Διχασμένη πηγαίνει στη σύνοδο η Ευρώπη

Η μάχη προμηνύεται σκληρή παρά τις προσπάθειες των κυριότερων μονομάχων να γεφυρώσουν ένα μέρος τουλάχιστον των διαφορών τους και να διασκεδάσουν τις ανησυχίες για το μέλλον του κοινού νομίσματος.

Δύο κύριες τάσεις καταγράφονται ενόψει της συνόδου: Η πρώτη είναι εκείνη της Γερμανίας που επιδιώκει έναν αυστηρό δημοσιονομικό έλεγχο και κατ’ επέκταση μια πολιτική ένωση. Η δεύτερη στάση είναι εκείνη των νοτίων – κυρίως – κρατών μελών, που θέλουν μια γρήγορη «κοινοτικοποίηση» του δημοσίου χρέους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το κείμενο που θα παρουσιαστεί στη σύνοδο αποτελεί ένα συμβιβασμό μεταξύ των θέσεων αυτών.

«Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που να λειτουργεί»

Μιλώντας ενώπιον του γερμανικού κοινοβουλίου χθες, η Γερμανίδα καγκελάριος παραδέχθηκε ότι η μάχη θα είναι σκληρή, δεν φάνηκε ωστόσο διατεθειμένη να υποχωρήσει στα βασικά σημεία της στρατηγικής της για την έξοδο από την κρίση. Η Άγκελα Μέρκελ δεν δίστασε να αντικρούσει δημόσια κεντρικά στοιχεία του στρατηγικού πακέτου που επεξεργάστηκαν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η Κομισιόν, επιρρίπτοντας στον Χέρμαν φαν Ρομπάι ότι δίνει προτεραιότητα στην «κοινοτικοποίηση» της ευθύνης στην κρίση χρέους.

Χθες το βράδυ, η καγκελάριος συναντήθηκε στο Παρίσι με το Γάλλο πρόεδρο Ολάντ σε μια ύστατη προσπάθεια συντονισμού τω θέσεων των δύο χωρών ενόψει της συνόδου κορυφής. «Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που να λειτουργεί» δήλωσε η Άγκελα Μέρκελ μετά τη συνάντηση, για να συμπληρώσει στην ίδια πρόταση ότι αυτή η Ευρώπη θα πρέπει να στηρίζεται και στην αλληλοβοήθεια. Με τον τρόπο αυτόν η καγκελάριος προσπάθησε να καλύψει και τη γαλλική θέση για την ενίσχυση της αλληλεγγύης εντός της ΕΕ. Και μπορεί οι δύο ηγέτες να υπογραμμίζουν την ανάγκη εμβάθυνσης της δημοσιονομικής και οικονομικής ένωσης της ΕΕ, στο βάθος της οποίας είναι η πολιτική ένωση, ωστόσο τα κοινά σημεία στη σημερινή σύνοδο είναι λιγότερα από ό,τι επιτρέπει η δραματική κατάσταση που βιώνει η ευρωζώνη.

Το γερμανικό τρίπτυχο και τα περιθώρια υποχωρήσεων

Η καγκελάριος Μέρκελ επανέλαβε το κατηγορηματικό «όχι» στο ευρωομόλογο. Απορρίπτει την «κοινή ανάληψη ευθυνών» εάν προηγουμένως δεν έχει διασφαλιστεί το δικαίωμα ευρωπαϊκής παρέμβασης και ελέγχου των εθνικών προϋπολογισμών. Ζητά δηλαδή ενίσχυση των εξουσιών των ευρωπαϊκών θεσμών, κάτι που το Παρίσι αντιμετωπίζει επιφυλακτικά αρνούμενο να εκχωρήσει τη δημοσιονομική του κυριαρχία στις Βρυξέλλες. Η καγκελάριος Μέρκελ επιμένει ότι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης περνά μέσα από το τρίπτυχο «εξυγίανση των δημοσιονομικών», «ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας» και «αναπτυξιακές πρωτοβουλίες». Όσον αφορά στο πρόταγμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας, η καγκελάριος αισθάνεται ότι δικαιώνεται από τις εξελίξεις, παραπέμποντας στις θετικές εξελίξεις που σημειώνονται στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία.

Το Βερολίνο φαίνεται να αποδέχεται την πρόταση για την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης ΕSM. Τα δάνεια από τον ESM θα μπορούν να πηγαίνουν απευθείας στα εθνικά ταμεία διάσωσης τραπεζών έτσι ώστε να μην επιβαρύνονται τα εθνικά ελλείμματα των υπερχρεωμένων χωρών.

Τηλεφωνική επικοινωνία Ομπάμα-Ολάντ

Η Άγκελα Μέρκελ συμφωνεί και στην ανάγκη εποπτείας των συστημικά σημαντικών τραπεζών της Ευρώπης, αλλά δε συμμερίζεται ακόμη πλήρως το σχέδιο της «τραπεζικής ένωσης». Στο σημείο αυτό οι αναλυτές εκτιμούν ότι το Βερολίνο θα υποχωρήσει.
Ταύτιση απόψεων διαπιστώνεται στο ζήτημα του πακέτου ανάπτυξης ύψους 130 δισ. ευρώ, το οποίο αναμένεται να εγκρίνουν σήμερα οι «27».
Μερικές ώρες πριν από την έναρξη των εργασιών της συνόδου κορυφής, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του Μπαράκ Ομπάμα. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν τα επόμενα βήματα για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και συμφώνησαν στην ανάγκη ανάληψης περισσότερων προσπαθειών για την ανάπτυξη και την σταθερότητα στην ευρωζώνη.

Σταμάτης Ασημένιος, dpa

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής