Γερμανικά ΜΜΕ και ελληνική κρίση

Ο ρόλος των γερμανικών ΜΜΕ στην ευρωκρίση και κυρίως η συμβολή τους στο αρνητικό κλίμα έναντι της Ελλάδας ήταν το θέμα ημερίδας στην Ευρωπαϊκή Ακαδημία του Βερολίνου.

Ένας από τους ομιλητές, ο δημοσιογράφος Κορνέλιους Βούλενκεμπερ, αξιολογώντας 2500 άρθρα των 5 μεγαλύτερων γερμανικών εφημερίδων υπογράμμισε ότι μπορούμε να διακρίνουμε τρεις διαφορετικές φάσεις: «Στην αρχή, μόλις ξέσπασε η ελληνική κρίση, επικρατούσε σε όλα τα γερμανικά μίντια μια αρνητική στάση έναντι της Ελλάδας.

Όλες οι εφημερίδες από την λαϊκή Bild ως τις σοβαρές εφημερίδες Frankfurter Allgemeine Zeitung και Süddeutsche Zeitung κατηγορούσαν τους Έλληνες για τεμπελιά και σπατάλες.

Σημαντική αλλαγή επήλθε τον Μάιο, όταν ξεκίνησε η συζήτηση για τον μηχανισμό στήριξης της ευρωζώνης των 750 δις ευρώ. Τότε συνειδητοποιήθηκε ότι η Ελλάδα είναι μόνο μια από τις πολλές χώρες τις ΕΕ, οι οποίες αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα. Και το αργότερο τον Οκτώβριο εξαφανίσθηκε σχεδόν το ανθελληνικό κλίμα στα γερμανικά μίντια.»

Η περίπτωση της Bild

Ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της κρίσης η λαϊκή εφημερίδα Bild συνεχίζει την ίδια τακτική και αποτελεί εξαίρεση. Είναι όμως σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στη Γερμανία.

Όπως ανέφερε ο Νίκολαους Μπλόμε, υπεύθυνος του πολιτικού ρεπορτάζ της Bild, η αρθρογραφία της Bild απευθύνεται στους απλούς ανθρώπους, στον μέσο Γερμανό πολίτη, στα συναισθήματα, επικεντρώνεται στη σημασία του κάθε θέματος για τη καθημερινή ζωή των πολιτών και χρησιμοποιεί τον απλό, αφηγηματικό λόγο.

Γι’ αυτό όπως είπε «οι τίτλοι της είναι λίγο μεγαλύτεροι απ’ ότι σε άλλες εφημερίδες και ο τόνος κάπως πιο κραυγαλέος».

Ο Νίκολαους Μπλόμε επεσήμανε επίσης ότι αποφεύγονται συνήθως στην εφημερίδα του πρωτοσέλιδα με ευρωπαϊκά θέματα, επειδή δεν ενδιαφέρουν πολλούς αναγνώστες.

Η ελληνική κρίση ήταν όμως κάτι το διαφορετικό: «Μια χώρα, η Ελλάδα, που ζούσε για χρόνια πέρα από τις δυνατότητές της, πρέπει τώρα να βοηθηθεί από τα κράτη, τα οποία διέθεταν δημοσιονομική πειθαρχία και είχαν προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Αυτό το θέμα ενδιαφέρει τον κάθε Γερμανό, επειδή αφορά το πορτοφόλι του.

Για μια εφημερίδα με καθημερινό τιράζ τρία εκατομμύρια φύλλα και 12 εκατομμύρια αναγνώστες είναι αυτονόητο, ότι ένα τέτοιο θέμα θα το ‘παίξει’ και μάλιστα πολύ δυναμικά.»

Στο ερώτημα τι στάση θα κρατήσει τώρα η λαϊκή Bild σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους ο κ. Μπλόμε αν και αναμένει κάτι τέτοιο, δήλωσε άγνοια για τη στάση που θα τηρήσει σε αυτήν την περίπτωση η εφημερίδα του. Ευχήθηκε πάντως, μετά από την «έκρηξη αγανάκτησης» να στηρίξει την αναδιάρθρωση ως αναγκαία για τη σταθερότητα του ευρώ.

5% των γερμανικών εφημερίδων ασχολούνται με ευρωπαϊκά θέματα

Το μηδαμινό ενδιαφέρον για ευρωπαϊκά θέματα δεν αφορά όμως μόνο την λαϊκή Bild. Όπως δείχνουν έρευνες που παρουσίασε η ειδικός για θέματα επικοινωνίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, Ανέτ Χέφτ, η ίδια κατάσταση επικρατεί σχεδόν και στις αποκαλούμενες ‘σοβαρές εφημερίδες’. Μόλις το 5% της αρθρογραφίας τους πραγματεύεται καθαρά ευρωπαϊκά θέματα. Μόνον όταν η ευρωπαϊκή διάσταση έχει άμεσες επιπτώσεις για τη Γερμανία, κυρίως αρνητικές, τότε το ποσοστό των σχετικών άρθρων αυξάνεται στο 15%. Για τη στάση αυτή των γερμανικών ΜΜΕ η Ανέτ Χέφτ, από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, εκτιμά ότι «τα εθνικά μίντια θα πρέπει τελικά να αναρωτηθούν, ποιο είναι το ενδιαφέρον των αναγνωστών για το συγκεκριμένο θέμα. Αν καταφέρουν να συνδέσουν το ευρωπαϊκό θέμα με τις επιπτώσεις που θα έχει για τη χώρα και για τους πολίτες της, τότε τα ευρωπαϊκά θέματα αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από εκείνα που αφορούν, π.χ. διαδικαστικές ρυθμίσεις στη διοίκηση.»

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου