Αμερικανικό «καρότο και μαστίγιο» για το Ιράν

Οι συνομιλίες για τον εμπλουτισμό ιρανικού ουρανίου εκτός του Ιράν άρχισαν με μία "αρκετά εποικοδομητική συνάντηση", πρόσθεσε ο διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας Μπαραντέι. Ο νέος κύκλος των διαπραγματεύσεων με το Ιράν πραγματοποιείται μετά τη στροφή 180 μοιρών που έκανε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα σε σχέση με την πολιτική που ακολουθούσε ο προκάτοχός του Τζωτζ Μπους για το επίμαχο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Για πρώτη φορά μετά από 30 χρόνια δέχτηκε τις άμεσες διαβουλεύσεις ΗΠΑ - Ιράν στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και τη Γερμανία.

Πρόσβαση σε όλες τις εγκαταστάσεις

Επισημαίνοντας εξ αρχής ότι δεν έχει αυταπάτες για τις δυσκολίες των διαπραγματεύσεων ο Ομπάμα δήλωνε ότι "είναι πλέον καιρός επιστροφής στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Θα είναι δύσκολο και θα χρειαστεί χρόνος, δεν θέλω να προκαταλάβω την έκβαση. Θέλω όμως να κάνω σαφές ότι τα ανοιχτά θέματα δεν πρόκειται να λυθούν σε μερικούς μήνες".

Είναι η τακτική του καρότου και του μαστιγίου που ακολουθεί ο Ομπάμα. Αφενός πιέζει την Τεχεράνη να δεχτεί τους ελέγχους της ΙΑΕΑ σε όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις. Αφετέρου προσφέρεται απλόχερα οικονομική βοήθεια, εάν το Ιράν δεχτεί να γίνεται εμπλουτισμός ουρανίου εκτός των συνόρων της χώρας, όπως διευκρίνιζε η υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον. "Θέλουμε να συνεργαστεί το Ιράν με τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συν τη Γερμανία, να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις επιθεώρησης των εγκαταστάσεων επιτρέποντας την πρόσβαση σε όλες τις εγκαταστάσεις, έτσι ώστε να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το τι ακριβώς γίνεται".

Το χαρτί της διπλωματίας

Κομβικό ρόλο στην πορεία αυτή παίζει η Ρωσία, η οποία προτείνεται να αναλάβει τον εμπλουτισμό του ιρανικού ουρανίου. Και αυτός, όπως εκτιμούν παρατηρητές, είναι ένας από τους λόγους που ο Ομπάμα ακύρωσε την αντιπυραυλική ασπίδα η οποία είχε μπει στο μάτι της Ρωσίας. "Το Ιράν έχει δικαίωμα στην ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας , αλλά όχι και στην κατασκευή της ατομικής βόμβας. Ακριβώς αυτό πιστεύει και η Ρωσία", υπογράμμιζε η Χίλαρι Κλίντον κατά την επίσκεψή της στη Μόσχα στις 13 Οκτωβρίου.

Η Ουάσιγκτον επεξεργάζεται βεβαίως αυστηρότερες κυρώσεις για το Ιράν σε περίπτωση που δεν υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του για τις επιθεωρήσεις των πυρηνικών εγκαταστάσεων, αλλά προς το παρόν παίζει το χαρτί της διπλωματίας. Και στο πεδίο αυτό θέλει τη μεγαλύτερη δυνατή συνεργασία με τη Ρωσία και την Κίνα. Η Ρωσία έχει εξελιχτεί τις τελευταίες δεκαετίες σε κύριο προμηθευτή όπλων στο Ιράν, την ώρα που η Κίνα έχει γίνει ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της χώρας.

Daniel Scheschkewitz / Γιώργος Παππάς

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης