Αμείωτη η αστυνομική βία στις ΗΠΑ

Ο ρατσισμός στις ΗΠΑ δεν θα αποτελεί πλέον θέμα. Αυτό πίστευαν πολλοί μετά την εκλογή του Μπάρακ Ομπάμα, του πρώτου μαύρου Προέδρου των ΗΠΑ. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα. Ούτε καν στο Σικάγο, στην εκλογική περιφέρεια του Αμερικανού Προέδρου.

«Είμαι Αμερικανίδα, έχω το δικαίωμα να πηγαίνω για ψώνια», λέει μια ηλικιωμένη γυναίκα μπροστά από ένα πλήθος διαδηλωτών που της έχουν κλείσει τον δρόμο. Φωνάζουν συνθήματα όπως «16 σφαίρες, 14 μήνες». Στο Σικάγο σχεδόν όλοι ξέρουν αυτούς τους αριθμούς. Ο αστυνομικός Τζέισον φαν Ντάικ πυροβόλησε έναν 17χρονο Αφροαμερικανό. Ο νεαρός ήταν νεκρός ήδη από την πρώτη σφαίρα. Ο αστυνομικός εντούτοις άδειασε πάνω του το όπλο του και οι σκηνές που δημοσιοποιήθηκαν λίγες μέρες μετά έδιναν την εικόνα μιας εκτέλεσης.

14 μήνες είναι ο χρόνος που χρειάστηκε η δικαιοσύνη για να παραπέμψει σε δίκη τον αστυνομικό. Μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να γίνει η δίκη, πιστεύουν οι περισσότεροι κάτοικοι στο Σικάγο. Αυτό πιστεύει και ο κοινωνικός λειτουργός Ντέιβιντ Μπέιτς, Αφροαμερικανός κι ο ίδιος. Παρέμεινε έγκλειστος για δέκα χρόνια με την κατηγορία της ψευδούς κατάθεσης. Ένα αδίκημα το οποίο δεν τέλεσε ποτέ. Η αστυνομία πάντως τον συνέλαβε και τον κακοποίησε σε βαθμό που στο τέλος «ομολόγησε τα πάντα». Στο μεταξύ έχει αποκατασταθεί η αλήθεια και ο ίδιος στηρίζει μέσω της δουλειάς του ως κοινωνικός λειτουργός κυρίως νεαρούς Αφροαμερικανούς και Λατινοαμερικανούς.

Δεν είναι όλοι ίδιοι

Παρόμοιες καταστάσεις όμως συμβαίνουν και αλλού. Για παράδειγμα, η βρετανική εφημερίδα Guardian αναφέρει ότι η αστυνομία έχει σκοτώσει μόνο το 2015 περισσότερους από 960 ανθρώπους στις ΗΠΑ. Και η Wall Street Journal συμπληρώνει πως μόλις εναντίον 12 αστυνομικών διετάχθησαν έρευνες.

Παρόλα αυτά ο Ντέιβιντ Μπέιτς ισχυρίζεται πως δεν μπορεί κανείς να βάλει όλους τους αστυνομικούς «στο ίδιο καζάνι» και ότι είναι είναι πολλοί αυτοί που προσπαθούν να κάνουν καλά τη δουλειά τους και να προστατέψουν τους πολίτες. Η αλήθεια πάντως είναι πως έχει αυξηθεί πολύ η δυσπιστία των πολιτών απέναντι στην αστυνομία. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Gallup, μόνο ένας στους δυο Αμερικανούς εμπιστεύεται την αστυνομία σήμερα. Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό από το 1993.

Δύσκολες οι μεταρρυθμίσεις στην αστυνομία

Σε συνοικίες όπου μένουν Αφροαμερικανοί και Λατινοαμερικάνοι οι έλεγχοι της αστυνομίας είναι πολύ πιο πυκνοί, όπως καταγγέλλουν η 19χρονη Τζάσμιν Νάβα και η 32χρονη φίλη της Σίντι Μαρτίνεζ. Δηλώνουν ακόμα πως πολλοί κάτοικοι αυτών των συνοικιών πηγαίνουν συχνά αργά στη δουλειά τους εξαιτίας των συχνών ελέγχων. Οι δυο νεαρές κάνουν λόγο για «καψώνια» της αστυνομίας με αποτέλεσμα κάποιοι να χάνουν ακόμα και τη δουλειά τους εξαιτίας της αργοπορίας.

Ο δήμαρχος του Σικάγο Ραμ Εμάνουελ ήθελε να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στην αστυνομία. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος για τον οποίο εξελέγη το 2011 και επανεξελέγη την περασμένη άνοιξη. Μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει όμως πολλά. Οι Αφροαμερικανοί εκπροσωπούνται ελάχιστα στις τάξεις των αστυνομικών αναλογικά με τον πληθυσμό τους και στατιστικά σπάνια οι πράξεις των αστυνομικών έχουν δυσμενείς συνέπειες για τους ίδιους. Η ηγεσία της αστυνομίας αλλά και συνδικαλιστικές οργανώσεις τους προστατεύουν.

Μίοντραγκ Ζόριτς / Μαρία Ρηγούτσου