Αυλαία για τον ‘Προμηθέα Δεσμώτη’ στο Έσσεν

Έχει σουρουπώσει για τα καλά και οι θεατές κατευθύνονται στο ανοιχτό θέατρο που βρίσκεται στο κτιριακό συγκρότημα του παλιού ορυχείου στο Έσσεν. Σήμερα ανακηρυγμένο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO. Κάνει ψύχρα και η υγρασία είναι διαπεραστική. Από τα μεγάφωνα ακούγονται σειρήνες, πυροβολισμοί, μουσική. Ο ‘Προμηθέας Δεσμώτης’ σε σκηνοθεσία Θόδωρου Τερζόπουλου έχει αρχίσει.

Μια γυναίκα ντυμένη στα μαύρα βρίσκεται καθισμένη στο βάθος της ξύλινης εξέδρας. Πίσω της στέκεται ο Προμηθέας, ενώ οι 11 άνδρες που αποτελούν το χορό κείτονται στο έδαφος. Είναι πεσμένοι στο πλάι, με τα χέρια πίσω σα να είναι δεμένα. Προσπαθούν να βγάλουν κραυγές αγωνίας. Στο πίσω μέρος της σκηνής βρίσκονται σταθμευμένα τρία τρένα. Μια ιδέα του σημαντικού εικαστικού της arte povera Γιάννη Κουνέλλη.

«Σε αυτόν εδώ τον βιομηχανικό χώρο απέκτησε μια ιδιαίτερη σημασία η εγκατάσταση του Γιάννη Κουνέλλη. Τα τρένα και ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Σημαίνουν χίλια πράγματα. Τα τρένα που κουβαλούσαν τα κάρβουνα, τους εβραίους, του μετανάστες», εξηγεί ο Θόδωρος Τερζόπουλος.

O ‘Προμηθέας Δεσμώτης’ παρουσιάστηκε τρεις φορές, την προηγούμενη εβδομάδα στο Έσσεν, στα πλαίσια της πολιτιστικής πρωτεύουσας. Είχαν προηγηθεί οι παραστάσεις στην Κωνσταντινούπολή και στην Αθήνα, μια και το έργο είναι συμπαραγωγή της Ελλάδας, της Γερμανίας και της Τουρκίας και παίχτηκε και στις τρεις γλώσσες. Ένα εγχείρημα ιδιαίτερα δύσκολο, όπως άλλωστε περίπλοκες ήταν και οι σχέσεις των τριών χωρών ανά τους αιώνες.

Η υπόσχεση που δεν τηρήθηκε

«Στην Ευρώπη πραγματικά αυτές οι τρεις χώρες έχουν παίξει ένα σημαντικό ρόλο. Αυτό που έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον είναι οι γλώσσες, δηλαδή η γερμανική γλώσσα, η οποία είναι πιο αυστηρή γλώσσα με τα πολλά σύμφωνα. Είναι κάθετη. Η ελληνική, η οποία είναι πιο μελωδική και η τούρκικη, η οποία είναι ακόμα πιο μελωδική σχεδόν τραγουδιστή. Αυτοί οι ήχοι για να μπορέσουν να συνταιριαστούν στην παράσταση δεν ήταν απλό. Με αυτή την έννοια δημιούργησα σε πολλά σημεία της παράστασης κάποιες φράσεις που εμπεριείχαν και τις τρεις γλώσσες προσπαθώντας να δημιουργήσω έναν ρυθμό», επισημαίνει ο Θόδωρος Τερζόπουλος.

Η πιο χαρακτηριστική ίσως φράση, στην όχι πάντως εύληπτη παράσταση, ήταν ‘η μέρα θα έρθει’, την οποία οι ηθοποιοί επαναλάμβαναν χορωδιακά συχνά και δυνατά. Τι κάνει όμως τόσο επίκαιρο τον ‘Προμηθέα Δεσμώτη’ ώστε εκτός από την παράσταση του Θόδωρου Τερζόπουλου στην τριεθνή συμπαραγωγή με τον γενικό τίτλο «Προμηθειάδα» να συμμετάσχουν και οι παραστάσεις των θεάτρων Rimini Protokoll και Studio Oyuncuları;

«Τον Προμηθέα τον κάνει επίκαιρο όλη αυτή η υπόσχεση που δόθηκε και εμπεριείχε τα πάντα και εμπεριέχει την επιστήμη, την ποίηση, την τέχνη, την ιατρική. Όλο αυτό το φως που κακοχρησιμοποιήθηκε για να φτάσουμε εκεί που φτάσαμε. Η φωτιά καίει, τα φάρμακα δηλητηριάζουν, η επιστήμη αποπροσανατολίζει. Πού είναι η αληθινή γνώση; Και ποια είναι πάνω από όλα η ανάγκη. Αυτός είναι ο πιο σημαντικός ορισμός σε αυτή την τραγωδία» καταλήγει ο σκηνοθέτης.

Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου