Από τη Θεσσαλονίκη στο Πρέσεβο

Πέντε ευρώ για μια κόκα κόλα. Ο Μόμιακ Αλούι κουνάει το κεφάλι του σαν να μην καταλαβαίνει. Ο έμπορος στον καταυλισμό προσφύγων στην πόλη Πρέσεβο της νότιας Σερβίας, δεν φαίνεται να πτοείται και συνεχίζει τον δρόμο του. Εδώ και μια εβδομάδα ο 51 ετών Αλούι έχει φύγει από τη Δαμασκό. Σε πέντε μέρες το πολύ υπολογίζει μαζί με τον 17χρονο γιό του και την 14χρονη κόρη του να βρίσκεται στο Ντίσελντορφ. Τουλάχιστον 5.000 ευρώ πλήρωσε στους διακινητές για να φθάσει μέχρι το Πρέσεβο. Οι διακινητές δεν είναι όμως οι μόνοι που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τους πρόσφυγες.

Στη FYROM οι τιμές των εισιτηρίων των τρένων έφθασαν στα ύψη. Μόλις τέσσερα ευρώ κόστιζε η διαδρομή από τα ελληνικά στα σύνορα της FYROM πριν από μερικούς μήνες. Αργότερα ανέβηκε στα 10 ευρώ και τώρα έχει φθάσει στα 25 διηγείται ένας ακτιβιστής.

Οι Έλληνες δίνουν πολλά παρά τις δυσκολίες

Μεγάλη είναι η κινητικότητα και στα λεωφορεία, τα οποία μεταφέρουν πρόσφυγες μέχρι τα επόμενα σύνορα. Το Πρέσεβο με μια πρώτη ματιά φαίνεται σαν ένας μεγάλος σταθμός υπεραστικών λεωφορείων. Καταγεγραμμένοι αιτούντες άσυλο μπορούν να χρησιμοποιούν δωρεάν τα λεωφορεία για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, δηλώνει ένας στρατιώτης. Κάποιοι οδηγοί ζητούν από τους εξαντλημένους πρόσφυγες 15 με 25 ευρώ για να τους μεταφέρουν μέχρι τα κροατικά σύνορα. Πολλοί από αυτούς πάντως δεν δέχονται την πρόταση.

Αλλά και στην Ελλάδα ορισμένοι προσπαθούν να επωφεληθούν, όπως λέει η πρώην ιερέας της γερμανόφωνης Ευαγγελικής Εκκλησίας Δωροθέα Βακάλη. Παράλληλα όμως επισημαίνει πως ο πολύς κόσμος βοηθάει όπως μπορεί. «Με εκπλήσσει το γεγονός πόσα πολλά πράγματα δίνουν οι Έλληνες, παρόλο που και οι ίδιοι έχουν δυσκολίες και μπορούν να πάρουν 420 ευρώ από την τράπεζα την εβδομάδα για να καλύψουν τις ανάγκες τους». Και συμπληρώνει με σαρκασμό: «Όποιος δεν έχει λεφτά δεν μπορεί να καταφύγει στην Ευρώπη».

Μεγάλη εκμετάλλευση και στην Ιταλία

Η θεολόγος, η οποία έχει συνιδρύσει μια ανθρωπιστική οργάνωση, ζητά την άμεση νομιμοποίηση της μεταφοράς προσφύγων. Η απόφαση των ελληνικών αρχών να επιτρέπεται με υπεραστικές συγκοινωνίες, η μεταφορά των προσφύγων είναι σωστή κατά τη γνώμη της. Εκεί που θεωρεί προβληματική την κατάσταση είναι ότι συχνά χρησιμοποιούνται οι αιτούντες άσυλο σαν φθηνά εργατικά χέρια.

Το πρόβλημα αυτό γνωρίζει και ο Ιταλός συνδικαλιστής Τζουζέπε Καζούκι, ο οποίος λέει πως απασχολούνται πρόσφυγες στην οικοδομή ή στη γεωργία για 200 έως 300 ευρώ το μήνα. Μερικοί μάλιστα τους παίρνουν τα διαβατήρια, τους δίνουν ένα κρεβάτι και τους πουλάνε ένα μπουκάλι νερό για 10 ευρώ. Στην Ιταλία δεν υπάρχει κατώτατος μισθός όπως στη Γερμανία, κάτι που προστατεύει τους εργαζόμενους από την άγρια εκμετάλλευση.

Μαρία Ρηγούτσου (EPD)