Ανεπιθύμητοι οι πρόσφυγες στη Ρωσία

Πάνω από 4 εκατομμύρια είναι οι πρόσφυγες από τη Συρία, Από αυτούς τα 2 εκατομμύρια βρίσκονται στην Τουρκία, 1 εκ. στο Λίβανο και 350.000 έχουν ζητήσει άσυλο στην Ευρώπη. Στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης της Ρωσίας 3338 Σύροι έχουν αιτηθεί προσωρινό άσυλο, ενώ μέχρι το 2014 το έλαβαν λιγότεροι από 2000.

"Δεν υπάρχει οργανωμένοι βοήθεια"

Τα στοιχεία αυτά αμφισβητεί η Σβετλάνα Γκανουσκίνα, πρόεδρος της Κοινωνικής Στήριξης, της μοναδικής ΜΚΟ που εδώ και χρόνια δραστηριοποιείται σε θέματα μεταναστών. Η Γκανουτσκίνα είναι επικεφαλής του δικτύου «Μετανάστευση και Δίκαιο» του ρωσικού κέντρου για τα ανθρώπινα δικαιώματα «Memorial». Κατά τα δικά της στοιχεία ο αριθμός Σύρων προσφύγων στη Ρωσία είναι πολύ μεγαλύτερος, «Το πρόβλημα είναι ότι οι άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε διαδικασίες χορήγησης ασύλου», λέει και υπολογίζει τους σύρους πρόσφυγες σε 10.000. «Οι άνθρωποι έρχονται, αλλά οι υπηρεσίες δεν τους δίνουν ραντεβού ή συλλαμβάνονται και απελαύνονται, υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις».

Σε σχέση με τη ροή μεταναστών στην Ευρώπη ο αριθμός αυτός είναι ασήμαντος, εάν αναλογιστεί κανείς πόσο αχανής είναι η Ρωσία. Το ερώτημα είναι γιατί οι Σύροι αποφεύγουν τη χώρα, που πάντα διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τη Συρία και το συριακό λαό. «Θεωρούν τη Ρωσία χώρα μετάβασης, επειδή δεν υπάρχει οργανωμένη βοήθεια για τους μετανάστες», λέει η Γκανουσκίνα. «Τα παιδιά των μεταναστών έχουν προβλήματα να γίνουν αποδεκτά στο σχολείο, ενώ οι ενήλικες δεν βρίσκουν δουλειά». Και καταγγέλλει ότι οι εργοδότες έχουν μεγαλύτερο όφελος, όταν απασχολούν παράνομους μετανάστες.

Σύροι Τσερκέζοι

Οι λιγότεροι γνωρίζουν ότι στη Συρία μένουν πάνω από 100.000 από την εθνότητα των Τσερκέζων. Οι πρόγονοί τους μετά τον πόλεμο στον Καύκασο τον 19ο αιώνα, μετοίκησαν στη Συρία. Το 2012, με πρωτοβουλία του Άλμπερ Κασχάροφ, τότε γερουσιαστή περιοχής στο βόρειο Καύκασο, τέθηκε θέμα επαναπατρισμού τους στη Ρωσία. Σημείο διαφωνίας ήταν το πού θα διαμείνουν. Αλλά τα ποσοστά των επαναπατριζόμενων είναι μικρότερα από εκείνα που θέλουν να μετοικίσουν. Η ιδέα για καταλύματα απορρίφθηκε από τις ομοσπονδιακές αρχές της Ρωσίας και με το θάνατο του Κασχάροφ το θέμα μπήκε στον πάγο. Αρχές Σεπτεμβρίου ο Μαξίμ Τσεβτσένκο, μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπό τον ρώσο πρόεδρο δήλωσε στο Echo Mskowy ότι Δανία και Νορβηγία δέχονται σύρους Τσερκέζους, περισσότερους από όσους δέχεται η Ρωσία.

Ο Τσεβτσένκο ασκεί κριτική κατά της Ρωσίας για τα χαμηλά ποσοστά επαναπατρισμού. «Τα τελευταία 3 χρόνια ήρθαν μόλις 1500 Σύροι Τσερκέζοι στη Ρωσία», λέει. Οι υπόλοιποι πρόσφυγες από τη Συρία εξαρτώνται από τη βοήθεια των ανθρωπιστικών οργανώσεων που πολλές φορές πρέπει να υπερασπιστούν τη ίδια τη δουλειά τους ενώπιον των ρωσικών αρχών. Στην πραγματικότητα η Ρωσία θέλει να διώξει τους πρόσφυγες πίσω στη Συρία, εκεί που μαίνεται πόλεμος του Ισλαμικού Κράτους. Οι εξαιρέσεις είναι λίγες και επιτυγχάνονται μόνο έπειτα από παρέμβαση του Ύπατου Επιτρόπου για Πρόσφυγες των ΗΕ, όπως έγινε πρόσφατα στο Νταγκεστάν, όπου ακυρώθηκε απόφαση απέλασης δύο σύρων προσφύγων.

‘Ιγια Κοβάλι/Ειρήνη Αναστασοπούλου