Απρόθυμοι οι ξένοι επενδυτές για τα πετρέλαια του Ιράκ

Το Ιράκ είναι η τρίτη χώρα στο κόσμο σε κοιτάσματα πετρελαίου. Πολλοί ήταν εκείνοι που έβλεπαν πίσω από την επέμβαση των ΗΠΑ την προσπάθεια της Ουάσιγκτον να βάλει στο χέρι το πετρέλαιο του Ιράκ. Μέχρι σήμερα η πραγματικότητα δεν επιβεβαιώνει τη θέση αυτή. Στο μεγάλο διαγωνισμό που έγινε τον περασμένο Ιούνιο, τον πρώτο εδώ και 40 χρόνια, εκδήλωσαν ενδιαφέρον 35 συνολικά πετρελαϊκές εταιρίες, μαζί τους και όλες οι αμερικανικές. Ωστόσο οι περισσότερες απέσυραν τις προσφορές τους και μόνο δύο υπέγραψαν συμβόλαια με τη Βαγδάτη: Ένα βρετανο-κινεζικό κονσόρτσιουμ και η ιταλική ΕΝΙ.

Η επιφυλακτικότητα των εταιριών οφείλεται στο στενό πλαίσιο που θέτει η Βαγδάτη για τους όρους εκμετάλλευσης. Δεν θα συμμετέχουν στα κέρδη και τη τιμή προσδιορίζεται στα 2 δολάρια το βαρέλι, πολύ κάτω από αυτό που περίμεναν οι εταιρίες.

Διατηρούνται οι κρατικοποιήσεις

Ο υπουργός πετρελαίου του Ιράκ Χουσείν Αλ Σαχριστανί διευκρίνισε σε συνέντευξη τύπου ότι δεν πρόκειται να αρθεί η κρατικοποίηση της παραγωγής πετρελαίου που ισχύει από τη δεκαετία του 1960, ούτε θα υπάρξει ευνοϊκή μεταχείριση κάποιων. "Η εποχή του Σαντάμ έχει παρέλθει. Κανένας εσωτερικός ή εξωτερικός παράγοντας δεν θα επηρεάσει τις αποφάσεις μας", είπε ο Σαχριστανί. Οι ΗΠΑ προσπάθησαν τα τελευταία χρόνια να αποκτήσουν πρόσβαση στα ιρακινά πετρέλαια, αλλά χωρίς επιτυχία όπως είπε ο Ιρακινός υπουργός. "Δεν αντιλέγω, στις ΗΠΑ υπάρχουν άνθρωποι που μοιράζουν συμβουλές και προτάσεις. Αλλά εμείς στο υπουργείο Πετρελαίου δεν ακούμε τέτοιες συμβουλές και τους λέμε: ξέρουμε τί είναι το καλύτερο για το Ιράκ και αν χρειαστούμε κάποια συμβουλή θα τη ζητήσουμε", τόνισε ο Σαχριστανί.

Ανάγκη τεχνογνωσίας και σταθερότητας

Παρά τις μεγαλόστομες δηλώσεις του Ιρακινού υπουργού η Βαγδάτη έχει ανάγκη από ξένη τεχνογνωσία και μάλιστα μεγάλη ανάγκη για την εξόρυξη των κοιτασμάτων που υπολογίζονται στα

115 δισεκατομμύρια βαρέλια και για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων. Η παραγωγή μειώθηκε σημαντικά εξαιτίας του πολέμου Ιράν-Ιράκ από το 1980 μέχρι το 1988, ύστερα ήρθαν οι διεθνείς κυρώσεις εξαιτίας της επέμβασης στο Κουβέιτ, ακολούθησε η επέμβαση των Αμερικανών το 2003. Η παραγωγή είναι σήμερα 2,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, όσο και το 2003, ακόμα και η ιρακινή κυβέρνηση δεν περιμένει άμεσα ουσιαστική βελτίωση.

Εκτός από την τεχνογνωσία η χώρα έχει ανάγκη βεβαίως από εσωτερική σταθερότητα και ισχυρή κεντρική διοίκηση. O πρώην υπουργός πετρελαίου Φαντίλ Χαλαμπί επισημαίνει ότι «αν έχεις μια αδύναμη κυβέρνηση, τότε αμφισβητείται σε όλες τις επαρχίες περιφέρειες της χώρας. Κούρδοι, Άραβες, διότι ο καθένας θέλει να ελέγχει το πετρέλαιο στη δική του περιοχή". Και κυρίως θέλει να ελέγχει τα έσοδα από το πετρέλαιο. Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα είναι στο σιιτικό νότιο Ιράκ και στο κουρδικό βόρειο Ιράκ. Οι δύο εθνικές ομάδες δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον να μοιραστούν τα έσοδα με τους σουνίτες στο κεντρικό Ιράκ. Είναι ενδεικτικό ότι ο νόμος για τη διαχείριση των εσόδων δεν έχει ακόμα ψηφιστεί. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει τους Κούρδους να ακολουθούν το δικό τους δρόμο και να κλείνουν δικά τους συμβόλαια, για παράδειγμα με την Τουρκία.

Peter Philipp / Γιώργος Παππάς

Υπεύθ. σύνταξης:Βιβή Παπαναγιώτου