Αναζητώντας την εναρμόνιση του ασύλου στην ΕΕ

Μία ακόμη προσπάθεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος των προσφύγων αναλαμβάνει σήμερα η ΕΕ. Η Κομισιόν θα ψηφίσει στις Βρυξέλλες το νέο σχέδιο στρατηγικής, σύμφωνα με το οποίο τα κράτη μέλη καλούνται να δέχονται στο έδαφός τους περισσότερους πρόσφυγες από τις διεθνείς εστίες πολέμων. Προβλέπονται επίσης οικονομικά κίνητρα από τα ευρωπαϊκά ταμεία προς τις χώρες αυτές.

Στόχος της Κομισιόν είναι η υιοθέτηση ενός κοινού προγράμματος μετεγκατάστασης με στόχο την καλύτερη προστασία των προσφύγων, κυρίως εκείνων που προέρχονται από το Ιράκ ή τις εστίες κρίσης της Αφρικής, όπως τη Σομαλία και το Σουδάν. Η απόφαση για την παροχή ασύλου θα παραμείνει πάντως εθνική υπόθεση.

Ο αριθμός των προσφύγων μειώθηκε και εξαιτίας της οικονομικής κρίσης

Την ίδια ώρα ωστόσο παρατηρείται μείωση του αριθμού των προσφύγων που εισέρχονται μέσω θαλάσσης στις χώρες της ΕΕ. Στο πρώτο εξάμηνο του 2009 η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ κατέγραψε 15.700 πρόσφυγες. Ένας αριθμός κατά πολύ μικρότερος σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Και όπως εξηγεί ο ο εκπρόσωπος της UNHCR, Στέφαν Τέλεκεν: «Η εξέλιξη αυτή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Κατ` αρχήν έφερε αποτελέσματα η αμυντική πολιτική κάποιων κρατών-μελών. Και εννοώ την Ισπανία και την Ιταλία. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι. Ένας από αυτούς είναι η οικονομική κρίση, μολονότι δεν έχουμε ακόμη στοιχεία για την οικονομική κατάσταση. Η κρίση λοιπόν κράτησε μακριά πολλούς ανθρώπους που σκόπευαν να κάνουν το επικίνδυνο ταξίδι για να εργασθούν στην Ευρώπη».

Παρά τη μείωση ωστόσο, ο αριθμός των προσφύγων που ρισκάρουν τη ζωή τους για να έλθουν στο ευρωπαϊκό παράδεισο εξακολουθεί να είναι υψηλός.

«Εξακολουθεί να υπάρχει το χάσμα μεταξύ του Πρώτου και του Τρίτου Κόσμου και αυτό το χάσμα είναι πιθανό να βαθύνει ακόμη περισσότερο. Θα πρέπει όμως να διευκρινίσουμε ότι ο αριθμός των προσφύγων που έρχονται από την Αφρική με πλοιάρια και βάρκες είναι πολύ μικρός σε σχέση με εκείνους που διασχίζουν χερσαία σύνορα για να έλθουν στην Ευρώπη», υποστηρίζει ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.

Το ελληνικό σύστημα παροχής ασύλου υπάρχει μόνο στα χαρτιά

Ο Στέφαν Τέλεκεν επικρίνει τη συμφωνία Ιταλίας και Λιβύης για την επαναπροώθηση προσφύγων σε μια χώρα που δεν έχει υπογράψει τη συνθήκη του ΟΗΕ για την προστασία των προσφύγων. Οι εθνικές αυτές πρωτοβουλίες οφείλονται εν πολλοίς στην απουσία κοινών ευρωπαϊκών προδιαγραφών για την παροχή ασύλου, επισημαίνει ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας και διευκρινίζει: «Η διαδικασία εναρμόνισης του ασύλου δεν είναι στην αρχή της αλλά στην τρίτη της φάση. Όμως είμαστε ακόμη μακριά από την υιοθέτηση κοινών κανόνων εντός της ΕΕ. Έχουμε κοινές οδηγίες και κοινά κριτήρια, αλλά αυτά είναι ακόμη στα χαρτιά. Στην πράξη είναι όλα διαφορετικά. Υπάρχουν χώρες με πολύ υψηλά ποσοστά παροχής ασύλου, για παράδειγμα σε πρόσφυγες από το Ιράκ. Σε άλλες χώρες το ποσοστό αυτό είναι χαμηλό, όπως για παράδειγμα στην Ελλάδα. Υπάρχουν χώρες με λειτουργικά συστήματα παροχής ασύλου και άλλες που όλα αυτά υπάρχουν μόνο στα χαρτιά, και πάλι παραπέμπω στην Ελλάδα. Θα πρέπει λοιπόν στην ΕΕ να υιοθετήσουμε ένα κοινό επίπεδο προστασίας, το οποίο θα χαρακτηρίζεται από υψηλότερη ποιότητα στη διαδικασία παροχής ασύλου και από περισσότερη αλληλεγγύη. Αυτοί είναι οι δύο άξονες, στους οποίους οφείλει να οικοδομήσει το σύστημα παροχής ασύλου η ΕΕ», υπογραμμίζει ο κ. Τέλεκεν.

Jörg Brunsmann/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης