1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Ελπίδα για τα ευρωπαϊκά ελαιόδεντρα

5 Απριλίου 2016

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Τροφίμων επιβεβαιώνει ότι η καταστροφή εκτάσεων ελαιόδεντρων σε Ιταλία και Γαλλία οφείλεται στο βακτήριο Xylella fastidiosa. Σε επιφυλακή και η Ελλάδα.

https://p.dw.com/p/1IPXc
Εικόνα: picture alliance/Bildagentur-online

Εδώ και τρία χρόνια τα ελαιόδεντρα της Ιταλίας και της νότιας Γαλλίας βρίσκονται σε κίνδυνο, δίνοντας μια μεγάλη μάχη επιβίωσης απέναντι σε ένα ξενόφερτο παθογόνο μικροοργανισμό που καταστρέφει το φύλλωμα και τους καρπούς τoυς. Το πρόβλημα έλαβε μεγάλη έκταση καθώς το συγκεκριμένο βακτήριο δεν ήταν μέχρι τώρα γνωστό στην Ευρώπη με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αποτελεσματικά φυτοφάρμακα για την αντιμετώπισή του. Κατά το ίδιο διάστημα σήμανε συναγερμός σε όλες τις ελαιοπαραγωγούς χώρες, όπως και στην Ελλάδα. Στο μεταξύ τα νέα που ανακοίνωσε μόλις την περασμένη εβδομάδα η Κομισιόν δίνουν ελπίδα στους ελαιοπαραγωγούς. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) με έδρα στην Πάρμα της Ιταλίας ανακοίνωσε ότι έχει εντοπίσει και επισήμως τον «υπαίτιο». Πρόκειται για το βακτήριο Xylella fastidiosa, που είναι πιθανό να μεταδόθηκε στα ευρωπαϊκά δέντρα από ένα είδος τζιτζικιού, γνωστού με την ονομασία Philaenus spumarius.

Kάποια είδη είναι ανθεκτικά

Tα καλά νέα είναι καταρχήν δύο. Πρώτον το συγκεκριμένο στέλεχος του βακτηρίου που έχει μολύνει ευρωπαϊκούς ελαιώνες δεν προσβάλlει άλλες καλλιέργειες με μεγάλη εμπορική αξία, όπως εσπεριδοειδή και αμπέλια. Δεύτερον, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα έρευνες, ανθεκτικά απέναντι στο βακτήριο είναι και ορισμένα είδη ελαιόδεντρων. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό καθώς οι παραγωγοί θα μπορούν στο μέλλον να φυτεύσουν στoυς αγρούς τους αυτά τα είδη. Ωστόσο μια τέτοια επιλογή δεν αναμένεται να επιφέρει άμεσα οικονομικά οφέλη, δεδομένου ότι κάποια ελαιόδεντρα χρειάζονται μέχρι και είκοσι χρόνια προκειμένου να αποφέρουν καρπούς. Ωστόσο από ερευνητική σκοπιά τα πορίσματα στα οποία κατέληξε η EFSA είναι σημαντικά για το μέλλον της παραγωγής ελιάς στην Ευρώπη γενικότερα, υπογραμμίζει ο Τζιουζέπε Στανκανέλι, επικεφαλής της Μονάδας Ζωϊκής και Φυτικής Υγείας της EFSA.

Ελαιώνας στη νότια Ιταλία
Ελαιώνας στη νότια ΙταλίαΕικόνα: imago/Italy Photo Press

Aποδεκατισμένες αρχαίες ποικιλίες ελιάς

Τα πρώτα ελαιόδεντρα άρχισαν να πλήττονται από το βακτήριο Xylella fastidiosa στην Απουλία το 2013. Οι ιταλικές αρχές αναγκάστηκαν να καταστρέψουν ολόκληρα χωράφια με ελαιόδεντρα προκειμένου να ανακόψουν την εξάπλωση της νόσου. Μάλιστα κάποιες από τις ποικιλίες που αποδεκατίστηκαν είχαν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα. Το 2015 η ίδια ασθένεια εξαπλώθηκε στις ακτές της νότιας Γαλλίας, όπως και στο νησί της Κορσικής. Μέχρι στιγμής στην Ελλάδα δεν έχει καταγραφεί κανένα κρούσμα, ωστόσο οι αρμόδιες ελληνικές αρχές, ιδίως στα νησιά και την Πελοπόννησο, βρίσκονται σε επιφυλακή. Αντίστοιχοι φόβοι υπήρξαν και στην περιοχή της Ανδαλουσίας στην Ισπανία, ωστόσο μέχρι στιγμής ούτε εκεί έχουν εντοπιστεί κρούσματα.

To ευρωπαϊκό ελαιόλαδο στην κορυφή της παγκόσμιας παραγωγής και κατανάλωσης
To ευρωπαϊκό ελαιόλαδο στην κορυφή της παγκόσμιας παραγωγής και κατανάλωσηςΕικόνα: Fotolia/SunnyS

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΕ είναι η μεγαλύτερη παραγωγός ελαιόλαδου παγκοσμίως. Κατέχει το 77% της παγκόσμιας παραγωγής και το 66% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Η επέλαση του βακτηρίου Xylella Fastidiosa έχει επιφέρει σοβαρό πλήγμα στη συνολική παραγωγή και έχει οδηγήσει σε αύξηση της τιμής του ελαιόλαδου έως και 20%. Την ίδια ώρα η ΕΕ αναμένεται να επενδύσει μέχρι το 2020 συνολικά γύρω στα επτά εκατομμύρια ευρώ για την έρευνα γύρω από το «μυστηριώδες» βακτήριο. Από τη μεριά τους οι ευρωπαίοι ελαιοπαραγωγοί χαιρετίζουν τις προσπάθειες της EFSA και της Κομισιόν, ωστόσο κάνουν έκκληση για αύξηση της χρηματοδότησης προς τους τους ελαιοπαραγωγούς λόγω των έκτακτων συνθηκών που πλήττουν τον τομέα.

Nτέιβ Κίτινγκ / Δήμητρα Κυρανούδη