Ανατολική Γερμανία - Η γενιά του 2010: με το βλέμμα στραμμένο στη Δύση

Φραγκφούρτη του Όδηρα, στα γερμανοπολωνικά σύνορα. Το ανατολικότερο σημείο στο χάρτη της Γερμανίας. Για πολλούς Δυτικογερμανούς η πόλη είναι συνώνυμο της ανεργίας και της παρακμής. Αυτές οι προκαταλήψεις εκνευρίζουν τους μαθητές του Γυμνασίου "Καρλ Λίμπκνεχτ": «Τα μόνα δημοσιεύματα, οι μόνες αναφορές για τη Φραγκφούρτη, είναι οι άνεργοι και οι ακροδεξιοί», υπογραμμίζει ο 17χρονος Φλόριαν Χούντερτμαρκ, «οι Δυτικογερμανοί δεν μπορούν να σκεφθούν τίποτε καλύτερο για μας».

Ο 17χρονος Φλόριαν μαζί με την 18χρονη Κάτι Χαν και τον 16χρονο Γιορν Χίμστεντ φοιτούν στο Γυμνάσιο "Καρλ-Λίμπκνεχτ" της Φραγκφούρτης του Όδηρα και πιστεύουν πως «η πόλη διαθέτει θαυμάσια αξιοθέατα, πολύ καλές υποδομές, αλλά όλοι θέλουν να την εγκαταλείψουν».

Γύρω στους 30.000 κατοίκους έχουν εγκαταλείψει την Φραγκφούρτη

Οι νεαροί μαθητές από τη Φραγκφούρτη του Όδηρα όταν σκέφτονται τη γερμανική ενοποίηση, δεν σκέφτονται συνειρμικά το παρελθόν, την ιστορία και τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά το μέλλον τους και την αγορά εργασίας.

Με το δίκιο τους: Τα ποσοστά ανεργίας στην ανατολική Γερμανία αγγίζουν το 11,5%, είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνα στη δυτική.

Το 1990 η Φραγκφούρτη του Όδηρα είχε 88.000 κατοίκους, σήμερα, 20 χρόνια αργότερα, έχουν εγκαταλείψει την πόλη γύρω στους 30.000.

Ακόμη και οι νεαροί μαθητές που καταγγέλλουν αυτή την πραγματικότητα, σκοπεύουν να σπουδάσουν στη δυτική Γερμανία, γιατί όπως λένε «πολλοί κλάδοι δεν υπάρχουν στα ανατολικογερμανικά πανεπιστήμια ή δεν είναι τόσο καλά επανδρωμένοι».

20 χρόνια μετά την επανένωση των δύο Γερμανιών οι οικονομικές διαφορές χωρίζουν τη γερμανική νεολαία σε δυτική και ανατολική. Σε όλα τα άλλα επίπεδα οι νεαροί μαθητές δηλώνουν πως δεν βλέπουν διαφορές και τονίζουν «δεν είμαστε πια μια διχοτομημένη χώρα». Είναι γεγονός: όλοι τους γεννήθηκαν πριν από 18 ή 16 χρόνια, και έζησαν σε μια ενιαία και δημοκρατική Γερμανία.

Η γερμανική νεολαία έχει πια πολλά ενιαία χαρακτηριστικά

Σύμφωνα με τον Τόμας Γκένσικε από το ερευνητικό Ινστιτούτο TNS-Infratest η νεολαιίστικη κουλτούρα είναι πια ενιαία. Όλοι οι νεαροί Γερμανοί είναι μέλη σε αθλητικούς συλλόγους, κάνουν διακοπές στη Μαγιόρκα, έχουν το αγαπημένο τους κολυμβητήριο, κοινές προτιμήσεις στην ψυχαγωγία και τις τηλεοπτικές εκπομπές. «Πρόκειται για την πιο ενιαία και ομοιογενή ομάδα στην ενωμένη Γερμανία», τονίζει ο Τόμας Γκένσικε, που κατάγεται και ο ίδιος από την πρώην Ανατολική Γερμανία.

Παρ’ όλα αυτά και στη γερμανική νεολαία υπάρχουν ακόμη διαφορές, π.χ. οι Ανατολικογερμανοί νεαροί βλέπουν με σκεπτικισμό το δημοκρατικό πολίτευμα της Γερμανίας και στο ερώτημα, εάν το πολιτικό σύστημα χρειάζεται διορθωτικές παρεμβάσεις απαντούν πάντα καταφατικά.

Οι νέοι είναι ευτυχείς που έγινε η ενοποίηση

Άραγε αυτή η κριτική στάση έναντι του πολιτικού συστήματος σημαίνει μια έμμεση απόρριψή του; Οι νεαροί του Γυμνασίου "Καρλ-Λίμπκνεχτ" απαντούν αυθόρμητα ότι είναι «ευτυχείς που έγινε η ενοποίηση», διότι, όπως υπογραμμίζουν, ξέρουν πολύ καλά «πως στην πρώην Ανατολική Γερμανία υπήρχαν πολλοί περιορισμοί της προσωπικής ελευθερίας, π.χ. απαγορευόταν η ελεύθερη διακίνηση των πολιτών. Δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν, όπου επιθυμούσαν».

Η πραγματικότητα όμως είναι ανελέητη: οι γνωστές λέξεις-κλειδιά ‘Ανατολική Γερμανία’, ‘Ανατολικογερμανοί’, ‘Δυτικογερμανοί’, «Ossis / Wessis», ζουν και βασιλεύουν στην καθημερινότητα της ενωμένης Γερμανίας.

Ακόμη κυριαρχούν στις συζητήσεις πολλών Γερμανών όχι σαν ξεπερασμένο αστειάκι, αλλά και σαν προκατάληψη για τη φυσιογνωμία του ‘άλλου’.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η έκπληξη που προκάλεσαν στους νεαρούς μαθητές του Γυμνασίου "Καρλ - Λίμπκνεχτ" οι γνώσεις Δυτικογερμανών μαθητών, οι οποίοι φιλοξενήθηκαν για λίγο στη Φραγκφούρτη του Όδηρα και ήξεραν από πριν που ακριβώς βρίσκεται: «Τα χάσαμε. Δεν περιμέναμε να ξέρουν τίποτε για μας και την πόλη μας», λέει η 18χρονη Κάτι.

Είναι αλήθεια ότι οι διαφορές και οι προκαταλήψεις στη νέα γενιά, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην ενωμένη Γερμανία, υποχωρούν συνεχώς, καθώς βαθαίνει η διαδικασία εξάλειψης των διαφορών στις αντικειμενικές συνθήκες διαβίωσης Ανατολικογερμανών και Δυτικογερμανών.

Benjamin Hammer / Βιβή Παπαναγιώτου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης