Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία:«Βίοι παράλληλοι»;

Μετά την ένταξή της στην ΕΕ το 1986 η Πορτογαλία γνώρισε αξιοσημείωτη οικονομική ανάπτυξη, κυρίως λόγω του χαμηλού κόστους παραγωγής. Εδώ και 10 χρόνια ωστόσο η ανταγωνιστικότητα της χώρας έχει μειωθεί σημαντικά, μιας και υπάρχουν πλέον πολλές άλλες χώρες με χαμηλότερους μισθούς και μικρότερο κόστος παραγωγής. Η απουσία ανάπτυξης σε συνδυασμό με τον διογκωμένο κρατικό μηχανισμό και τη διεθνή οικονομική κρίση οδήγησαν τη χώρα σε υψηλότερο εξωτερικό δανεισμό και δυσανάλογη αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος, που κυμαίνεται γύρω στο 9,5% του ΑΕΠ. Η απάντηση της κυβέρνησης ήταν ένα σκληρό πρόγραμμα περικοπών. Οι δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Τεϊσεΐρα ντος Σάντος μοιάζουν με deja vu: «Θα κάνουμε πράξη τα μέτρα στέλνοντας ταυτόχρονα ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι συνεχίζουμε την όσο το δυνατόν ταχύτερη εφαρμογή του προγράμματος σταθεροποίησης»

Ελλάδα, Ιρλανδία και μετά Πορτογαλία;

Οι δηλώσεις αυτές έγιναν τον Απρίλιο. Μέχρι το 2013 η πορτογαλική κυβέρνηση επιδιώκει τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το όριο του 3%. Για να το επιτύχει πάγωσε τους μισθούς στο δημόσιο και σταμάτησε προαγωγές και προσλήψεις. Όταν όμως η οικονομική κρίση έφθανε στο αποκορύφωμά της στην Ελλάδα, η Πορτογαλία θεωρήθηκε από πολλούς η επόμενη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Άποψη που ενίσχυσε εν μέρει με τις δηλώσεις του και ο ευρωπαίος επίτροπος Όλι Ρεν μετά τον έλεγχο των μέτρων λιτότητας της Λισαβόνας: «Το πορτογαλικό πρόγραμμα σταθεροποίησης είναι φιλόδοξο και πολύ συγκεκριμένο για την περίοδο 2011-2013. Δεν αποκλείεται ωστόσο να απαιτηθούν επιπλέον μέτρα, αν επιβεβαιωθούν ορισμένες αρνητικές οικονομικές και φοροεισπρακτικές προβλέψεις».

Μετ΄ εμποδίων ο δανεισμός

Παρά τις προσπάθειες της Λισαβόνας, η Πορτογαλία έχει απολέσει σε σημαντικό βαθμό την εμπιστοσύνη των αγορών. Η άντληση κεφαλαίων από τις διεθνείς αγορές γίνεται μέρα με τη μέρα δυσκολότερη, με αποτέλεσμα να μειώνεται η αποδοτικότητα των κυβερνητικών μέτρων. Αν και μέχρι πρόσφατα η πορτογαλική κυβέρνηση δεν κουράζονταν να επαναλαμβάνει ότι η Πορτογαλία δεν είναι Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες αναγκάζεται πλέον να διαψεύδει σχεδόν καθημερινά ότι η χώρα του προτίθεται να ενταχθεί στον μηχανισμό στήριξης. Το ίδιο, θυμίζουμε, είχε πράξει τόσο η ελληνική, όσο και η ιρλανδική κυβέρνηση.

Reinhard Spiegelhauer / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου