Διχάζουν ευρωομόλογο και διάσωση υπερχρεωμένων κρατών

Το κλίμα ενόψει της συνόδου κορυφής είναι δηλητηριασμένο διαπιστώνει το Der Spiegel, ενώ κορυφώνεται η αγωνία για το μέλλον του ευρώ. Η δυσπιστία φθείρει την Ευρώπη, δηλητηριάζει τις συνομιλίες μεταξύ των κυβερνήσεων και εξασθενεί τις αντιστάσεις στις επιθέσεις των κερδοσκόπων. Η κρίση του ευρώ εξελίσσεται μέρα με τη μέρα σε κρίση της ΕΕ.

Η Ελλάδα έπρεπε να εγκαταλείψει την ευρωζώνη την άνοιξη

Το ζήτημα διχάζει και τους ειδικούς. Κάποιοι, όπως ο καθηγητής Δημοσιονομικών Μάρκους Κέρμπερ, εκτιμούν ότι οι αγορές δεν κερδοσκοπούν χωρίς λόγο και αιτία, αλλά αντίθετα, «αφού οι χώρες της ευρωζώνης άφησαν μια εντελώς ακατάλληλη χώρα, όπως η Ελλάδα να γίνει μέλος της ΟΝΕ, είμαι ευγνώμων στις αγορές που κατέδειξαν ότι η Ελλάδα είχε και ίσως θα έχει για πάντα ένα αβάστακτο χρέος. Εκτός και αν γίνει αναδιάρθρωσή του χρέους», τονίζει ο Γερμανός πανεπιστημιακός.

Ο κ. Κέρμπερ δεν μασά τα λόγια του. Εκτιμά ότι όταν την περασμένη άνοιξη η Αθήνα ήταν με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο, θα έπρεπε να της δοθεί μια έκτακτη επιχορήγηση προκειμένου να εγκαταλείψει την ευρωζώνη. Ο κ. Κέρμπερ δεν είναι ο μόνος που εκφράζει αυτές τις απόψεις. Τις συμμερίζεται και ένα μέρος του τύπου και φυσικά των οικονομολόγων που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη.

«Χωρίς ανάπτυξη δεν είναι επιλύσιμα τα προβλήματα του χρέους»

Τα πράγματα ήλθαν ωστόσο διαφορετικά από ότι ήθελε ο Γερμανός καθηγητής. Η Ελλάδα εντάχθηκε σε πρόγραμμα στήριξης που της διασφαλίζει 110 δισ. προκειμένου να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της. Οι όροι για τη βοήθεια είναι δυσβάστακτοι ως γνωστόν με αρνητικές συνέπειες στην ανάπτυξη της χώρας. Και αυτό είναι το κυριότερο πρόβλημα, εκτιμά ο Νόρμπερτ Μπρέμς, επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας Sal. Oppenheim, προτείνοντας ένα πρόγραμμα αναθέρμανσης της ελληνικής οικονομίας. «Πιστεύουμε ότι χωρίς ανάπτυξη δεν είναι επιλύσιμα τα προβλήματα του χρέους. Ακόμη και εάν ενταθούν τα μέτρα δημοσιονομικής σταθερότητας, αυτό θα προκαλέσει περαιτέρω μείωση της ανάπτυξης. Άρα θα πρέπει αυτή η μείωση να αναπληρωθεί κατά κάποιον τρόπο», τονίζει ο κ. Μπερμς.

Είναι η άλλη άποψη, η οποία χωρίς να αγνοεί την ανάγκη της δημοσιονομικής πειθαρχίας, θέλει την παραμονή των αδύναμων χωρών στην ευρωζώνη και βλέπει στην ανάπτυξη το φάρμακο για τη μείωση του χρέους. Ο οικονομολόγος διευκρινίζει ότι το ζητούμενο δεν είναι ένα βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα αναθέρμανσης της οικονομίας, αλλά μια βιώσιμη επενδυτική δραστηριότητα.

«Ο κ. Γιούνκερ θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός»

Ο κ. Μπρεμς εκτιμά ότι η ενίσχυση της ρευστότητας από την ΕΚΤ και η αύξηση των πόρων του μηχανισμού στήριξης δεν είναι παρά μέτρα για να επανέλθει προσωρινά η ηρεμία στις αγορές. Το ευρωομόλογο θα ήταν η κατάλληλη απάντηση στις επιθέσεις των κερδοσκόπων υποστηρίζει ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Μια άποψη που συναντά την αντίθεση του καθηγητή Μάρκους Κέρμπερ. «Ο κ. Γιούνκερ εκφράζει προσωπική άποψη μολονότι είναι πρόεδρος του Eurogroup και θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός. Για την έκδοση του ευρωομολόγου δεν υπάρχει η παραμικρή βάση στις ευρωπαϊκές συνθήκες. Η ρήτρα του No Bail Out απαγορεύει την κοινή ανάληψη ευθυνών για διαφορετικού είδους κινδύνους», τονίζει ο κ. Κέρμπερ.

«Οι χώρες της ΕΕ είναι ώριμες να εκχωρήσουν ένα μέρος της κυριαρχίας τους»;

Και αυτή ακριβώς είναι η θέση της γερμανικής κυβέρνησης, όπως έχει διατυπωθεί μέχρι τώρα για να εισπράξει την έντονη κριτική του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Τουλάχιστον ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν είναι τόσο κατηγορηματικός όταν απορρίπτει το ευρωομόλογο. Απλά την συνδέει με την πολιτική ενοποίηση της ΕΕ. Και ο στόχος αυτός είναι ορθός θα πει ο οικονομολόγος της τράπεζας Sal. Oppenheim και θα διευκρινίσει: «Το ερώτημα είναι εάν η Γερμανία και άλλες χώρες της ΕΕ είναι ώριμες να εκχωρήσουν ένα μέρος της κυριαρχίας τους σε έναν ευρωπαϊκό θεσμό. Νομίζω ότι θα απαιτηθεί χρόνος μέχρι ο λαός να είναι έτοιμος για ένα τέτοιο βήμα».

Zhang Danhong/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου