Γερμανία: η νέα φτώχια

Ευρεία δημόσια συζήτηση πυροδότησε τις τελευταίες ημέρες στη Γερμανία πρόσφατη έρευνα που έγινε για λογαριασμό του σοσιαλδημοκρατικού πολιτικού ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ και την οποία δημοσίευσε η εφημερίδα Bild am Sonntag. Η έρευνα διαπιστώνει ότι το 8% των Γερμανών, περίπου 6,5 εκατομμύρια πολίτες, συγκροτούν ένα νέο κοινωνικό στρώμα φτωχών με κύρια χαρακτηριστικά το χαμηλό βαθμό εκπαίδευσης και την ελλιπή επαγγελματική κινητικότητα.

Στο στρώμα αυτό ανήκει το 4% στη Δυτική Γερμανία, και το 20% των Ανατολικογερμανών. Το εισόδημά τους είναι στα όρια της επιβίωσης, δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία και καταθέσεις και δεν έχουν και ένα οικογενειακό δίκτυο προστασίας. Αλλά αυτό είναι γενικότερο φαινόμενο της γερμανικής κοινωνίας.

Η έκθεση πυροδότησε μια έντονη δημόσια συζήτηση στη Γερμανία τις τελευταίες ημέρες για τα αίτια που προκαλούν τη διεύρυνση της φτώχιας και τους τρόπους αντιμετώπισής της.

Πριν από λίγες ημέρες ο συνεργάτης της DW Klaus Jansen επισκέφθηκε τη συνοικία Neu – Tannenbusch της Βόννης. Πρόκειται για μία συνοικία όπου κυριαρχούν τα πολυώροφα κτίρια από μπετόν και όπου ζουν περισσότερο άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα. Ανήκουν όλοι αυτοί στο νέο αυτό κοινωνικό στρώμα των φτωχών, ρωτήθηκε η Τίνα Λάουξ από το Διακονικό Ίδρυμα της περιοχής;

«Θεωρώ τη συγκεκριμένη ορολογία προβληματική και δεν θα ήθελα να την χρησιμοποιήσω. Θα προτιμούσα να μιλάω για ανθρώπους με λιγότερες ευκαιρίες τόσο στην εκπαίδευση όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Ο όρος της νέας κατώτερης τάξης στιγματίζει τους ανθρώπους γιατί υπονοεί ότι ευθύνονται οι ίδιοι, κάτι με το οποίο δεν συμφωνώ».

Σε αντίθεση με τα όσα ίσχυαν πριν από 10 χρόνια, σήμερα η κατάσταση αφορά και άλλους ανθρώπους, υποστηρίζει η Χάιντι Κλόζε από τον φορέα πρόνοιας της Καθολικής Εκκλησίας Caritas: «Γνωρίζω πολλούς ανθρώπους που είναι μορφωμένοι, έχουν σπουδάσει και είναι σήμερα άνεργοι. Ακόμη και αυτοί συγκαταλέγονται πλέον σε αυτή την κατηγορία».

Το πρόβλημα, σύμφωνα με την ίδια, είναι η ανεργία, οι ελάχιστες θέσεις εργασίας. Η Τίνα Λάουξ υποστηρίζει μάλιστα ότι η μακροχρόνια ανεργία έχει σημαντικές, βαθύτατες συνέπειες: «Διαπιστώνω στη δουλειά μου, στην επαφή που έχω με ανθρώπους που ψάχνουν επί χρόνια μία θέση εργασίας, ότι πολλοί είναι μικρότεροι σε ηλικία από εμένα, αλλά δείχνουν μεγαλύτεροι. Πολλοί από αυτούς αρρωσταίνουν και πιο εύκολα από άλλους, είναι το αποτέλεσμα της ζωής που κάνουν, η συνεχής αγωνία για το αύριο, το αίσθημα ότι δεν προσφέρουν κάτι στην κοινωνία».

Η ταυτότητα των ανθρώπων που διαμορφώνουν λοιπόν αυτό το νέο στρώμα βάσει της σχετικής έρευνας είναι κυρίως οι μακροχρόνια άνεργοι που ζουν από το κοινωνικό βοήθημα, μετά και τις περικοπές στα επιδόματα ανεργίας που πέρασε η προηγούμενη κυβέρνηση. Είναι αυτοί που εξαιτίας της μακροχρόνιας ανεργίας αδυνατούν και θεωρούν και οι ίδιοι αδύνατο να επανενταχθούν στον κόσμο της εργασίας.