Αδιέξοδο το κυκλοφοριακό των πόλεων

H κινητικότητα είναι ανθρώπινο δικαίωμα και δεν έχει καμιά σχέση με τη συγκοινωνία, υποστηρίζει ο Ούντο Μπέκερ, περιβαλλοντολόγος – συγκοινωνιολόγος από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης. Το ερώτημα είναι πώς θα οργανώσει κανείς καλύτερες συγκοινωνίες για να μπορούν οι κάτοικοι μιας πόλης να παραμένουν κινητικοί, να πηγαίνουν πιο εύκολα στο γιατρό, για καφέ, στον κινηματογράφο ή στο θέατρο.

Διόδια πόλης;

Πολλές πόλεις βρίσκονται λίγο πριν από κυκλοφοριακό έμφραγμα. Εργαζόμενοι στέκονται σε ατέλειωτες ουρές αυτοκινήτων όταν μπαίνουν σε μια πόλη ή όταν βγαίνουν για να πάνε σπίτια τους. Κι όποιος επιλέγει τα ΜΜΜ για μια διαδρομή μερικών λεπτών υπό κανονικές συνθήκες, χρειάζεται πολύ περισσότερο γιατί ο συνδυασμός μετρό και λεωφορείων είναι ασύμφορος. Το ποδήλατο δεν αποτελεί λύση, γιατί ποιος θέλει να πηγαίνει βρεγμένος ή ιδρωμένος στη δουλειά του;

Τα αυτοκίνητα δεν προκαλούν όμως μόνο μποτιλιάρισμα, αλλά θόρυβο και μόλυνση της ατμόσφαιρας. «Το να πηγαίνει κανείς το μεσημέρι για καφέ στο κέντρο της πόλης με ένα 4Χ4 και να θέλει επίσης να παρκάρει είναι αναχρονισμός», επιμένει ο Ούντο Μπέκερ.

Ποια είναι η λύση; Πολλές γερμανικές πόλεις εφαρμόζουν το σύστημα των περιβαλλοντικών ζωνών απαγορεύοντας σε συγκεκριμένων προδιαγραφών αυτοκίνητα να μπαίνουν στο κέντρο της πόλης. Αυτό δεν έφερε αποτελέσματα. Η δοκιμασμένη μέθοδος επιβολής διοδίων πόλης δεν συγκεντρώνει την προτίμηση των ειδικών. «Θεωρώ τα διόδια πόλης ως ακατάλληλο μέσο ρύθμισης της κίνησης στο κέντρο μιας πόλης», υποστηρίζει ο συγκοινωνιολόγος Μίχαελ Σρέκενμπεργκ από το Πανεπιστήμιο του Ντούισμπουργκ–΄Εσσεν. «Για ένα πρώτο διάστημα το μέτρο λειτουργεί, όπως είδαμε και στον Σαν Πάολο, αλλά μετά επανερχόμαστε στα ίδια.

Ή δωρεάν μετακίνηση;

Στο εξωτερικό έγινε το επόμενο βήμα. Στην πρωτεύουσα της Εσθονίας για παράδειγμα οι πολίτες κάνουν χρήση των λεωφορείων και του μετρό δωρεάν. Πρώτες έρευνες έδειξαν μείωση της κυκλοφορίας αυτοκινήτων κατά 15%. Στο Πόρτλαντ των ΗΠΑ ίσχυε το ίδιο μοντέλο, αλλά καταργήθηκε πρόσφατα γιατί η πόλη δεν μπόρεσε να καλύψει το κόστος. Στη Γερμανία η δημόσια συγκοινωνία επιδοτείται, αλλά η τιμή του εισιτηρίου αυξήθηκε περισσότερο από όσο η χρήση ιδιωτικού αυτοκινήτου.

Το Κέμνιτς αντιμετωπίζει άλλο πρόβλημα. Όπως και σε άλλες μητροπόλεις της ανατολικής Γερμανίας, ο αριθμός των κατοίκων συρρικνώνεται και αντί να εξαπλώνεται το συγκοινωνιακό δίκτυο, συρρικνώνεται. Γίνονται σκέψεις να στενέψουν οι δρόμοι και να γίνει το κέντρο της πόλης πιο συνεκτικό. Παράλληλα η πόλη προσπαθεί να φέρει πιο κοντά στους πολίτες το λεγόμενο μοντέλο του Κέμνιτς, όπου το δίκτυο είναι έτσι φτιαγμένο ώστε ο επιβάτης να μην χρειάζεται να μετεπιβιβαστεί. «Χρειαζόμαστε ριζική αλλαγή σκέψης» υποστηρίζει ο Ούντο Μπέκερ. «Πιο γρήγορες και πιο φτηνές συγκοινωνίες, αλλά ξεχνάμε όμως ότι με το να βελτιώνεται το σύστημα με αυτόν τον τρόπο χάνει το κατάστημα της γωνίας πελατεία, γιατί όλοι πηγαίνουν στο μεγάλο, κεντρικό σούπερ μάρκετ για ψώνια. Το κατάστημα κλείνει και έτσι αναγκάζουμε όλους να πάνε στο μεγάλο σούπερ μάρκετ, προκαλούμε δηλαδή αναγκαστική κινητικότητα και κίνηση μαζί».

Marcus Lütticke / Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη