Δέκα χρόνια από την ημέρα που τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη του Μάαστριχτ.

Την 11η Δεκεμβρίου του 1991, οι ηγέτες των 12 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας συναντήθηκαν στην πόλη του Μάαστριχτ, στη νότια Ολλανδία. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ, που τέθηκε σε ισχύ σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, την 1η Νοεμβρίου του 1993, ήταν ο θεμέλιος λίθος της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ενωσης. Η ιδέα όμως, είχε γεννηθεί πολλά χρόνια πριν τη Σύνοδο Κορυφής του Μάαστριχτ, όπως λέει ο καθηγητής στο Κέντρο Ερευνών για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση του πανεπιστημίου της Βόννης Γιούργκεν φον Χάγκεν: «Ηδη από τις αρχές της δεκαετίας του 60 διαπίστωνε οποιοσδήποτε στις Βρυξέλλες ότι οι διακυμάνσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας έφερναν τα πάνω κάτω στην Κοινότητα και κυρίως την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Από τόσο νωρίς λοιπόν σκέπτονταν την εισαγωγή κοινού νομίσματος.» Η Κοινότητα δεν ήταν ακόμη έτοιμη για τόσο φιλόδοξα σχέδια, εξηγεί ο Γιούργκεν φον Χάγκεν. Στα τέλη της δεκαετίας του 60 όμως, με την κατάρρευση του συστήματος Μπρετόν Γουντς να είναι κάτι περισσότερο από ορατή, είχε φθάσει η ώρα να αρχίσει να προετοιμάζεται το έδαφος για αλλαγές. Ετσι, το 1969, ο γερμανός Καγκελάριος Βίλι Μπραντ, προτείνει τη δημιουργία μιας νομισματικής ένωσης, μια πρόταση που έτυχε θερμής υποδοχής, όπως λέει ο καθηγητής οικονομικής πολιτικής στο πανεπιστήμιο της Κολωνίας Μάνφρεντ Φελντζίπερ: "Το επόμενο έτος υπεβλήθη η πρώτη σχετική έκθεση, η οποία έφερε το όνομα του τότε πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου και επικεφαλής της αρμόδιας επιτροπής Πιέρ Βερνέρ: η έκθεση προέβλεπε την ίδρυση της νομισματικής ένωσης μέσα σε μία δεκαετία. Η ιδέα ναυάγησε με την κατάρρευση του συστήματος Μπρετόν Γουντς, στις αρχές της δεκαετίας του 70." Το όραμα μιας οικονομικής ένωσης είχε και πάλι απομακρυνθεί, καθώς προτεραιότητα της ΕΟΚ ήταν να βάλει μια τάξη στο χάος που είχε προκληθεί. Η απάντηση ήρθε με τη μορφή του κοινού Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος, ένα από τα στοιχεία του οποίου ήταν και το ECU, ο πρόγονος του ευρώ, το επονομαζόμενο νομισματικό καλάθι, το μέσο διεξαγωγής διεθνών συναλλαγών και πληρωμών στις κεντρικές τράπεζες. Το πρόβλημα αυτή τη φορά ήταν ότι λόγω της φύσης του ECU, τα νομίσματα έπρεπε συνεχώς να ανατιμώνται και να υποτιμώνται. Ετσι φθάνουμε στον Ιούλιο του 87, οπότε τίθεται σε ισχύ η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, ένα μεγάλο βήμα προς την ΟΝΕ. Οπως λέει ο Γιούργκεν φον Χάγκεν: "Νέα ώθηση στην κατεύθυνση αυτή, δόθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 80, μέσω μιας επιστολής που ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χανς-Ντίτριχ Γκένσερ έστειλε στις κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Το σχέδιο της Νομισματικής Ενωσης έπρεπε να αναζωπυρωθεί. Ετσι φθάνουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό το Ζακ Ντελόρ, που το 89 υπέβαλε την έκθεσή της για το πώς θα υλοποιείτο η ΟΝΕ." Η κατάρρευση του Κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη, η πτώση του τείχους του Βερολίνου και ο φόβος ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών ότι η Γερμανία θα αναδυόταν ως υπερδύναμη, επιτάχυναν τις διαδικασίες πυροδοτώντας νέες εξελίξεις. Το Νοέμβριο του 89, ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκένσερ και ο γάλλος πρόεδρος Μιτεράν αποφασίζουν να συγκαλέσουν σύνοδο Κορυφής με θέμα το σχέδιο Ντελόρ. Η σύνοδος Κορυφής του Μάαστριχτ πραγματοποιήθηκε στις 9 με 11 Δεκεμβρίου του 1991. Οι εκπρόσωποι συμφώνησαν στην υλοποίηση του σχεδίου σε τρία στάδια και με ορισμένες τροποποιήσεις. Επισήμως, η ομώνυμη Συνθήκη υπεγράφη στις 7 Φεβρουαρίου του 92 και τέθηκε σε ισχύ σαν σήμερα πριν από δέκα χρόνια, παρά τους αρχικούς δισταγμούς ορισμένων χωρών. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ δεν είχε βεβαίως μόνο οικονομική πτυχή. Εισήγαγε αλλαγές στη δομή των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ενωσης αλλά και νέες μορφές συνεργασίας μεταξύ των χωρών μελών, στον τομέα της Αμυνας, της Δικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων. Από εκείνο το σημείο και μετά οι πολίτες των 12 χωρών μελών έγιναν πολίτες της Ενωσης με δικαίωμα να μετακινούνται, να κατοικούν και να ψηφίζουν σε οποιαδήποτε από τις υπόλοιπες χώρες. Και τα τελευταία δύο χρόνια, απολαμβάνουν τον καρπό της Συνθήκης που κατόπιν πρότασης του πρώην Καγκελάριου Κολ ονομάστηκε Ευρώ.