Εγκέφαλος και ανθρώπινη συμπεριφορά: ο ρόλος της συνήθειας στις αποφάσεις που παίρνουμε.

Πρόκειται όμως για πλάνη, υποστηρίζει ο Γκερντ Γκίγκερεντσερ του ερευνητικού ινστιτούτου Μαξ Πλανκ του Βερολίνου. Σε αντίθεση με πολλές θεωρητικές αναλύσεις τόσο οι πρωτόγονοι άνθρωποι όσο και οι σύγχρονοι πρέπει να λάβουν σημαντικές αποφάσεις σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έχοντας στη διάθεσή τους ελάχιστες πληροφορίες. Αντί λοιπόν να εξετάζουν διεξοδικά το πρόβλημα στηρίζονται σε ορισμένους γενικούς κανόνες για να πετύχουν το στόχο τους, υποστηρίζει ο Γερμανός επιστήμονας:

"Θέλετε να αγοράσετε κάτι, αλλά δεν γνωρίζεται πολλά πράγματα για το συγκεκριμένο προϊόν. Το ίδιο συμβαίνει με όλους μας, είτε πρόκειται για αυτοκίνητο, είτε για πλυντήριο. Χρησιμοποιούμε έναν πολύ απλό γενικό κανόνα: Εμείς τον ονομάζουμε ευρετική μέθοδο, δηλαδή αγοράζετε το προϊόν εκείνο που θυμάστε το όνομά του".

Δεν ακούγεται και πολύ σπουδαία σαν μέθοδος, αλλά είναι αποτελεσματική. Μπορεί να μην αγοράσατε το τέλειο προϊόν, αλλά το γνωστό όνομα εγγυάται ότι το πλυντήριο θα λειτουργεί. Αυτή η μέθοδος δεν προσφέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα μόνο στα σουπερμάρκετ. Ο Γκερντ Γκίγκερεντσερ έκανε διάφορα πειράματα ρωτώντας ποια πόλη στις ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη: το Σαν Αντόνιο ή το Σαν Ντιέγκο. Οι Αμερικανοί φοιτητές γνωρίζουν και τις δύο πόλεις, αλλά μόνο το 60% έδωσε σωστή απάντηση: το Σαν Ντιέγκο. Οι Γερμανοί απάντησαν καλύτερα διότι γνωρίζουν το Σαν Ντιέγκο, ενώ το Σαν Αντόνιο τους είναι τελείως άγνωστο. Ο Γκίγκερεντσερ υποστηρίζει ότι ο εγκέφαλός μας δεν είναι ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, αλλά ένα πνευματικό εργαλείο που ακολουθεί ανάλογα με το πρόβλημα διάφορες στρατηγικές. Πολλές φορές ωστόσο ο σύγχρονος τρόπος ζωής προκαλεί προβλήματα στον εγκέφαλό μας καθώς δεν μπορεί να ακολουθήσει πάντα την ευρετική μέθοδο. Ένα παράδειγμα αποτελεί η συζήτηση για τους διάφορους κινδύνους, οι οποίοι εκφράζονται συνήθως σε ποσοστά. Ο τρόπος είναι μεν σωστός, αλλά αυτή η μορφή έκφρασης σε ποσοστά δηλαδή μας μπερδεύει:

"Πριν από μερικά χρόνια σε ένα δελτίο τύπου αναφερόταν ότι οι γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά έχουν 100% περισσότερες πιθανότητες να πάθουν βρομβοεμβολή. 100% είναι πάρα πολύ. Η πληροφορία όμως θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά διατυπωμένη: Μόνο μία στις 14.000 γυναίκες που δεν παίρνουν χάπι θα πάθει θρομβοεμβολή. Δύο στις 14.000 που παίρνουν χάπι, αυτή είναι η αύξηση του κινδύνου κατά 100%. Μία παραπάνω δηλαδή. Εάν το έλεγαν έτσι από την αρχή θα γλίτωναν αρκετές εκτρώσεις".

Ο ανθρώπινος εγκέφαλός δεν σκέπτεται με ποσοστά, αλλά με βαθμό συχνότητας, Και όμως οι κίνδυνοι εκφράζονται σε ποσοστά και όχι σε συχνότητα με αποτέλεσμα να παραπλανώνται συχνά γιατροί και ασθενείς.