Δέκα χρόνια υποψήφια υπό ένταξη χώρα στην ΕΕ η Τουρκία

Στην Τουρκία έχουν αλλάξει πολλά από τότε που απέκτησε το καθεστώς της υπό ένταξη χώρας. Σωστά, λένε κάποιοι, αλλά δεν είναι αρκετά. Μένουν ακόμα πολλά να γίνουν. Εντούτοις καταργήθηκε η θανατική ποινή, άλλαξε το ποινικό δίκαιο, γίνεται προσπάθεια να καταπολεμηθεί η διαφθορά. Ο πολιτικός επιστήμων Ντογκάν Τίλιτς, ισχυρίζεται πως το πολιτικό κλίμα στη χώρα έχει αλλάξει τελείως: «Στην Τουρκία το τελευταίο διάστημα έγινε κάτι που δεν το θεωρούσε πριν κανείς δυνατόν. Μιλάμε για το ρόλο του στρατού. Πρωταγωνιστές στρατιωτικών πραξικοπημάτων οδηγούνται στο δικαστήριο. Στρατηγοί ανακρίνονται από την Εισαγγελία. Με λίγα λόγια έχουν γίνει κάμποσα πράγματα για τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας».

Στο πλαίσιο αυτό περιορίστηκαν οι αρμοδιότητες του αμφιλεγόμενου Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας. Μοιάζει σαν να μπορεί η Τουρκία να αντιπαρατεθεί με το παρελθόν της. Η χώρα κάνει βήματα όσον αφορά και το θέμα της Αρμενίας. Οι δυο χώρες για πολλά χρόνια δεν είχαν διπλωματικές σχέσεις, ενώ τώρα ανοίγουν τα σύνορα.

Για πολλούς Τούρκους οι αλλαγές αυτές είναι πολλές και δεν καταλαβαίνουν γιατί η ΕΕ δεν τους δέχεται ακόμα. Ο κ. Τίλιτς επισημαίνει: «Εάν μπούμε στην ΕΕ, οι Ευρωπαίοι θα μας κατανοήσουν καλύτερα. Σήμερα υπάρχουν πάρα πολλές προκαταλήψεις απέναντι στους Τούρκους. Και όμως κάνουμε πολλές προσπάθειες. Τα ΜΜΕ το παρουσίαζαν πάντα σαν να βρισκόμαστε ένα βήμα πριν από την ένταξη, αλλά αυτό δεν ισχύει. Οι ελπίδες εξανεμίστηκαν. Δεν νομίζω πως θα μπούμε στην ΕΕ, αλλά αυτό παραμένει επιθυμία μας».

Πολλά παρέμειναν τα ίδια …

Υπάρχουν όμως και θέματα, όπου η Τουρκία δεν φάνηκε να θέλει να μετακινηθεί. Η χώρα αρνείται εδώ και χρόνια να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα. Όμως δεν μπορεί να γίνει μέλος της ΕΕ, εάν προηγουμένως δεν αποδεχθεί όλα τα μέλη της Ένωσης.

Ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος Όλι Ρεν τόνισε ακόμη μια φορά ότι η Τουρκία θα πρέπει επειγόντως να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις του συντάγματος. Ένα από τα κεφάλαια που θα πρέπει να αλλάξουν είναι αυτό που αφορά την ελευθερία της γνώμης και τη λειτουργία των πολιτικών κομμάτων. Πριν από λίγες ημέρες ξεκίνησε και η διαδικασία στο Συνταγματικό Δικαστήριο για τη λειτουργία του κουρδικού κόμματος DTP. O Ντόκαν Τίλιτς υπογραμμίζει: «Ένα από τα καίρια θέματα στην Τουρκία είναι το κουρδικό. Όταν βλέπει κανείς τα έκτροπα και τις διαδηλώσεις στη ΝΑ Τουρκία καταλαβαίνει πως έχουν γίνει πολύ λίγα, όσον αφορά το κουρδικό».

Η αλήθεια πάντως είναι πως υπάρχει κινητικότητα στο θέμα και η κυβέρνηση έχει αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε οι Κούρδοι να αποκτήσουν περισσότερα δικαιώματα αναφορικά με τη διδασκαλία της γλώσσας στα πανεπιστήμια και τη λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών στην κουρδική γλώσσα. Παρόλα αυτά όμως η τελευταία έκθεση προόδου για την Τουρκία από την ΕΕ δεν ήταν ενθαρρυντική. Οι Τούρκοι ωστόσο δεν έχουν πάψει να ελπίζουν.

Kilian Pfeffer / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου