιούς και εξαφανίστηκαν.»

Θα συμβεί άραγε το ίδιο και με τον κυανόπτερο τόνο που μία από δύο βάσεις ωοτοκίας του είναι ο Κόλπος του Μεξικού και η περίοδος αναπαραγωγής του είναι Απρίλιος – Μάιος, τότε δηλαδή που δημιουργήθηκε η πετρελαιοκηλίδα;

Το μόνον που υποθέτουν οι επιστήμονες είναι ότι το 20% του γόνου του κυανόπτερου τόνου καταστράφηκε, αλλά τι ακριβώς θα συμβεί με τα ενήλικα ψάρια σε 10 ή 20 χρόνια ουδείς γνωρίζει από τώρα.

Ιδιαίτερα προβληματική θεωρούν οι επιστήμονες την χημική ουσία Corexit που χρησιμοποιήθηκε για τη διάλυση της πετρελαιοκηλίδας.

Πόσο δηλητηριώδης ήταν για τους μικροοργανισμούς; Τί συνέπειες θα έχουν στο παράκτιο και χερσαίο οικοσύστημα τα εκατομμύρια λίτρα αυτής της ουσίας που χύθηκαν ή ψεκάστηκαν στην πετρελαιοκηλίδα;

Σε 20 χρόνια θα ξέρουμε σίγουρα.

Madeleine Amberger / Βιβή Παπαναγιώτου

Υπεύθ. Σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος