«Δεν αποκλείεται η Τουρκία να ολισθήσει στον εθνικισμό ακόμη και εάν είναι μέλος της ΕΕ».

Σήμερα βέβαια όλα δείχνουν ότι πολλοί λογάριαζαν χωρίς τον ξενοδόχο, όπως τουλάχιστον υποστηρίζει ο Γκιούντερ Μπούργκχαρντ, πρώην πρεσβευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουάσιγκτον που έχει διατελέσει γενικός διευθυντής εξωτερικών υποθέσεων της Κομισιόν: «Κάποιοι από τους πολιτικούς μας στην Ευρώπη έκαναν αυτό που λέμε σφάλματα σχεδιασμού. Δεν είναι δουλειά του ψηφοφόρου, δεν είναι δουλειά του πολίτη να δημιουργεί στην καθημερινότητα του οράματα. Για τον λόγο αυτόν αποφεύγαμε μέχρι τώρα να θέτουμε σε δημοψηφίσματα σημαντικά βήματα στην πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Τώρα όμως αυτό έγινε και νομίζω ότι είναι λάθος. Οι πολιτικοί εκλέγονται από τους πολίτες για να λαμβάνουν αποφάσεις ακόμη και μακροπρόθεσμες. Και την εμπιστοσύνη αυτή δεν μπορούν να την επιστρέφουν στους πολίτες. Τώρα λοιπόν βρισκόμαστε ενώπιον μιας νέας κατάστασης. Στη Γαλλία για παράδειγμα κάθε νέα διεύρυνση της ΕΕ θα πρέπει να εγκρίνεται από τους πολίτες της χώρας μέσω δημοψηφίσματος. Οι πολιτικοί θα πρέπει τώρα να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τον παράγοντα αυτόν».

Ο κ. Μπούργκχαρντ εκτιμά ότι η στάση της Αυστρία στο ζήτημα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία ήταν ειλικρινής και ότι δεν υπαγορευόταν από τους γνωστούς τακτικισμούς που διακρίνουν τα συμβούλια της ΕΕ. Τις θέσεις της Βιέννης συμμερίζονται και άλλες χώρες, οι οποίες δεν τολμούν να το πουν ανοιχτά, λέει ο πρώην πρεσβευτής της ΕΕ στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν θα πρέπει να προβάλλεται το ζήτημα της κατάληξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τώρα στην αρχή αυτής της διαδικασίας, ή εάν θα πρέπει να τεθεί αργότερα στη διάρκεια της. Και νομίζω ότι οι Αυστριακοί εκφράζουν μια πιο ειλικρινή από τους άλλους εταίρους θέση και πιστεύουν ότι είναι προτιμότερο να προβλέψουμε εξ αρχής ότι μπορεί να προκύψουν προβλήματα, παρά να γίνει αυτό στο τέλος των διαπραγματεύσεων οπότε και θα προκληθεί μεγαλύτερη απόγνωση στην Τουρκία», τονίζει ο κ. Μπουργκχαρντ.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας Μεσούτ Γιλμάζ προειδοποίησε πρόσφατα για τις απρόβλεπτες συνέπειες που θα είχε για τη χώρα του το ενδεχόμενο μη έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Υποστήριξε μάλιστα ότι υπάρχει ο κίνδυνος να ολισθήσει η Τουρκίας στον εθνικισμό. Συμμερίζεται την άποψη αυτή και ο Γκιούντερ Μπουργκχαρντ;

«Τέτοια εθνικιστικά ρεύματα μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή στην Τουρκία. Η Τουρκία δεν είναι μια σταθερή δημοκρατία με την έννοια που έχει ο όρος αυτός στη δύση. Έχει σήμερα μια υπεύθυνη πολιτική ηγεσία, την είχε και προηγουμένως, αλλά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι στο μέλλον δεν θα υπάρξει πάλι μια στροφή στον φονταμεταλισμό. Αλλά ούτε η ΕΕ είναι άτρωτη σε απρόβλεπτες εξελίξεις. Βλέπουμε ήδη σήμερα ότι η μισή Ευρώπη περιμένει τα πάντα από την Ευρώπη και η άλλη μισή φοβάται ένα ισχυρό υπερεθνικό κράτος. Ας μην υπερβάλουμε λοιπόν. Μεγάλες αλλαγές σε ένα εθνικό κράτος είναι πιθανές, ακόμη και εάν το κράτος αυτό είναι μέλος της ΕΕ. Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: εάν προκύψει εθνικιστικό ρεύμα στην Τουρκία είναι προτιμότερο αυτή να είναι μέσα ή έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Τι θα γίνει εάν μια Τουρκία μέλος της ΕΕ ολισθήσει στον εθνικισμό και ταυτόχρονα εξακολουθούν να υπάρχουν στην ένωση αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνονται ομόφωνα, ρωτούμε τον πρώην πρεσβευτή της ΕΕ:

«Τότε θα έχουμε μια Ευρώπη, όπου η Τουρκία θα έχει λόγο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και μια εθνικιστική Τουρκία θα μπορούσε στην περίπτωση αυτή να αλλάξει την πορεία της Ευρώπης», καταλήγει ο κ. Μπούργκχαρντ.

Επιμέλεια: Σταμάτης Ασημένιος