"Ασθενεί" η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας

Κεντρικός άξονας δράσης της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) με 8000 συνεργάτες είναι η καταπολέμηση των ασθενειών και η διατήρηση του παγκόσμιου πληθυσμού σε καλή υγεία. Ο οργανισμός έχει αντιμετωπίσει με επιτυχία λοιμώξεις και έχει συμβάλει στην μείωση του καπνίσματος. Οι επιτυχίες αυτές δεν μπορούν ωστόσο να κρύψουν πως ο οργανισμός διέρχεται κρίση.

Ιδιωτικές επιχορηγήσεις ειδικού σκοπού

΄Ενα δίκτυο μη κυβερνητικών οργανώσεων από 70 χώρες, που ασχολούνται με την πολιτική στον τομέα υγείας, το Peoples Health Movement, επικρίνει τη βαθμιαία αυξανόμενη επιρροή της φαρμακοβιομηχανίας στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και την εξάρτησή της από ιδιώτες χορηγούς. Όταν ιδρύθηκε το 1948, χρηματοδοτούνταν αποκλειστικά από τις 194 χώρες - μέλη. Φέτος όμως το 30% του προϋπολογισμού της -ύψους 4,9 δις δολαρίων- καλύπτεται από ιδιωτικές χορηγίες ή επιχορηγήσεις που καταβάλλουν εθελοντικά ορισμένες χώρες.

«Πρόκειται για επιχορηγήσεις που δίνονται για έναν ορισμένο σκοπό» λέει ο Τόμας Γκεμπάουερ, διευθυντής της medico international. «Με αυτόν τον τρόπο τα κράτη αποκτούν επιρροή στις αποφάσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας».

Κι αυτό έχεις επιπτώσεις πέρα από την απώλεια της δυνατότητας να αποφασίζει η οργάνωση δημοκρατικά. Σύμφωνα με παρατηρήσεις του Peoples Health Movement, λόγω της εμπλοκής παραγόντων από το εμπόριο έχουν αλλάξει οι στόχοι και οι στρατηγικές της οργάνωσης, όπως δείχνει το παράδειγμα με το Ίδρυμα Μπιλ Γκέιτς, που είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της μετά τις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία με 200 δις δολάρια.

«Το Ίδρυμα κερδίζει από τις αποδόσεις των καταθέσεών του» επισημαίνει επικριτικά ο Τόμας Γκεμπάουερ. «Και το μεγαλύτερο μέρος των 25 δις δολαρίων που επένδυσε τα τελευταία δέκα χρόνια σε προγράμματα υγείας παγκοσμίως προέρχονται από αποδόσεις επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη χημεία, τα φάρμακα και τα τρόφιμα με αμφίβολες πρακτικές για την υγεία».

Εξαρτώμενοι επιστήμονες

Επιπλέον ο Γκέιτς έκανε περιουσία προστατεύοντας πνευματικά δικαιώματα. Με αυτόν τον τρόπο, αντί να στηρίζει γενόσημα, φτηνά και σε όλους προσβάσιμα φάρμακα προωθεί αυτά με πατέντα. Το μέγεθος της επιρροής των φαρμακευτικών βιομηχανιών και των συνδεδεμένων ιδρυμάτων τους στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας φαίνεται κι από την περίπτωση της γρίπης των χοίρων. Τον Ιούνιο του 2009 η οργάνωση έπειτα από σύσταση της Επιτροπής Εμβολιασμού ανέβασε το επίπεδο κινδύνου στην ανώτατη βαθμίδα, την πανδημία. Ανάμεσα στα μέλη και τους συμβούλους της επιτροπής βρίσκονταν επιστήμονες που είχαν συμβόλαια συνεργασίας με τις εταιρείες παρασκευής του Tamiflu κι άλλων αντιγριπικών.

Ακολούθησε μια άνευ προηγουμένου επιχείρηση εμβολισμών, από την οποία οι εταιρείες θησαύρισαν. Επιπλέον η διαμόρφωση πολιτικής για τη δημόσια υγεία και η χρηματοδότησή της αποσπάστηκε στα τέλη του 1990 από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και έτσι της αφαιρέθηκε ο δημοκρατικός έλεγχος από τα κράτη-μέλη του.

«Για παράδειγμα» λέει η ‘Αλισον Κατς, 18 χρόνια συνεργάτης της οργάνωσης στα κεντρικά γραφεία στη Βιέννη, «στο Παγκόσμιο Ταμείο που συστάθηκε για την καταπολέμηση των 3 μεγαλύτερων ασθενειών στον τρίτο κόσμο, του AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης δεν εκπροσωπείται ο ΠΟΥ».

Το Ταμείο ακολουθεί ως πολιτική την θεραπεία με φαρμακευτικά μέσα αντί μέτρων πρόληψης. Η πρόθεση είναι σαφής: τα προληπτικά μέτρα δεν αποφέρουν κέρδη στις φαρμακοβιομηχανίες.

Andreas Zumach / Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής